Amipli dizanteri her yer ve zamanda başınıza gelebilir
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
Aslında amipli dizanteri yaz aylarının salgın hastalıklarından. Ancak geçtiğimiz hafta İstanbul’da, gayet steril bir yaşam süren arkadaşımın 10 yaşındaki oğluna amipli dizanteri tanısı kondu.
Bir kez daha anladım ki, salgın hastalıklar sınır, zaman tanımıyor. Her yer ve zamanda başınıza gelebilir. Bu hastalık yiyecek ve içeceklerle bulaşıyor. Diğer ishallerden, kanlı dışkılamayla ayrılır. Bu türlü bir ishaliniz varsa acil olarak doktora başvurmalısınız.
İç Hastalıkları uzmanı Soner Dileklen’in verdiği bilgiye göre, amipli dizanteri, basit ishal salgınlarından çok daha riskli ve sorunlu olabiliyor. Bu hastalık, genelde tropikal ve subtropikal bölgelerde (25 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda ve nemli bölgelerde) yaygın. Amip, yiyecek ve içeceklerle bulaşır. Sudaki amip kistleri klorlamaya duyarlı. Yüksek ısıda da ölürler. Sinekler ve hamam böcekleri de amip kistlerinin taşınmasında rol oynar.
AMİP NASIL HAREKET EDER?
Hasta, amipin bulaşıcı formunu ağız yoluyla alır. İnce bağırsaklarda kist çatlar ve ortaya 4 tane amipçik çıkar. Bunlar da ikiye bölünerek 8 amipçik oluşturur. Daha sonra kalın bağırsağa geçerek, hastalık yapıcı form olan trofozoid şekline dönüşürler ve olgunlaşırlar. Burada su kaybına uğrayan amip, tekrar 4 çekirdekli kist formuna dönüşür ve dışkı ile atılır. Dolayısıyla taşıyıcı olanların dışkısında bu kistler bulunur. Kistler toprak ve suda canlı kalabilirler.
SEYAHATTEN DÖNDÜKTEN SONRA DA HASTALIĞA YAKALANABİLİRSİNİZ
Amipli dizanterinin kuluçka süresi 4-5 günle 1-4 ay arasında değişiyor. Dolasıyla seyahat esnasında hastalığı kapıp, evinize dönünce de hastalanabilirsiniz. Hastalık oluşumu genelde vücut direncinin düşmesiyle ortaya çıkar. Su ile bulaşmış olan amipler daha şiddetli hastalık yapar. İştah azlığı, kilo kaybı, kusma ve kanlı ishal ile seyreder. Bazen hiç bir belirti gözlenmez.
Kalın bağırsakta delinme nadiren olur. Ancak genelde kalın bağırsakta kitleler meydana getirir.
İleri derecedeki hastalarda amip kana karışarak yayılır ve karaciğer, dalak, akciğer, beyin, deri ve idrar yollarında apseler yaparlar.
10 altın kural
Dünya Sağlık Örgütü’nün amipli dizanteri ve benzer hastalıklardan korunmak için 10 altın önerisi: á Yiyecekleri alırken güvenilir yerleri tercih edin á Yiyecekleri tam olarak pişirin, az pişmiş yemeyin á Pişirdiğiniz yemekleri bekletmeden yiyin á Yiyecekleri saklarken aşırı özen gösterin á Buzdolabından çıkardığınız yemekleri kaynayana kadar ısıtın á Pişmiş ve pişmemiş yiyecekleri hiç bir zaman karıştırarak yemeyin á Ellerinizi tekrar tekrar yıkayın á Mutfağınızın temizliği konusunda son derece titiz olun á Yiyeceklerinizi tüm hayvanlardan (sinek, fare, böcek...) koruyun á Kesinlikle güvenilir su kullanın.