Her şey küçük bir tamirhanede başladı

İLK adımı geçimini ziraattan sağlayan bir aileden gelen baba İsmail Tiryaki atar. 50’li yıllarda önce, Allah vergisi bir yetenekle Kütahya Simav’da oto tamirciliği yapar. Ardından da yedek parça ticareti... 1957’de ise İsmail Tiryaki, İzmir Çankaya’da 60 metrekarelik bir dükkanda yedek parça işine devam eder. ‘Alıp sattığımız parçaların üretimini de başarabilirsek hem bu ülkeye, hem de sektöre hizmette bulunmuş oluruz’ vizyonuyla İsmail Tiryaki, ticaretten sanayiciliğe geçiş yapar. İlk zamanlar otomotiv sektörüne birçok yan parça üreten İsmail Tiryaki, ‘Her şeyden yarım yapmak yerine bir şeyi tam ve çok iyi yapalım’ diyerek 70’lerde sadece kardan şaftlarının üretimine odaklanır.

Çocukluk yıllarından itibaren işin içinde olan Mehmet Tiryaki de babasından aldığı bayrağı daha yukarı taşır. Bugün kardan şaftları konusunda dünyanın önde gelen şirketlerinden biri olan Tiryakiler, ikisi Manisa’da, biri de Rusya’da üç fabrikada üretim yapıyor. Mehmet Tiryaki yönetimindeki şirket, 2016’nın ikinci yarısında ise Avrupa’da bir tesisin temellerini atmayı planlıyor. 3’üncü kuşağın işbaşı yaptığı Tiryakiler Grubu’nu 100 yıllık şirketler arasında görmek isteyen Mehmet Tiryaki, ‘Aile ve Ortaklar Anayasası’ ile bunu hayata geçirmek istiyor. Birçok dünya markasına ürün veren Mehmet Tiryaki’nin gündeminde ayrıca halka arzda var...

EĞİTİM ALMADAN BAŞLADI

İlkokul yıllarında bütün arkadaşları oyun oynarken babası merhum İsmail Tiryaki’nin onu işe götürmesine üzülen Mehmet Tiryaki, bütün eğitim hayatı boyunca babasıyla çalışmış. Bugün önemli çalışmalara imza atan, müteşebbis ve vizyon sahibi bir babanın oğlu olan Tiryakiler Grubu’nun yönetim kurulu başkanı Mehmet Tiryaki ile hem şirketin kuruluş serüvenini, hem sektörü hem de hedeflerini konuştuk. Şirketi kuran babasının çiftçi bir aileden geldiğini söyleyen Mehmet Tiryaki, o dönemi şöyle anlattı:
“Babamın ailesi geçimini çiftçilikten sağlıyormuş. Ama babam oto tamirciliği gibi farklı bir alanda iş hayatına adım atmış. İlginçtir, bu konuda hiçbir eğitimi olmadan Allah vergisi bir yetenekle Kütahya Simav’da tamircilik yapmış. Daha sonra yedek parça ticaretiyle iş hayatına yön vermiş. Tabii babam vizyon sahibi biriydi ve bir süre sonra Simav ona dar gelmeye başladı. O da 1957’den sonra İzmir’e taşınma kararı aldı.”

TAM YAPTI DÜNYAYA SATTI

1960’larda İzmir’de oto yedek parça ticareti yapanların Çankaya-Basmane arasında konuşlandığını, o firmaların bir süre sonra sattıkları ürünleri üretmeye başladığını ve bugün birçok devin oradan çıktığına dikkat çeken Mehmet Tiryaki, “Babam da Çankaya’da şimdiki Tanık Oteli’nin olduğu yerde 50-60 metrekarelik bir dükkanda yedek parça ticareti yapmaya başladı. Bir süre sonra ticaretini yaptığımız ürünlerin üretimini yapma fikri ortaya çıktı. Ve Umurbey’de 7 metrekarelik bir yer satın alarak ticaretten sanayiciliğe geçiş yaptık. Ben de eğitimi tamamlayıp burada aktif olarak gece gündüz çalışmaya başladım. Babamın, ‘her şeyden yarım yarım yapmak yerine, bir şeyi tam ve çok iyi yapıp dünyaya satın’ sözünden hareketle bugün kardan şaftlarında dünyanın önde gelen şirketlerinden biri konumuna geldik” diyerek Tiryakiler’in ticaretten sanayiciliğe geçiş öyküsünü paylaştı.

