Paylaş
Çoğu zaman gerçek kullanıcıların da tuzağına düştüğü sosyal medyadaki yalan haberlerin yayılmasında sahte ve BOT hesaplar halen etkili biçimde kullanılıyor.
Deprem yaralarının sarılmaya çalışılırken sosyal medyada bazı örgütlü yapılar bu yalan ve dezenformatif haberlerle acılar derinleştirilmeye çalışılıyor.
En kötüsü gerçek ile yalan birbirine karıştığı için zaman zaman ihtiyaçların giderilmesini önlüyor. Vaka ve yardım konusunda sahte bir ihbar, gerçekten o yardıma ihtiyacı olana ulaşmasını geciktirebiliyor.
1114 HESAPTAN YALANLAR
Bir yandan İletişim Başkanlığı yalan ve dezenformasyon konusunda bilgilendirme yaparken savcılıklar koordinesinde Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Dairesi Başkanlığı adli yönden inceleme, araştırma ve soruşturmalara devam ediyor.
Emniyet’in dün yaptığı şu açıklama aslında tabloyu net olarak veriyor:
“Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’nca, meydana gelen depremlere ilişkin sosyal medya platformlarında, vatandaşlarımız üzerinde endişe, panik ve korku oluşturmak amacıyla provokatif paylaşımlarda bulunduğu değerlendirilen 1013 hesap yöneticisinin tespiti yapılarak ilgili birimlere gönderilmiş, 581 hesap yöneticisi hakkında adli işlem başlatılmış, Cumhuriyet Başsavcılıkları’ndan alınan talimat doğrultusunda 145 şahıs gözaltına alınmış, 27’si tutuklanmıştır.”
Depremin ilk anından itibaren başlayan yalan fırtınası, oluşturulan başlıklar üzerinden yürütülüyor.
9 BAŞLIKTA MİLYONLARCA TWEET
Emniyet’in tespitlerine göre, Twitter’da 6 Şubat ile 26 Şubat 2023 arasında AFAD (1.026.705), #DevletHalkıÖlümeTerkEdiyor (4.429), Erdoğan (11.435), Asker (2.487), İskenderun (182.105), işkence (15.741), Hatay (670.820), Ahbap (277.055), deprem (4.319.533) etiketleri ve bahsetmeleri altında toplam 6.510.310 adet yorum ve paylaşım yapıldı. Twitter’da konu ile ilgili oluşturulan 9 etikete yönelik ‘Bot Tespiti’ çalışmasında; 2.024.992 hesap arasından 492.277 (yüzde 24) hesabın bilgisayarlar tarafından yönetilen bot hesap olduğu tespit edildi.
TERÖR ÖRGÜTLERİNİN ROLÜ
Daha da kötüsü yalan ve dezenformasyonun yayılmasında sosyal medyada organize olmuş terör örgütlerinin rolü büyük. Emniyet’in tespitleri de bu yönde.
Yalan ve dezenformasyon konusunda PKK/KCK, FETÖ ve bazı silahlı sol örgütlerin aktif olduğu belirlendi. Bazı ortak hareket eden terör örgütlerinin sosyal medyada paylaşımlarında farklılıklar da bulunuyor.
PKK/KCK HESAPLARININ YALANLARI
Buna göre PKK/KCK terör örgütü yanlısı kullanıcıları daha çok, Suriye’nin kuzeyinde bulunan bölgelerin Türkiye’nin kontrolünde olduğu belirtilerek bölgeye gönderilen yardımların engellendiğini yazdılar.
OHAL ilan edilmesinin “darbe” olarak nitelendirdiler. 1999-2022 yılları arasında 88 Milyar 240 Milyon TL toplandığı fakat toplanan vergilerin sözde savaş giderleri için harcandığı gibi dezenformatif içerikleri paylaştılar.
Türkiye’nin, Suriye’nin kuzeyinde bulunan ve depremden etkilenen bölgeleri bombaladığı yalanını yazan PKK/KCK’lı hesaplar Alevi kökenli vatandaşlarımızın yaşadığı köylere yardım gönderilmediği yalanını yaydılar.
Sosyal medya platformları üzerinden –sözde- “Kürt düşmanlığı” yapıldığı, AFAD’a teslim edilen yardım malzemelerinin para ile satıldığı yalanını paylaştılar. Depremler nedeniyle hayatını kaybeden kişi sayısının 150 binden fazla olduğu, silahlı çete gruplarının Antakya’da depremzedelerin yaşadığı bölgeleri yağmaladığı dezenformasyonunu yaydılar. Deprem bölgesindeki refakatsiz çocukların “organ mafyaları” tarafından kaçırıldığı yalanlarını yazdılar.
FETÖ’CÜLERİN PAYLAŞIMLARI
Sosyal medyayı tam bir yalan ve dezenformasyon aracı olarak kullanan FETÖ’cüler ise daha ilk günlerde hükümetin seçimi erteleyeceğini, devletin Ahbap Derneği’ne el koyulacağı yalanlarını hızlı bir şekilde yaydılar.
OHAL’in eleştiride bulunan gazetecileri ve depremzedeleri gözaltına almak için çıkarıldığı yalanını yazan FETÖ’cüler, valiliklerin delilleri yok etmek için binalara ait analiz raporlarının bulunduğu sağlam binaları yıktırdığını, AFAD ekiplerinin enkaz altında bir çocuğu kurtarmayı bırakarak vali yakını için başka bölgeye gittiği yalanını paylaştılar. Ayrıca Hatay’da arama kurtarma çalışması yürüten AFAD’ın, mezhepsel ayrıcalık yaptığını, Türk Eczacıları Birliği’nin, deprem bölgeleri için ilaç ve tıbbi malzeme içeren yardım gönderdiği fakat Sağlık Bakanlığı’nın kendi bağışıymış gibi gösterip yardımlara “çöktüğünü”, Kahramanmaraş merkezli yaşanan deprem felaketinde toplam 200 bin insanımızın vefat ettiği ve rakamların gizlendiğini ellerinden geldiği kadar yaydılar. Bunlar yayılan yalanlardan bazıları.
GERÇEK KULLANICILAR, DİKKAT...
Gerçek kullanıcılar arasında da farkında olmadan bu yalanları paylaşan da olmuştur. Şu bir gerçek sosyal medya bugün olduğu gibi gelecekte de istihbarat örgütleri, terör yapılanmaları, kötü niyetli kişiler tarafından siyasi ve sosyal operasyonlar için kullanılacak.
Buna karşı alınacak önlem paylaşılacak her şeyi teyit etmekten geçiyor. Yoksa fark etmeden ve istemeden de olsa herhangi bir yalanın yayılmasına ortak olmak kaçınılmazdır.
Paylaş