Tatillerde vücudunuza uyku borcunuzu ödeyin

Yine tatiller kimi için dinlenme, kimi için eğlenme, kimi için de spor yapma fırsatı. Ancak size önerimiz, tatillerinizin tadını çıkarırken uykunuzu ihmal etmemeniz. Uzmanlar, uykunun sadece dinlenme değil, beynin yenilenme süreci de olduğunu, dolasıyla hakkını vermemiz gerektiği uyarısı yapıyor.

Amerikan Hastanesi Uyku Bozuklukları Merkezi Şefi Dr. Sabri Derman’ın verdiği bilgiye göre, hemen hemen bütün canlılar belirli bir süre çalışıyor, belirli bir süre dinleniyor. Beyindeki uyku ve uyanıklık döngüleri, canlının gelişkinlik düzeyine, gündüz veya gece aktif olmasına göre değişiyor. Evrim zincirinde sürüngenlerin üstündeki düzeyin bütün hayvanları uykuda rüya görüyor. Rüya görülen dönemin adı REM uykusu. Vücut tamamen felç durumuna geçerken, bütün kaslar gevşer. Sadece beyin aktif işlemeye devam eder. Eskiden uyku pasif bir eylem zannediliyordu. Ancak uyku sağlığı bilimi Somnoloji farklı bilgiler sunuyor. Yaygın kanının aksine, "uyuyunca beynin düğmesi kapanıp devre dışı kalması, uyanınca düğmesinin açılması söz konusu değildir."

UYKUSUZ KALMANIN MALİYETİ VAR

Dr. Derman, "Bizim düzeyimizdeki karmaşık canlıların yaşamındaki en önemli üç olgu, su içmek, yemek yemek ve uyumak. Uykunun kalite, süre, zamanlama olarak bozulmasının ne gibi bir maliyeti olduğunu genel olarak bilmiyoruz. Ancak, uyku sanıldığı gibi sadece dinlenme değildir" diyor.

Bütün canlıların uyku sürecinde kendini yenilemesi, beynin işlevlerini düzenlemesi, bellekle ilgili çalışmaları yapması, gün içinde gelen bilgileri değerlendirip çeşitli şekilde belleğe atması, o bellekten lüzumsuz ayrıntıların çıkartılması, beynin değişik yerlerindeki bilgilerin birbirleriyle ilintilendirilmesi, alınan bilgilerin günlük hayat için önem sırasının belirlenmesi, kısa süreli bellek uzun süreli bellek arasındaki geçişlerin yapılması açısından uyku yaşamsal önemde.

UYKU BORCUNU GERİ İSTER

Beynin uyku ihtiyacı kişiden kişiye değişiyor. Sekiz saat göreceli bir süre. Dr. Derman, gereksinim duyulan uyku zamanını "kişinin ertesi gün dinlenmiş, dinç, keyifli ve mutlu hissetmesini sağlayan süre" olarak tanımlıyor. Bazen kişi saatlerce uyumak isteyebiliyor ya da günlerce... Nedeni birikmiş yorgunluk. Uykuyu kredi kartı hesabına benzetirsek, biyolojik ihtiyacınızdan daha az uyursanız uyku hesabınızdan para çekmiş oluyorsunuz. Sonunda kartın ekstresi geliyor. Borcu ödemek zorundasınız. Bazen gün içinde keyifsizlik, unutkanlık, dikkatsizlik, motivasyon eksikliğiyle ödüyorsunuz, bazen kalp kriziyle... Uyku düzeninin bozulmasının bile önemli etkileri var vücut üzerinde. Bir haftada üç gün eksik uyumanız, IQ’nuzu geçici olarak 15-20 puan düşürebiliyor. Ardından hafta sonunda açığı kapatmak için birkaç saat fazla uyumanız, pazartesi günü vücudun uyanmayı sağlayan hormonların geç salgılanmasına, dolayısıyla yataktan sersemlemiş şekilde kalkmanıza neden oluyor.

Tatillerinizi vücudunuza uyku borcunuzu ödemek için fırsata çevirin. Çok düzenli ve dengeli beslenin, içki, kahve, çaydan uzak durun. Uykunuz geldiğinde yatın. Uykunuzu tamamen aldığınızda kalkın. Bunu rutin olarak yapın, hatta tatilden sonra da 45 güne tamamlayıncaya kadar devam edin. Uyku borçlarını ödediğinizde vücudunuz belli edecektir. Hatta bu ideal uyku sürenizi bulmaya da yarayacaktır.