Gölgenin hakikatı

Biz aşk deriz, sevda, sevgi deriz, muhabbet deriz, şiddetine göre değişir seçtiğimiz kelime. Sufiler "Aşk" sözcüğünü yalnızca Allah'a duyulan muhabbet için kullanırlar mesela. İnsan insanı, sevebilir ancak. Her yerde, herkesde Yaradan'ı görüyorsan durum değişir tabii. Aşk dile gelir, insana karşı, eşyaya karşı, lakin kast'edilen yalnız O'dur. Batı dillerinin bir çoğunda tek kelime ile ifade edilir; "Love", latince dillerde "Amor" ve türevleri, "Amour", "Amore"… Dil, gönüldür esasında Hindistan'dan, İran, Türkiye'ye uzanan coğrafyada. Batıda daha çok 'entelekt' ile özdeşleşir. Ondan mıdır acaba dilimizdeki aşk hallerine dair kelime zenginliği?

Bugün sizlerle elime geçen eski bir kitaptan batılı yazar, düşünür, sanatçı yahut bilim insanlarının aşk'a dair özlü sözlerinden alıntılar, çeviriler paylaşmak istiyorum. 'Love' veya 'Amor' kelimesini 'aşk' olarak bulacaksınız. Ancak kast'edilen her zaman sufi dilindeki aşk olmayacak, çoğunlukla 'romantik aşk' söz konusu edilen, o da Allah aşkının bir cüzü olması bakımından bu çeviri tercihini mesele etmeyeceğim. Her halükarda aşktan bahs'etmek güzeldir. Bir hoş olur insanın içi. Bazısı tanıdığımız haller, bazısı özlediğimiz, bazısı buruk hatıraları canlandırsa da, katılmasak da kimine, aşk aşktır işte… Onsuz olmaz!

* Güzel yaşam ancak aşkla sağlanır. - Platon
* Dünyada aşkın aşıkları şair yapmadığı hiçbir yer yoktur. - Voltaire
* Endişe ile aşk kadın kısmında birbirine eş gider, ya çoktur, ya yoktur. - Shakespeare
* Aşk, erkeğin yaşamının yalnız bir kısmıdır, ama kadının bütün varlığıdır. - Byron
* İnsanlıktan çıkmış aşk bencildir. - Dostoyevski
* Tanrının gazabına uğramayan günahkarlar yalnız sevgililerdir. - Platon
* Aşk, eylemsiz olursa insanı öldürür. - Beranger
* Aşk, insanı sürükleyip götüren eşi bulunmaz bir taşıt aracıdır. - Balzac
* Sevginin bulunmadığı yerde akıl da arama. - Dostoyevski
* Aşkın gözlükleri öyle pembedir ki, bakırı altın, yokluğu varlık, gözdeki çapağı inci gibi gösterir. - Cervantes
* Aşk zayıf kalplere kolayca girebilir. - Boccaccio
* Uzun yaşamaz kolay ele geçen aşk. - Ovidius
* Başkasının aşkı bize her zaman anlaşılmaz görünür. Bütün kadınlar, diğerleri için "O adamda sevilecek ne buluyor bilmem ki" der. - Maurois
* Aşk ne kadar büyükse kederi de o kadar büyük olacaktır. - Spinoza
* Bize hayran olanların hepsini severiz ama hayran olduklarımızın hepsini sevmeyiz. - Rochefoucauld
* İnsan, katlandığı fedakarlıklar ve çektiği acılar ölçüsünde sever. - Renan
* Aşkın en güzel duygu haline getirilmesi, ölünceye kadar sadakatla saklanmasıyla mümkündür. - Maurois
* Amaç aşk uğruna ölmek değil, uğrunda ölecek aşk bulmaktır. - Shakespeare
* Aşk olduktan sonra mutsuz yaşanılabilir. - Dostoyevski
* Ölçülebilen sevgi zavallı bir sevgidir. - Shakespeare
* Sevgi birliğe, bencillik yalnızlığa götürür. - Schiller
* İkinci bir aşk bulamazsak birincisine uzun süre bağlı kalırız. - Rochefoucauld
* Acırım sevda sözcüklerinin kıt oluşuna. - Aragon
* Her aşkın temelinde bir şok, bir şiddetli sarsıntı yatar. - Stendhal
* Sevdiğin kadın için ölmek, onunla birlikte yaşamaktan daha kolaydır. - Byron
* Aşk yaşamdan daha değerlidir. - Shakespeare
* Selam sana ey aşkın ilahı / sensin yaşatan insanı. - Orpheus
* Aşkı seçme özgürlüğünün gerçekleşmesi olanak dışıdır. - Octavio Paz
* Aşk, kendi kişiliğimizi tanıma ve bunu yaparken de ondan kurtulup varlığımızı başkasında gerçekleştirme yönünde bizi zorlayan ikili içgüdülerimizin en açık seçik örneğidir. - Octavio Paz
* Aşk, çiçek açmayan yere uğramaz. - Platon
* Aşkın en iyisi özgür ve korkusuz olanıdır. - Russel
* Aşk bir çeşit savaştır. - Ovidius
* Aşk, şimdiye kadar okuduklarım ve duyduklarım gibiyse ben aşkı hiç tatmadım. - Tolstoy
* Ancak benim gibi aşık olan aşkımı anlayabilir. - Tolstoy
* Seni seviyorum diyebiliyorsam bu, sende bütün insanlığı, bir anlamda canlı olan her şeyi ve yine sende kendimi seviyorum demektir. - Erich Fromm
* Önemli olan aşktır, yaşayın ve yaşatın, sevin ve sevdirin. Sevginin amacı yoktur. - D.H.Lawrence
* Sevgi ektiğimiz yerde sevinç büyür. - Shakespeare
* Nasıl ki kafa sayısı kadar düşünce vardır, öyleyse kalp sayısı kadar da sevgi vardır demektir. - Tolstoy
* Sevmek inanmak demektir. - Goethe
* Aşkın mantığa sığmayan apayrı bir mantığı vardır. - Pascal
* Aşk eski bir masaldır ama her zaman yepyenidir. - Heine
* Sevmek acı çekmektir, sevmemek ölmektir. - Aristoteles
* Aşk, özgür ve kendiliğinden olduğu zaman yeşerir ancak, görev gibi düşünülmeye başlanınca öldü demektir. - Russel
* Aşk, aslında yalnızca kendini düşünen bir tutkudur. - Balzac
* Aşk ateş gibidir, besinsiz kalınca erir gider. - Lermontov
* Aşk, bıkmakla ölür, unutmakla gömülür. - La Bruyere
* Bilen sever. - Leonardo da Vinci
* Bir kez sevince hep sevmeli. - Alfred de Musset

Aşk satırlara sığmaz elbet, seçtiklerim de bu haftaki yazıma sığmadı. Haftaya devam etmek niyetindeyim. Aşıklara selam olsun. Aşkı olmayana da aşk olsun! Hu

Kaynak. Özlü ve Güzel Sözler - Düşünce Atlası - Öner Yağcı / deniz kitaplar yayınevi