Sosyal güvenlikten satırbaşları

2012 yılı emzirme ödeneği

Emzirme ödeneği analık ödeneğinden farklı bir sosyal sigorta yardımıdır. Analık ödeneği sadece doğum yapan kadın sigortalıya verilirken, emzirme ödeneği hem doğum yapan kadın sigortalıya hem de sigortalı olmayan eşi doğum yapan erkek sigortalıya da ödenir.
SGK tarafından verilen emzirme ödenekleri, 2010 yılından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıl için Türkiye İstatistik Kurumu (TİK) tarafından açıklanan Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) değişim oranında artırılarak hesaplanmaktadır.
Bu durumda, TİK tarafından 2011 yılı için TÜFE oranlarında ortaya çıkan değişim oranının % 10.45 olduğu dikkate alınarak, 2011 yılında 80.00 TL olan emzirme ödeneği tutarı 2012 yılında 89.00 TL olarak ödenecektir.

2012 yılı cenaze ödeneği

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine, SGK’ca belirlenip Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nca onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği verilmektedir.
Cenaze ödenekleri de aynen emzirme ödeneğindeki usul ile hesaplanmaktadır. Buna göre, cenaze ödeneği 2010 yılından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıl için TİK’in açıkladığı TÜFE oranında hesaplanmaya başlanmıştır.
Böyle olunca, 2011 yılı için TÜFE oranlarında ortaya çıkan değişim oranının %10.45 olduğu dikkate alındığında, 2011 yılında 328.00 TL olan cenaze ödeneği tutarı 2012 yılında 363.00 TL olarak ödenecektir.

Her part-time çalışan cebinden GSS primi ödemeyecek

4857 sayılı Kanuna tabi işçiler
4857 sayılı İş Kanuna tabi olarak kısmi süreli (part-time) çalışan işçilerin, eksik günlerinin GSS primlerini her ay 30 güne tamamlayacak şekilde ödeme zorunluluğu 1 Ocak 2012’den geçerli olmak üzere başlamıştır.
Bu şekilde eksik günlerinin GSS primlerini ödemeyenler SGK açısından prim borçlusu olurken, 60 günden fazla da GSS prim borçları olduğunda sağlık hizmetlerinden de yararlanamayacaklar. Diyelim ki, geriye doğru 1000 gün veya 4000 günleri bulunsa bile! İşçi olarak çalışanlar
ilk defa ceplerinden sağlık primi ödemek durumunda kalmışlardır.

Ödeme zorunluluğu olmayan çalışanlar

Çalışma biçimlerine göre ay içinde 30 günün altında sigorta bildirimleri olan bazı çalışan gruplar, eksik günleri için sağlık primi ödemeyecek. SGK’nın bu konuda yaptığı açıklamaya göre; aşağıdaki çalışan grupları eksik günleri için GSS primi ödemeyecek:
1- Eksik gün nedeni “puantaj” olanlar,
2- Sosyal güvenlik destek primine tabi olanlar,
3- Haklarında iş kazası, hastalık, meslek hastalığı ve analık gibi bazı sigorta kolları uygulanan sigortalılar,
4- Ay içinde birden fazla işyerinde çalışıp toplam çalışma süresini 30 güne tamamlayanlar,
5- Kamu idarelerinde 657 sayılı Kanuna göre sözleşmeli ve geçici personel olarak çalışanlar,
6- 4857 sayılı Kanuna tabi çalışmakla birlikte 506 sayılı Kanunun geçici 20’nci maddesine tabi sandıklarda (banka sandıkları) çalışanlar.

SGK’nın açıklık getirmediği husus

5510 sayılı Kanunda, sadece 4857 sayılı İş Kanununun 13. ve 14. maddelerine göre kısmi çalışanlara eksik günlerinin GSS primlerini ödeme zorunluluğu gelmiştir.
Bununla birlikte; 854 sayılı Deniz İş Kanununa tabi gemi adamlarına, 5953 sayılı “Basın İş Kanunu” kapsamındaki gazetecilere ve 818 sayılı Borçlar Kanununa tabi çalışanlara, kısmi süreli çalışmaları halinde eksik günlerinin GSS primlerini ödemelerine dönük herhangi bir yasal yükümlülük getirilmemiştir.
Bize göre, belirtilen kanunlar kapsamında olanların da eksik günleri için GSS primi ödemekten muaf tutulmaları gerekmektedir.
Ancak SGK yayınladığı genelgesinde ve bilgi notlarında bu muafiyete yer vermemiştir. Dolaylı olarak bunları da zorunluluk kapsamına almıştır...
Keza, SGK’nın işçi bildirimine ilişkin internet uygulaması/e-bildirge sistemi yukarıdaki ayrıma da duyarlı değildir. Sistem kim işçi, kim gazeteci, kim gemi adamı tanımamaktadır!
Sonuç olarak, bu eksikliğin 23 Şubat 2012’ye kadar giderilmesi gerekir, aksi halde yasadışı olarak birçok gazeteci ve gemi adamına prim borcu çıkacaktır!