Sıtma yüzde 47 azaldı

97 ülkede yaklaşık 3.2 milyar insan sıtmaya yakalanma riski taşıyor. Ölenlerin yüzde 90’ı Afrika ülkelerinde. Neyse ki son 13 yılda sıtmadan ölenler yüzde 47 azaldı

Sıtma, tıbbi adıyla ‘malaria’ her yıl 125 milyonun üzerinde turistin geldiği, 100’ün üzerinde ülkede yaygın görünüyor. Her yıl birçok uluslararası yolcu, hastalığın görüldüğü ülkeleri ziyaret ederken sıtmaya yakalanıyor. 10 binin üzerinde ziyaretçi ise evlerine döndükten sonra hastalanıyor. Dolayısıyla sıtmanın yaygın göründüğü bölgelerden dönüşte görülen ateşin ciddiye alınması ve araştırılması gerekiyor. Sadece sıtma değil başka olası seyahat hastalığı ihtimalinin gözden kaçmaması için doktora bulunduğunuz bölgeleri mutlaka söyleyin.

Açıklanamayan ateşe dikkat

Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü Seyahat Sağlığı Merkezi’nin verilerine göre, sıtmaya tek hücreli plasmodium parazitinin dört faklı türü yol açıyor. Sıtma parazitlerini insana bulaştıransa ‘anofel’ cinsi sivrisinekler. Bu sinekler daha çok güneşin batışından doğuşuna kadar olan zaman diliminde ısırıyor. Kuluçka süresi parazite göre değişse de 7-30 gün sürüyor. Sıtma, ateş, titreme, baş ağrısı, kas ağrısı ve güçsüzlüğü, kusma, öksürme, ishal ve karın ağrısıyla kendini gösteriyor. Organ yetmezliğine, komaya, ardından da ölüme yol açabiliyor.

Direnç kazandı

Sıtmada erken tanı ve uygun tedavi hayat kurtarabiliyor. Ancak bu, her zaman kolay değil. Örneğin falciparum sıtması, eğer tedavi 24 saatten fazla gecikirse ölüme yol açabiliyor. Hamile kadınlar ve çocuklar için risk daha büyük. Hamile kadınlarda ölüm, düşük, ölü doğum ve yeni doğan ölümü riskini arttırıyor. Diğer parazit türlerinin yol açtığı sıtmaysa daha hafif, nadiren yaşamsal risk taşıyor. Bir çok ülkede falciparum sıtmasının önlenmesi ve tedavisi daha zor hale geliyor. Çünkü falciparum, çeşitli sıtma önleyici ilaçlara karşı giderek direnç kazanıyor. Diğer sıtma türlerinden bugüne kadar sadece P.vivax (Türkiye’de de görülüyor) için direnç gelişmesi vakaları bildiriliyor. Öte yandan Dünya Sağlık Örgütü’nün raporuna göre Türkiye’de geçen yıl 285 sıtma hastasından üçü öldü.