Ebola Afrika’nın sorunu olarak kalmayabilir

Bugüne kadar 670’den fazla kişinin ölümüne yol açan, henüz tedavisi bulunmayan bu yeni hastalığın seyahatler, temaslar yoluyla daha geniş coğrafyaya yayılmasından endişe ediliyor.

Ebolayla ilgili gelen son haber, Liberya’nın salgınla mücadele için komşularıyla sınırlarının birçoğunu kapatma kararı almasıydı. Sonra Liberya’da görevli ABD’li bir doktorun tatil için gittiği ülkesinde hastalığa yakalandığı anlaşıldı. Eşi ve çocuklarıyla birlikte yaşayan doktorun ailesinde de hastalığın görülüp görülmeyeceği endişeyle bekleniyor. Sebebi, virüsün bulaştığı her yüz kişiden 90’ında ölüme yol açması.
Ebola, 1976’da Sudan’ın Nzara ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin Yambuku kentlerinde eşzamanlı 2 salgına yol açmıştı. Ebola Nehri yakınında bir köyde meydana geldiğinden hastalığa bu isim verilmişti.
Ebola virüsü insanlar ve maymun, goril, şempanze, meyve yarasası, orman antilobu ve kirpi gibi hayvanlarda ölüme yol açabilen ciddi bir hastalık. İnsanlar ya da hayvanlar için özel bir tedavi ya da aşısı bulunmuyor.
Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü Seyahat Sağlığı biriminin verdiği bilgiye göre, Ebola virüsünün insana nasıl bulaştığı henüz netleşmedi. Araştırmacılar ilk hastanın enfekte bir hayvanla temas sonucu virüsü aldığı hipotezini ileri sürüyor. İnsan enfeksiyonu oluştuğunda virüs şu yollarla diğer insanlara bulaşabiliyor: “Enfekte bir kişinin kanı ya da salgılarıyla doğrudan temas, enfekte salgıların bulaştığı objelerle temas, defin işlemleri sırasında cenazeye doğrudan temas, iyileşen erkek hastaların spermleri yoluyla, hasta bakımıyla uğraşılırken salgılarla teması olan aile ve arkadaşlar aracılığıyla...”
Ebola hemorajik ateşinden etkilenen bölgelerde yaşayan insanların hastalıktan korunmak için şu önlemlere uymaları tavsiye ediliyor: “Elleri düzenli olarak yıkayın. Eldiven kullanılan durumlarda eldivenleri çıkarmadan önce ve çıkardıktan sonra su ve sabunla ellerinizi yıkayın. Ölü hayvanlarla, özellikle de primatlarla temastan kaçının. Yerel pazarlarda tüketim için satılan primatlar dahil vahşi hayvanların etini yemeyin. Enfeksiyon olasılığını asgariye indirmek için Ebola virüsü enfeksiyonu olduğundan şüphelenilen insan ya da hayvanlarla yakın temas ederken enfeksiyon kontrol önlemlerini uygulayın.
Hastalığın görüldüğü bölgeden döndüğünüzde yukarıdaki belirtilere karşı uyanık olun. Belirtiler başlamışsa, sağlık kuruluşuna gittiğinizde bulunduğunuz bölgeyi ve hastalığı mutlaka hatırlatın.”

Belirtiler 2-21 gün sonra başlıyor

Tipik belirtileri ateş, baş ağrısı, eklem ve kas ağrısı, halsizlik, ishal, kusma, mide ağrısı, iştahsızlık. Bazı hastalardaysa kaşıntı, gözlerde kızarıklık, hıçkırık, öksürük, boğaz ağrısı, göğüs ağrısı, nefes almakta güçlük, yutkunma zorluğu, vücut içinde ve dışında kanamalarla da kendini gösteriyor. Laboratuvar bulgularında düşük beyaz kan hücreleri ve trombosit sayısı ile yüksek karaciğer enzimleri görülüyor. Belirtiler Ebola virüsüne maruz kalındıktan 2-21 gün (genellikle 8-10 gün) sonra görülüyor.

Nerelerde görülüyor?

Afrika’da teyit edilmiş vakalar, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Gabon, Güney Sudan, Fildişi Sahilleri, Uganda, Kongo Cumhuriyeti ve Güney Afrika’dan bildirildi.