Dağda yanıkla baş etme rehberi

Kamp ocaklarının çadır içinde veya çok yakınında yakılması yangın için risk oluşturuyor. Genelde sentetik olan kamp malzemesi kolayca tutuşuyor. Çadırdan çıkamayanlarda büyük yanıklara yol açabiliyor. Bu yüzden ocak benzeri, yangın tehlikesi oluşturan malzemenin çadır dışında ve güvenli şekilde yakılması, dikkat edilmesi gereken ilk kural.

YANIKLAR DERECE DERECE

Tüm önlemlere rağmen, oldu da siz veya yakınızdakiler yandıysa, yanıkların doğru değerlendirilmesi ve derecelendirilmesi hayati önem taşıyor. Önemsenmeyen yüzeysel ve geniş yanıklar enfekse olmasa bile sıvı kaybı nedeniyle ölüme neden olabiliyor. Yanıklar etkilerine göre derecelendiriliyor. Sadece yüzeysel derinin zarar gördüğü, ciltte kızarıklık ve hafif ağrıyla seyreden ve 4-5 günde iyileşen güneş yanığı benzeri vakalara “birinci derece” yanıklar deniyor. Su keseleriyle dolu kızarık ve ağrılı, çoğu kere sıcak cisimlerle veya alevle temasa bağlı, iyileşmesi 3 hafta sürebilen veya enfeksiyona açık olan yanıklarsa “ikinci derece”. Cilt ve ciltaltı dokuların ölümüyle sonuçlanan, damar ve sinirlerin de tahrip olduğu, çoğu kere ağrısız, inci grisi renginde, buruşuk ve kuru görünümlü, iyileşmesi uzun zaman alan ve büyük iz bırakan yanıklar da “üçüncü derece” şeklinde sınıflanıyor. Yanık halinde ilgili merkezlere başvurmak en doğru müdahalenin yapılabilmesine olanak sağlar.

AĞAÇ VE SİVRİ KAYA YILDIRIMI ÇEKER

Doğa sporlarında, özellikle açık havada, yıldırım düşmesi sonucu elektrik yanıkları meydana gelebilir. Yıldırımdan korunmanın tek yolu, açık alanda elektrik yüklü ortamda “alçak nesne” poziysonu almak. Bunun için çukur yerler, geniş oyuklar seçilmeli. Plastik, kuru cisimlerin üzerine oturulmalı. Plastik tabanlı botlar ayaktan çıkarılmamalı. Ağaç, sivri kaya gibi yıdırım çekecek (paratoner gibi) alanlardan uzak durulmalı.

ADIM ADIM YANIK TEDAVİSİ

* Yakıcı kaynaktan süratle uzaklaşın,
* Isı yaymaya devam edebilecek giysi, metal takıları çıkarın,
* Yanık bölgesini soğutun (sakın buzu doğrudan koymayın, suya tutma daha doğru),
* Yanık bölgesini dikkatlice steril gaz, serum veya kaynatılmış, soğutulmuş suyla bolca yıkayın,
* Yanık yüzeyine ince bir tabaka antibiyotik krem sürün,
* Uzuvda bir yanık varsa, yanık uzuv kalp hizasından yukarıya kaldırılmalı,
* Ağrı varsa ağrı kesici kullanılabilir,
* 8-10 santimetreden büyük su keseleri patlatılarak steril gazla örtülmeli,
* Sıvı verilmeli. Miktar hesabı için şu formülü uygulayın: Kişinin ağırlığı x yanık yüzeyin yüzdesi x 3...
* Tahriş edici maddelerle temasla oluşan yanıklar nadir görünse de bol suyla yıkamak geride dönüşü mümkün olmayan durumları engeller,
* Sağlık merkezine gidin.

GÜNEŞTE CİLT YANIKLARI

Korunmadan uzun süre güneşte kalmak doğada çok daha güçlü olan ultraviyole ışınlarının derin dokulara kadar etkili olmasına ve birinci, hatta ikinci, ender olsa da üçüncü derece yanıklara yol açıyor. Özellikle hassas, açık tenli doğaseverler, güneşe ilk çıktıklarında koruyucu kremler, kapalı giysilerle kendilerini korumalı.