Birbirimizin ‘katili’ olmayalım

Öncelikle test sayıları hızla artıyor. Açıklanan rakamlara göre son 24 saatteki test sayısı 14 bin 396. Bir günde tespit edilen vaka sayısı 2 bin 148, hayatını kaybedenlerin sayısı 63. Başından beri hayatını kaybedenlerin sayısı 277 iken, 333 hasta da iyileşerek taburcu oldu. Dünya ortalaması yüzde 3’ün üzerindeyken, Türkiye’de hayatını kaybedenlerin oranı 1.58 olarak açıklandı.

Bakan Koca, konuşmasında “filyasyon” çalışmalarını yaptıklarını söyledi ve çok çarpıcı bir örnek verdi.

FİLYASYON ÇALIŞMASI

“Filyasyon” kelimesi, bu çalışmanın salgını önlemede neden önemli olduğunu gösteriyor. Filyasyon, herhangi bir bulaşıcı hastalığın hangi sebeplerden kaynaklandığının tespit edilmesi işlemine verilen isim. Başka bir deyişle, kaynak arama çalışması. Bu çalışmalar neticesinde tehlikenin hâlâ devam edip etmediği ve başka insanların risk altında olup olmadığı gibi önemli bilgiler elde edilebiliyor.

Şimdi gelelim verdiği örneğe: Bakan Koca, basın toplantısında bir grafik göstererek şunları söyledi: “Ortada gördüğümüz bir hasta, bulaştırdığı kişi sayısı en az 30. Bu herhangi bir tablo değil. Bu isimlerini bildiğimiz, kimlerin hasta olduğunu, kimlerin pozitif olduğunu, kimlerin yoğun bakımda olduğunu, kimlerin kaybedildiğini gösteren somut bir örnek. Yani virüs bu kadar kolay yayılıyor. Bu son derece önemli bir örnek. Bulaştıran kaynak ise hayatta, hastaneye bile yatmadı. Ama bulaşmasına yol açtığı üç kişi hayatını kaybetti, 12 kişinin de koronavirüs testi pozitif çıktı.”

1 KİŞİDEN 30 KİŞİYE BULAŞTI

Sağlık Bakanı Koca’yı dinlerken beni en çok etkileyen tablo bu oldu. Bakanlıktan tabloyu siz okurlarımızla paylaşmak için istedim.

İsimleri kapatarak paylaştılar. Grafiğe bakınca, virüsü kapan kişi ailesine, iki oğluna, kardeşine, babasına, amcasına bulaştırmış. Kardeşi eşine, o da evdeki bakıcıya bulaştırmış. Amcası eşine ve çocuklarına, iş arkadaşı da işyerindeki kişilere virüsü nakletmiş. Hastalık bulaşan baba, virüsü kayınpederi ve kayınvalidesiyle eşine de bulaştırmış.

Bu tablo geçen hafta yapılan bir filyasyon, yani hastalığın kaynağının araştırmasına yönelik bir tarama çalışması. Bakan Koca’nın açıklamasına göre bir kişi hastalığın 30’dan fazla kişiye bulaşmasına sebep olmuş, içlerinden 3 kişi de koronavirüs nedeniyle hayatını kaybetmiş. Bulaşanlardan en az 12’si de yoğun bakımda. Hastalığın bulaştığı kişilerden virüs ne kadar yayılacak o da belli değil.

Koronavirüse kaynaklık eden kişi ise hayatta hatta hastaneye bile yatmamış. Hastalığın yayılma zincirini ve iki-üç haftadaki yayılma hızı ile yarattığı sonuçları net olarak görüyoruz. Belki biraz abartılı olacak ama bu grafiği tek cümle ile özetlemek gerekirse: “Kimsenin katili olmayın.”

EVDE KALMAK HER ZAMANKİNDEN DAHA ÖNEMLİ

SAĞLIK Bakanı Koca’nın gösterdiği tabloyu buraya taşımamın nedeni korku ya da panik yaymak değil, özellikle bu önümüzdeki bir-iki haftanın çok kritik olduğunu göstermek içindir. Kişisel hijyene, sosyal mesafeye ve zorunlu olanlar dışında dışarı çıkmamaya en çok önem vermemiz gereken süre olduğunu tüm uzmanlar söylüyor. 14 günlük kuluçka dönemi bittiği için içinde bulunduğumuz hafta virüsün en hızlı yayılma yapacağı süre olarak ifade ediliyor. Çok ama çok gerekmedikçe sokağa çıkılmaması konusunda uzmanlar uyarıyor. Aynı aileden, akrabanız, yakınınız da olsa misafirlikten ve misafir ağırlamaktan kaçınacağımız günlerdeyiz. Bunu kendimiz, ailemiz ve toplumumuz, daha da önemlisi bizlerin sağlığı için gece gündüz ön cephede savaşan sağlık çalışanlarının hayatı ve fedakârlığı için yapmalıyız. Çünkü 601 sağlık çalışanı görevi başında bu hastalığa yakalandı ve çok değerli bilim insanları hayatlarını kaybediyor.