Koronavirüse karşı 15’inci kural: Kurallara uymak

Sağlık Bakanlığı çalışanları, hekimlerden ambulans görevlilerine kadar herkes emek harcadı, bilim adamları kafa yordu.

Dünya hastalıktan yıkılırken onlar gece-gündüz çalıştılar ve üç ay hastalığın bulaşmasını geciktirmeyi başardılar ama küresel boyut kazanmış COVID-19’un girişi önlenemedi. Sonunda iş, okulların, üniversitelerin kapatılmasından 19 ülkeden girişlerin durdurulmasına varan bir dizi olağanüstü önlemlerin alınmasına kadar vardı.

Önce İtalya’dan gelen bir Türk vatandaşı ile 4 yakınında hastalık tespit edildi. 

Önceki gün de Suudi Arabistan’a umre için giden bir yurttaşımızın testleri pozitif çıktı. Umre için bu ülkede 21 bin yurttaşımız bulunuyordu. Büyük bölümü yurda döndü, bir kısmı da dönüş yolunda.

Umreden dönen birisinde hastalığın çıkması, haklı olarak 21 bin kişi hakkında endişeye yol açıyor. Olayın bir başka endişe verici yönü, hastalığın onları ziyaret eden yakınlarına ve onlardan da başka insanlara yayılma potansiyeli taşıması.

4 MART’TA UYARI

Oysa Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 4 Mart 2020 günü sosyal medya hesabından “Umre dönüşü 14 gün kuralı” başlıklı şu paylaşımı yapmıştı:

* Umre dönüşünde ilk 14 gün evde geçirilmelidir.

* Mümkünse ziyaretçi kabul edilmemelidir.

* Bulunulan ortam sık sık havalandırılmalıdır.

* Yaşlı ve kronik hastalarla temas kurulmamalıdır.

* Eller normal sabunla sık sık yıkanmalıdır.

* Havlu gibi eşyalar ortak kullanılmamalıdır.

* Evden çıkılacaksa mutlaka maske takılmalıdır.

* Soğuk algınlığı belirtisinde sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

* Rapor almak gerekiyorsa, sağlık kuruluşları yetkilidir.

11 MART’TA ÜÇ ŞÜPHELİ

Yalnız bunlar değil tabii, yurtdışından gelen herkes gibi umreden dönenler de tek tek kontrolden geçirildi. Hatta 11 Mart günü Batman’da şüphe üzerine üç kişi gözlem altına alındı. Ancak önceki gün bir kişinin hastalığa yakalandığı açıklandı. Bu açıklamadan sonra umreden dönen binlerce kişi dün 14 günlük karantinaya alındı.

Umarım başka bir vaka ile karşılamayız. Elbette, İtalya’dan gelen bir yurttaşımızda olduğu gibi umre dönüşü bir başka vatandaşımızda virüs çıkabilir. Bu İtalya’dan ve Suudi Arabistan’dan gelen herkeste hastalık olduğu anlamına da gelmez.

14 KURAL

Ama bu durum, Sağlık Bakanlığı’nın 14 gün ve 14 kuralının da gevşetileceği anlamına gelmez. Hatta bugün itibarıyla daha sıkı uygulamamız gerekir.

O yüzden bu hastalıkla mücadele için geçerli 14 kuralı burada tekrar ediyorum:

1. Ellerinizi sık sık su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca ovarak yıkayın.

2. Soğuk algınlığı belirtileri gösteren kişilerle aranıza en az 3-4 adım mesafe koyun.

3. Bulunduğunuz ortamları sık sık havalandırın.

4. Kıyafetlerinizi 60-90 derece normal deterjanla yıkayın.

5. Ateş, öksürük, nefes darlığı gibi şikâyetleriniz varsa, maske takarak bir sağlık kuruluşuna başvurun.

6. Öksürme ve hapşırma arasında ağız ve burnu tek kullanımlık mendille kapatın, mendil yoksa dirseğin iç kısmını kullanın.

7. Yurtdışı seyahatlerinizi iptal edin ya da erteleyin.

8. Kapı kolları, armatürler, lavabolar gibi sık kullandığınız yüzeyleri su ve deterjanla her gün temizleyin.

9. Tokalaşma, sarılma gibi yakın temaslardan kaçının.

10. Soğuk algınlığı belirtileriniz varsa yaşlılar ve kronik hastalarla temas etmeyin, maske takmadan dışarı çıkmayın.

11. Ellerinizle gözlerinize, ağzınıza ve burnunuza dokunmayın.

12. Yurtdışından dönüşte ilk 14 günü evinizde geçirin.

13. Hiçbir kişisel eşyanızı (havlu gibi gündelik eşyaları) ortak kullanmayın.

14. Bol sıvı tüketin, dengeli beslenin, uyku düzeninize dikkat edin.

SORUN SİSTEM Mİ, İNSAN MI?

Şimdi dönüyorum umre konusuna... Bu 14 kural arasında 12’ncisinde “Yurtdışından dönüşte ilk 14 gün evinizde geçirin” deniyor.

Oysa birkaç günden beri sosyal medya umre ziyaretinden dönenleri ziyarete gidenlerin fotoğraflarıyla dolu.

Sadece vatandaşlar değil siyasetçiler, belediye başkanları ziyarete gittikleri evlerden anılar paylaşıyorlar. Fotoğrafları gördüğümde “Akıllarına hastalık hiç gelmiyor mu?” diye düşünmüştüm. Bu olay gösterdi ki, istediğiniz kadar iyi bir kontrol sistemi kurun, eğer insanlar o sistemin işleyişi için gerekli kurallara uymuyorsa hepsinin boş olduğunu bir kez daha gözlemliyoruz.

Önceki gün kötü haber gelince, Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı 14 kurala bir tane daha eklemek gerek. 15’inci kural, “Kurallara uymak” olmalı...