Yeni yüzyılın sendromu adrenal yorgunluk

Alternatif tıpla uğraşanlar adrenal yorgunluk üzerinde çok duruyor. Aslında stres, tehlikeye vücudun verdiği bir tepki. Bu tepki vücudu tehlikeden kaçmaya veya tehlikeyle mücadele etmeye hazırlar. Bunun için başlıca iki hormon adrenalin ve kortizol görev yapar. Adrenalin temel olarak stres hormonu. Tansiyonu yükseltir, damarları daraltır kalp hızını artırır, kan akımını kalp, beyin, böbrek ve çizgili kaslar gibi hayati organlara yönlendirir. Buna karşılık sindirim sistemi ve cinsel organlar gibi bölgelerde kan akımını azaltır ve kasları gerer. Örneğin sınava girmeden önce vücudunuz gerilir, midenize taş gibi bir şey oturur ve idrara gitme ihtiyacı duyarsınız. Ancak fazlası kan basıncının yükselmesi, çarpıntı, damarların büzülmesine dolasıyla kalp krizi, hipertansiyon atağı ve ani ölüme kadar gidebilen bozukluklara neden olur.
Kortizol ise motivasyonu artırır, kandaki şeker ve yağları yükselterek vücudun artan enerji ihtiyacına kaynak sağlar. Ayrıca ağrı duyusunu azaltır. Fazlası, özel bir tip şişmanlığa, kemiklerin zayıflamasına ve şeker hastalığına neden olur. Özetle gerek adrenalin gerekse kortizol hayati hormonlar ve yoklukları büyük sorunlara yol açar.

STRES İÇİN NEDEN ÇOK

Ancak bazen ortada bir tehlike yokken de şu veya bu nedenle strese giriyoruz. Anadolu Sağlık Ataşehir Tıp Merkezi iç hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Nevrez Koylan, uzun süreli mutsuz evlilikler, stresli işlerde uzun süre çalışma, yoğun ve vardiyalı çalışma, yoğun sınavlı öğrencilik dönemleri veya öğrencilikle çalışma hayatının birlikteliği gibi durumların böbreküstü bezlerini bozduğunu söylüyor. Ayrıca, alkol ve madde bağımlılığı da bu durumun nedenleri arasında. Koylan, “Adrenal yorgunluk tıp çevrelerinin henüz resmen kabul ettiği bir hastalık değil. Bir semptomlar (belirtiler) topluluğu olarak görülüyor ve bildiğimiz böbreküstü bezi yetersizliği hastalığı olan ‘Addison’dan daha farklı. İddia edilen hormon yetersizliğini gösterir bir tahlil vb. test de yok” diyor.
Sorun kendini yorgunluk, gece uykusuzluğu, sabah uyanma güçlüğü, tuz ve şeker isteğinin artması ve gün içinde kafein ve benzeri uyarıcılara sıklıkla ihtiyaç duymayla belli ediyor. Aslında bu belirtiler pek çok hastalıkta da bulunabiliyor. Ayrıca yoğun yaşam tarzının sonucu olarak da ortaya çıkabilir. Prof. Dr. Koylan, “Bu belirtiler için adrenal yorgunluk yorumunun yapılması, bu belirtilerle kendisini gösteren başka hastalıkları gizleme tehlikesini taşır” uyarısında bulunuyor.

SEKS İSTEĞİNİ AZALTIYOR

Rahatsızlık, nedensiz yorgunluk, sabahları yataktan kalkmakta zorlanmak; gün içinde enerji için kahve, kola, tuzlu ve tatlı atıştırmalıklara ihtiyaç duymak; bitkin ve stresli hissetmek, hayatın günlük zorunluluklarıyla başa çıkmakta zorlanmak, stres ya da hastalıklardan kurtulamamak, eğlenememek ve seks isteğinde azalma gibi belirtilerle seyrediyor.

ASLINDA HAYAT KURTARICI

Memorial Ataşehir Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Birsel Kavaklı’ya göre adrenalin her zaman kötü değil: “Acil ve şok durumlarında salgılanıp hayatımızı kurtaran, dağa tırmanma, aşık olma gibi durumlarda kalbimizin çarpmasına sebep olan bir hormon. Eksikliği; hipotansiyon, strese cevabın bozulması gibi durumları yaratır Fazlalığıysa malign hipertansiyona (feokromasitoma) neden olabilir” diyor.
Kavaklı, adrenal yorgunlukla başetmek için, beslenme yanlışlarının düzeltilmesini, aktivitenin ihmal edilmemesini, stres yaratan faktörlerin azaltılmasını, uyku ve dinlenme konusunda dikkatli olunmasını, alkol ve sigara kullanılmamasını, tüketilen kafeinin azaltılmasını öneriyor: “Tatil ve müzik gibi herkese iyi gelen şeylere yoğunlaşın.”

UZUN LAFIN KISASI

YANLIŞ Diş macunu tüm fırçayı kapsayacak kadar çok sıkılmalı.

DOĞRU Bezelye büyüklüğünde diş macunu yeterli, fazlası daha iyi fırçalamaz.

SAĞLIĞIM İÇİN

Bora Kozanoglu (Milli rüzgar sörfçüsü)

MUTLAKA YAPARIM
Yemek için yaşayanlardan değil, yaşamak için yiyenlerdenim. İnsanların çoğu hayatları boyunca çok para kazanmak için sağlıklarını harcıyor. Daha sonra kazandıkları parayı da sağlıklarını geri kazanmak için harcıyor. Tutkuların peşinden koşmak ve doğru beslenmek beni mutlu ediyor.

ASLA YAPMAM
Sigara içmem. Alkol çok nadir tüketirim. Bu aralar kırmızı etle ilgili çok hurafe duyuyorum. Düzenli spor yapıyorsanız kırmızı etin hiçbir zararı yok, tam tersi faydası var. Somurtmak asla yapmadığım şeyler arasında. Mutsuz da olsanız, az da olsa tebessüm ettiğiniz zaman beyni aldatıp mutluluk hormonu salgılıyorsunuz.

MUTLAKA YAPACAĞIM
Bence insanı genç kılan sürekli bir şeyler öğrenmek. Bu sayede hep yeni ve genç hücreler üretmek.

ŞİFA KÜTÜPHANESİ

Çocukları çok mu koşturuyoruz

Kim John Payne ve Lisa M. Ross, ‘Daha Sade Bir Hayat’ kitaplarında çocukların hayatlarını sadeleştirip yavaşlatarak daha sağlıklı yetiştirilmelerinin ipuçlarını veriyor. Doğan kitap, 17 lira.

TAMAMLAYICI TIP

Meme kanserine karşı şarap

Fitoöstrojenler (bitkisel östrojenler) hem östrojen benzeri, hem de östrojene karşıt etki yapar. Soya fasulyesi, kuru fasulye, mercimek, bezelye, sebze, çay, şarap, tüm tahıl ürünleri, keten tohumu, susam, ay çekirdeği, yer fıstığı, zeytin gibi yağlı yemişler, kiraz, şeftali, erik, elma, armut, havuç, brokoli, soğan, sarımsak, rezene, ahududu, böğürtlen ve şerbetçiotunda fitoösrojenler bulunur. Bitkisel östrojenler, hormon bağımlı kanserlerin (meme, rahim, testis ve prostat kanseri gibi) gelişmesini önler.