Gıda zehirlenmesini ciddiye alın

Buna ihmal edilen hijyen de eklenince, beslenmek yerine zehirlenmek kaçınılmaz. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Meral Sönmezoğlu, uyarıyor: “Özellikle küçük çocuklar ve yaşlılar besin zehirlenmesine karşı daha duyarlıdır.” Kortizon kullananlar ve kanser hastaları gibi bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler de besin zehirlenmesini şiddetli yaşayabilir.

Sıcaklık artışıyla beraber, uygun koşullarda saklanmayan, hijyenik şartlarda hazırlanmayan yiyeceklerin üzerinde çoğalan bakterilerin ürettikleri toksinler gıda zehirlenmelerine yol açar. Besinler, üstü örtülmeden açıkta iki saatten fazla kaldıysa bakteri ve toksin üretmesi olağan. Açıkta satılan ve önceden pişirilmiş besinlerin hepsinin riskli olduğunu bilmek ve ayırım yapmadan açıkta satılan hiçbir besini tüketmemek gerekir.
Doç. Dr. Sönmezoğlu, “Bir besin alındıktan kısa süre sonra şiddetli bulantı, kusma, karın ağrıları ve ishalle varsa zehirlenme akla geliyor. Ayrıca şiddetli bir karın ağrısı ve fışkırır tarzda kusma da belirtilerinden. Kusmak son derece iyidir. Çünkü kusma, midenin bağırsaklara geçmesine izin vermediği toksin yüklü besinin dışarı atılması demektir. Ama kusma az olursa toksinlerin bir kısmı da bağırsaklara geçecektir. Bağırsaklarda bir süre sonra enfeksiyon ortaya çıkacak ve arkasından burkulur tarzda şiddetli karın ağrılarıyla ishal başlayacaktır” diyor.

İSHALİ, KUSMAYI DURDURMAYA ÇALIŞMAYIN

Besin zehirlenmesinde yapılan en büyük hata ishali durdurucu, kusmayı engelleyici ilaç almak. Bu son derece sakıncalı. Doç. Dr. Sönmezoğlu, “Çünkü biz toksinlerin vücuttan atılmasını isteriz. Tabii bakteriler vücuttan atılırken elektrolit de kaybederiz. Onun için besin zehirlenmeleri ve tüm yaz ishallerinde ilk kural dinlenmek ve bol su içmek. Kaybedilen suyun ve elektrolitin muhakkak yerine konulması gerekir. İshal olan kişilerin bağırsakların çok daha kolay sindirebileceği ve emilim yapabileceği, pişmiş ve bol sulu gıdalar alması gerekir. Normal zamanlarda ne kadar tam tahıllı ekmek ve çiğ sebze önerirsek, ishallerde tam tersi, pişmiş sebze ve beyaz ekmek öneririz” diyor.
Besin zehirlenmesinde hemen bir hastaneye başvurulmalı. Yine hasta hiçbir şey yiyemiyor, her yediğini çıkartıyorsa hastaneye yatışı gerekir. Çünkü hastanın ağzından yutabildiği, midesinde tutabildiği süreç başlayıncaya kadar damardan beslenmesi gerekir. Dikkatli olmakta yarar var. Çok basit gibi görünen besin zehirlenmeleri ve ishaller ölüme neden olabilir.
Doç. Dr. Sönmezoğlu, “Bütün besin zehirlenmelerinde ve yaz ishallerinde temel prensip şudur: Kaybettiği suyu ve elektroliti yerine koymak, gereğinde hastanede damar yoluyla sıvı tedavisi uygulamak” diyor.

EL TEMİZLİĞİ ÇOK ÖNEMLİ

Besin zehirlenmelerinden korunmak için bunları unutmayın:
* Açıkta satılan hiçbir yiyeceği asla yemeyin,
* Yiyecekler hazırlanırken hijyen koşullarına dikkat edilmeli, eller mutlaka yıkanmalı,
* Özellikle tavuk ürünleri mutlaka 70 derece üzerinde iyice pişirilmeli,
* Derin dondurucudan çıkarılan besinler çözülsün diye oda sıcaklığına bırakılmamalı, buzluk altındaki bölmede beklenmeli,
* Her yemek pişirildikten sonra sadece bir kez ısıtılmalı ve sadece bir kez dondurulmalı,
* Son kullanma tarihi geçmemiş olsa bile üzerinde bozulma emaresi görülen gıdanın tamamı atılmalı,
* Son kullanma tarihi geçtiği halde kokusu ve görüntüsü iyi olsa bile ürün mutlaka atılmalı,
* Buzdolabına koyduğumuz ürünlerde bakteri oluşuyorsa, dolabın içi bakterilerden arındırılmalı, dolap düzenli aralıklarla dezenfekte edilmeli. Ayrıca dolabın içi asla tıka basa doldurulmamalı, hava dolaşımı engellenmemeli,
* Buzdolabında sulu gıdalar muhakkak ağzı kapalı olarak muhafaza edilmeli,
* Yumurtaların yıkanarak saklanması doğru değil. Bunun yerine kapalı yumurtalıklarda saklanmalı, asla yıkanmamalıdır.

SAFRA KESENİZ TEHLİKEDE

Besin zehirlenmesi, tedavisi çok daha uzun süren hastalıklara yol açabilir. Çok çeşitli bakteriler besin zehirlenmesine yol açabiliyor. Bu bakterilerin bir kısmı vücuttan hızla atılırken, bazıları safra kesesinde kalıyor. Bir süre sonra safra kesesinin alınması gerekebiliyor. Zehirlenme su ve elektrolit kaybına yol açtığı için en sağlıklı kişinin bile genel durumunu işine, okuluna iki üç gün gidemeyecek kadar bozabilir.