Vurgun yemeden dalmanın sırları

Ancak bu renkli dünyada çıktığınız keşif, vurgunla gölgelenmesin! Uzmanlar dalış meraklılarına “Asla tek başına değil, mutlaka eşli dalın” uyarısında bulunuyor. Ayrıca dalışı imkansız kılan bazı rahatsızlıklar da var. Bu kişiler ne kadar isteseler de dalıştan kaçınmalı. Hisar Intercontinental Hospital Sualtı ve Hiperbarik Tıp Uzmanı Dr. Tuna Gümüş, vurgun yemeden, dalmanın sırlarını anlattı.

Vurgun, dalıştan hemen sonra veya ilk saatlerde ortaya çıkar, çok nadiren 36 saat kadar gecikebilir. Ciddi belirtiler ilk 30 dakikada kendini gözderir. Ekstremite ağrıları da genellikle aynı süreçte ortaya çıkar. Fakat saatler sonra da görülebilir. Dalıştan saatler sonra yapılacak bir uçak yolcuğu bile belirtilerin görülmesine sebep olabilir.

Vurgunlari ikiye ayırmak mümkün. Hafif tipinde (Tip 1), nörolojik herhangi bir bulgu veya belirti olmuyor. Genellikle ciltte kızarıklık ve özellikle omuz, diz eklemlerinde hafif bir ağrı gözleniyor. Ağrı giderek artıyor ama kendiliğinden geçme ihtimali var. Giderek kötüleşirse künt, sıkıştıran diş ağrısı gibi bir hal alabiliyor. Bazen eklem belli bir pozisyona getirildiğinde azalıyor. Cilt tutulumunda kızarıklık ve morarmaya kaşınma da eşlik edebiliyor. Sadece bu bulgular olsa bile hafife almamak gerek, çünkü her an ciddi Tip 2’ye dönüşebilir. Kişi mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalı, uygun tedavi almalı.

Tip 2 tanısı, dalıştan sonraki ilk saatlerde ortaya çıkan nörolojik bulgu veya belirti halinde konuyor. Bunlar; eklem içi veya çevresinde ağrı, ciltte kızarıklık ve morarma, özellikle görme, işitme ve denge olmak üzere özel duyularda fonksiyon kaybı, diğer duyularda kayıp, motor hareketlerde güçsüzlük, herhangi bir felç durumu, bilinç kaybı, şuur bulanıklığı, kasılma nöbetleri. Tip 2 vurgun ölümle sonuçlanabilir.

İlkyardım nasıl yapılır?

Vurgun şüphesi varsa önce 112 acil yardım servisi çağrılmalı. Hiperbarik oksijen tedavisi için en yakın merkezle iletişime geçilmeli. Hasta taşınmasında hava yolu kullanılacaksa uçuş yüksekliği 300 metreden (1000 Feet) fazla olmamalı. Nakil sırasında hastaya yüzde 100 oksijen koklatılmalı, damar yolu açılarak sıvı verilmeli. Aspirin de verilebilir ama bunun yan tesirleri olabileceği akılda tutulmalı. Vurgunun tek mutlak tedavisi, hiperbarik oksijen tedavisi. Ne kadar erken uygulanırsa faydası o kadar fazla olur.

DAVETİYE ÇIKARAN YANLIŞLAR

Vurgun riskini artıran davranışlar var. Bunlar; dalış veya sonrasında yoğun egzersiz, soğuk su, tekrarlı dalış, uçuş veya yükseğe çıkış, vücudun susuz kalması, obezite, dalış öncesi yoğun egzersiz, enfeksiyon, dalıştan hemen sonra sıcak duş, seyrek yüksek basınca maruz kalma, dalış günü veya önceki gün alkol tüketmek, sigara, yorgun uykusuz halde dalış yapmak.