MERKEZE YAN SANAYİ ÇEKİLSİN

Mehmet Tiryaki, otomotiv yan sanayinde önemli bir isim. Sektörün gelişimi için emek verenlerden. Sektörün önünün açık olduğuna dikkat çeken Mehmet Tiryaki, şu değerlendirmelerde bulundu:
“2014’te Türkiye’nin ihracatı 157,6 milyar dolardı. Bunun 24 milyar doları ise otomotivden geliyor. Otomotivin yarısı ise yan sanayi. Ama dünya ölçeğinden aldığımız pay çok az. Bunu artırmak gerekiyor. Yerli oto çok konuşuldu. Şimdi konuşulması ve bir politika haline getirilmesi gereken oto yan sanayi. Otomotiv yan sanayinin merkeze oturtulacağı yeni bir strateji yapmak gerekiyor. Oto yan sanayide ne kadar güçlüyseniz, o kadar çok otomotiv yatırımcı çekersiniz. Yan sanayinin güçlü olduğu ülkelerde otomotiv gelişir. Artık merkeze yan sanayiyi koymak lazım.”

DEVAMLILIK İÇİN AİLE ANAYASASI

Tiryakiler Grubu, bir aile şirketi. Bayrağı babası merhum İsmail Tiryaki’den devralan Mehmet Tiryaki, aile şirketlerinin devamlılığını çok önemsiyor. Ege Bölgesi Sanayi Odası Meclis Başkanlığı yaptığı dönemde bölgedeki 100 yıllık şirketlerle ilgili yaptığı araştırmada biraz hüsrana uğramış Tiryaki... Çünkü 100 yıllık pek şirket bulamamış. Mehmet Tiryaki, “Batı’da öyle değil. 1700’lerde kurulan ve bugün çok başarılı işletmeler var. Ve mevcutta o aileden kişiler şirkette pay sahibi ama yönetimlerde yok. Büyüyerek yollarına devam ediyorlar. Bizimde öyle olmamız gerekiyor. İki yıllık bir eğitimin ardından 2014’te ‘Aile ve Ortaklık Anayasası’nı imzaladık. Bu sonraki nesiller ve şirketin geleceği için önemli. İki yıllık başka kurumlardaki deneyimlerin ardından büyük kızım bizimle çalışmaya başladı. Küçük kızım da ilerleyen yıllarda aramıza katılacak. Oğlum ise üniversitede. Anayasa gereği hepsi en az iki yıl dışarıda çalışacak. Ayrıca ilerleyen yıllarda dönüşümlü başkanlık sistemi olacak. Bir de, yönetimde aile dışında iki kişi daha yer alacak. Bu anayasa ile geleceğimizi inşa ediyoruz” diyerek aile şirketinin devamlılığı için izledikleri yol haritasını aktardı.

DÖRDÜNCÜ TESİS AVRUPA’YA

Tiryakiler Grubu bünyesinde şu anda 4 şirket var. Tirsan Kardan A.Ş. grubun amiral gemisi... Türk ve dünya otomotiv endüstrisindeki birçok ünlü markaya kardan şaftları ürettiklerini ifade eden Mehmet Tiryaki, yeni yatırım planını da, “Üretimi şu anda Manisa’da bulunan iki fabrikamız ile grup şirketlerinden Tirsan Rusya A.Ş.’de yapıyoruz. Rusya’da önce ofis açtık. İki yıl önce ise tesis yatırımı yaptık. Hem yerel, hem global markalara ürün veriyoruz. Şimdi de hedefimiz Avrupa. 2016’nın ikinci yarısında Avrupa’nın bir ülkesine 4’üncü fabrikayı kuracağız. İlk etapta bu fabrika için 4-5 milyon euro yatırım yapacağız” diyerek açıkladı.

BAŞARININ FORMÜLÜ

Mehmet Tiryaki, başarının yol haritasını şöyle özetliyor:
“Uzun vadeli hedefler konmalı. Bunlardan sapmadan devam etmeli. Çok çalışmak gerekiyor. Para kazanmak kolay, harcamak zor. Türkiye harcama konusunda biraz sıkıntılı. Para harcama konusunda bir disiplin yok. Bu hem kişi, hem şirket, hem de kamu bazında böyle. Zengin ülkelerde israf yok ama fakirlerde israf var. Kaynaklarımızı iyi kullanmamız gerekiyor. Bunları yaptığınız zaman başarı gelir.”

KISA KISA

* Geçtiğimiz yıl Akkardan firmasını bünyesine katan Tiryakiler, ticari ve binek vasıtaların kardan şaftlarına yanına iş makinelerini de ekledi.
* 2014’ü 298 milyon TL ciroyla kapatan Tiryakiler Grubu, bu yılı ise 345 milyon TL hedefliyor. 2016 hedefi ise 395 milyon TL. Satışının yüzde 70’ni yurt dışına gönderen grubun 2015 ihracat beklentisi ise 83 milyon dolar.
* Yaklaşık 800 kişinin çalıştığı Tiryakiler Grubu’nun gündeminde halka arz da var. Mehmet Tiryaki, en büyük arzusunun Tirsan Kardan’ı orta vadede halka açmak olduğunu söylüyor.