Teknoloji yine gümrüğe takıldı

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 2002'den bir gün önce bile gelen teknoloji ürünlerini, ‘eski’ olduğu gerekçesiyle Türkiye'ye sokmuyor. Yılbaşından beri 1 milyar dolara yaklaşan teknoloji ürünü gümrüklere yığılırken, iç piyasada özellikle bilgisayar sektöründe fiyatlar birkaç günde yüzde 20 fırladı.

2001 yılbaşında teknoloji ürünlerinin Türkiye'ye ithalatında yaşanan sorun tekrarlandı. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 2002'den bir gün önce bile gelen teknoloji ürünlerini, ‘eski’ olduğu gerekçesiyle Türkiye'ye sokmuyor. Yılbaşından beri 1 milyar dolara yaklaşan teknoloji ürünü gümrüklere yığılırken, iç piyasada özellikle bilgisayar sektöründe fiyatlar biranda yüzde 20 fırladı.

Sorunun bu yıl da yaşanmaması için Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), 2001 yılı boyunca Ankara'da basakanlıklar ve bu bakanlıklara bağlı müsteşarlıklar arasında mekik dokudu. Ancak, TÜBİSAD Başkanı Behçet Envarlı'nın Devlet Bakanı Tunca Toskay ile başlayan bu temasları sonuç vermedi.

Geçmiş yıllarda, yeni yıla girilmiş olsa bile, bir önceki yıl içinde gümrüğe gelen ürünler, o yılın Bakım Onarım Belgesi ile çekilebilirken, Gümrükler Genel Müdürlüğü, bu yıl buna izin vermedi.

2002'ye birkaç gün kala Türkiye'ye gelen milyonlarca dolarlık bilgi teknolojisi ürünü, ‘‘eski ve kullanılmış’’ olduğu gerekçesiyle Gümrükler'den çıkarılmıyor.

Elinde, hem 2001 yılına ait hem de 2002 yılına ait Bakım Onarım Belgesi olan şirketler, 30 Aralık 2001 tarihinde gümrüğe gelen ürünlerini çekemiyorlar.

Gümrük Müdürlükleri, 2002 yılı Bakım Onarım Belgesi ile 2001'de gelen ürünün çekilemeyeceğini, 2001 yılı Bakım Onarım Belgeleri'nin ise bugün itibarıyla geçersiz olduğunu belirtiyorlar.

Gümrükler, bu uygulamaya dayanak olarak İthalat Rejimi'nin 7'nci maddesini gösteriyorlar. İthalat Rejimi'nin 7'nci maddesinde eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, defolu ve zamanla dayanıklılığını yitirmiş malların ithalinin izne tabi olduğu belirtiliyor.

Bu maddede bahsedilen, ‘‘eski’’ nitelemesini birkaç gün önce ithal edilen ürünlere yakıştıran Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın bu uygulyaması nedeniyle, ithal edildiği halde Türkiye'ye giremeyen milyarlarca dolarlık teknoloji ürünü, bir süre sonra ‘‘kamu malı’’ haline gelecek.


Biz bunu otomotive düşündük


TÜBİSAD Başkanı Behçet Envarlı'nın Devlet Bakanı Tunca Toskay ile yaptığı görüşmede, bugün bilgi teknolojileri sektörünü vuran uygulamaların, aslında otomotiv sektörü için planlandığını ortaya çıkardı. Envarlı, Toskay'ın kendilerine, ‘‘Biz bu düzenlemeleri hazırlarken, otomotiv sektörünü hedef almıştık. Hemen düzeltilmesini sağlayacağım’’ dedeğini belirtiyor.


İhale kazanan şirketler zorda


GÜMRÜKLERDE yaşanan bu sıkıntı, özellikle ihale kazanan ve ihalenin gerektirdiği taahhütleri yerine getirmekte geciken şirketleri zor durumda bırakıyor. Parası ödenmiş mallarının geleceğini düşünerek çeşitli ihalelere girmiş olan şirketler çaresizlik içinde. Pek çok bilgisayar şirketi, imzaladıkları ihaleleri iptal etmek için çaba gösteriyor.Türkiye'nin en büyük bilgisayar şirketlerinden birinin genel müdürü, bu durumu şöyle değerlendirdi: ‘‘Kazandığımız ihalede teslim etmemiz gereken bilgisayarları zamanında veremediğimiz için her geçen gün tazminat ödüyoruz.’’


Bankaların ATM'leri de bekliyor


2001 yılının aralık ayında gümrüklere geldiği halde, ‘‘eski olduğu’’ gerekçesiyle Türkiye'ye sokulmayan ürünler arasında, bazı bankaların ATM cihazları da bulunuyor. Aralık ayının son günlerinde ithalatı yapılan 20 kadar ATM cihazının da Gümrük Müdürlüğü tarafından yurda sokulmasına izin verilmiyor.


ABD ziyaretinde gündeme geldi


TÜRKİYE'nin teknoloji ürünleri ithalatındaki akılalmaz uygulamaları, Türkiye'de yatırım yapan ABD'li şirketleri de harekete geçirdi. Compaq ve HP, Başbakan Bülent Ecevit'in ABD ziyareti öncesinde ABD'deki genel merkezlerine durumu iletti. Ecevit'in temasları sırasında bu sorunun ABD'li şirketler tarafından Türk bürokratlarına aktarıldığı belirtiliyor.

Dünyanın en büyük bilgisayar donanımı üreticilerinden birinin Türkiye Genel Müdürü, ‘‘Böyle bir sorunu ABD'deki merkezimize anlatmakta güçlük çekiyoruz. Arkasında başka nedenler olduğu şüphesi yaygın. İthalatın önüne geçilmeye çalışılıyor diye tahmin ediyorum’’ dedi.


7 yıllık bilgisayara 2002 parçası


31 Aralık'ta Resmi Gazete'de yayınlanan ve 10 yaşına kadar ithal edilebilecek parçaları içeren listede bilgisayar sektörü unutulunca ortaya tiraji komik bir durum çıktı. Sanayi Bakanlığı, bilgisayar firmalarına 7 yıl yedek parça bulundurma zorunluluğu getiriyor. Oysa, bugünkü düzenleme gümrüklerden 2002'den önce üretilmiş yedek parçaların çekilmesine izin vermiyor. Yani, bir bilgisayar firması 7 yıl önce sattığı 386 işlemcili bir bilgisayara bugün yedek parça getirme imkanını kaybetti. Çünkü dünyanın hiçbiryerinde 2002 yılında üretilmiş, 386 işlemcili bilgisayar parçası ve donanımı bulunmuyor.


Hafıza çipine Türkçe kılavuz


TÜRKİYE'ye bilgi teknolojisi ithal etmek isteyenlerin bugün karşılaştıkları akılalmaz uygulamalardan biri de, Türkçe kullanım kılavuzu uygulaması. Sanayi Bakanlığı, bu yıldan itibaren yurtdışından getirilen her yedek parçanın, farklı modelleri ve farklı markaları için Türkçe kullanım kılavuzu istiyor. Dünyanın hiçbiryerinde olmayan bu uygulamaya göre, siz bir bilgisayarın hafıza çipini getirirken bunun için bir de kullanım kılavuzu hazırlatmak zorundasınız.