İşte bazı ipuçları

Peki, internette kitap satışını icat ederek kurduğu Amazon.com ile dünya devine dönüşen Jeff Bezos (49) kimdir?
Amazon’da elde ettiği deneyimi dijital medyada nasıl kullanacak? Gazetecilik ve haberciliği nasıl dönüştürecek?
Bunu en çok merak edenlerin başında ise 135 yıllık geçmişi olan Washington Post Gazetesi çalışanları geliyor.

*

NİTEKİM hafta başında satışın açıklanmasından bu yana söz konusu gazetede Bezos’un internet dehasını, yönetim stilini anlatan, sorgulayan, eleştiren epeyce bir yazı çıktı.
Dün de yatırımcının kişiliği ve tarzıyla ilgili önemli ipuçları veren uzunca bir makale yayınlandı.
Küçük Jeff, bir gün büyükanne ve büyükbabasıyla araçta gitmektedir. Büyükanne sigaradan bir nefes çeker.
Matematik kurdu, hemen kafasında çarpıp bölmeye başlar. Büyükanne günde şu kadar sigara içiyorsa, bir sigara da şu kadar ömürden götürüyorsa v.s. “Büyükanne bu hızla devam edersen ömründen dokuz yıl kısalır” deyiverir.
Jeff, aritmetikteki başarısı için övgü beklerken, büyükanne ağlamaya başlar, ortalığı rahatsız edici bir sessizlik alır.
Büyükbabası, Jeff’e “Bir gün nazik olmanın, zeki olmaktan daha zor olduğunu anlayacaksın” diye uyarır.

*

KÖPRÜNÜN altından sonra çok su akar. En sevdiği dizi ve oyun Uzay Yolu’dur mesela. Kaptan Kirk, Mister Spock ya da bilgisayar rolünü üstlenir oyunda.
Liseye geldiğinde en başarılı öğrencilerden biridir. Zeki ve girişkendir.
Yaz aylarında 10 yaşındaki öğrenciler için 10 saatlik kurslar açar kız arkadaşıyla. 150 dolar karşılığında “Güliver’in Maceraları”nı okuyup kara delikleri anlatarak ilkokul çocuklarına bilime dair bir vizyon kazandırmaya çalışır.
Üniversite yıllarında dünya yörüngesinde yerleşim kolonileri kurup 2-3 milyon kişiyi burada yaşatma hayali kurar.
Uzay gerçekten hayatında önemli bir motif olarak yer tutmaya devam ediyor.

*

AMAZON sitesinden kitap satarak sadece geçen yıl 61 milyar dolar kâr getiren bir internet devine dönüşen Jeff Bezos, 2000 yılından bu yana uzay yolculuğuna yatırım da yapan bir girişimci aynı zamanda.
Onu tanıyanlar, ‘etkileşim içinde, sempatik ve meraklı biri’ diye tarif ediyor. Ancak en çok eleştirilen yönlerinden biri yanında çalışanlara yönelik zorlayıcı ve talep edici yönetim tarzı. Etrafında kapasitesi ve zekâ düzeyi aldığı eğitim ve ödüllerle kanıtlanmış kişilerle çalışmayı yeğleyen işadamı, bir ara Amazon depolarında insanları sıcaklarda klimasız ortamlarda çalıştırdığı gerekçesiyle tepki çekmişti.
Ama şimdi daha çok ilgi uyandıran tarafı, basılı gazeteler için 20 yıl ömür biçen girişimcinin nasıl bir W.P. öngördüğü, bunun da medya sektöründe nasıl bir evrime yol açacağı.

Amazonlaşma süreci

Jeff Bezos, W.P.’u satın almasıyla ilgili açıklamasında “müşteri memnuniyeti” vurgusu yapıyor. Mesela gazete müşterileri Bezos’a şimdiden mail atmaya başlamış. Evlilik ilanı veren bir müşteri, gazetede gördüğü muameleden memnuniyetsizliğini işadamına yazınca, hemen yanıt almış. Bunun üzerine şikâyetçi, “Siz müşteri ilişkilerinden anlıyorsunuz” yanıtını vermiş.
Gerçek zamanlı habere ağırlık verilip haber, tablete ve akıllı telefona daha fazla entegre edilebilir. Beklentilerden biri ise gazete aboneliği karşılığında okuyucuya bedava tablet verilmesi.
Washington Post, Amazonlaşma süreci yaşayabilir. Gazete, haberin dışında başka ürün ve hizmet de satarak kâr etmeyi deneyebilir. Ayrıca Amazon’un elinde müşterinin alışveriş alışkanlığına dair önemli bir veri bankası bulunuyor. W.P.’da müşteri hedefli reklam satması kolaylaşabilir.
“Jeff Bezos ve Amazon.com’un Yükselişi” kitabının yazarı Richard Brandt, “Kimse internette medya dağıtımını ondan daha iyi bilmiyor. Eğer bunu nasıl kârlı bir şekilde yapabileceğini kestirebilecek biri varsa, bu da o. Bu Post’a ve muhtemelen tüm medya örgütlerine yarayacak” diyor.