Sorularınız ve cevaplar

"5510 Sayılı Kanun gereği emekli aylığından kesinti yapılan birinin 1 Ekim 2008’den sahip olduğu çiçekçi dükkanını emekli olan eşine devrettiği takdirde emekli eşinin maaşından kesinti yapılıp yapılmayacağıdır. Emekli Sandığı’na bağlı emekli öğretmen eş çiçekçiyi 20.04.2009’de devralırsa devralanın maaşından kesinti yapılacak mıdır?" ÆE. EROL

Dükkanın devri sürecinde devreden ve devralanın evli olması sonucu etkilememektedir. Eşiniz çiçekçi dükkanını sizden devralınca vergi mükellefi olmaktadır. Vergi mükellefi olunca da 5510 Sayılı Kanunun 4/b maddesi kapsamında sigortalı çalışan olarak değerlendirilmektedir. Böyle olunca, nereden emekli aylığı alıyor olursa olsun vergi mükellefi olarak bağımsız çalışmasından ötürü, SGK emekli aylığından destek primi kesmeye başlayacaktır. Kesinti tutarı 2009 yılı için emekli aylığının %13’ü olarak uygulanacaktır.

Sözleşmeye istinaden

bordro düzenlenir mi

"Şirketimiz pazarlama departmanında bir kişi istihdam etmek istiyoruz, fakat bunun devam eden Bağ-Kur sigortası var. Bu nedenle SSK’lı giriş yapamıyoruz, aramızda bir iş sözleşmesi yapsak ve bu sözleşmeye istinaden kendisine bordro düzenlesek, fakat bordro gelir vergisi ve damga vergisi yönünden olsa olur mu, eğer varsa bununla ilgili kanun maddesi belirtebilir misiniz." Æ S. UYKUR

Belirttiğiniz çalışma ilişkisinin kurulmasına herhangi bir yasal engel yok. Bir kimse, vergi mükellefiyeti ya da şirket ortaklığı sebebiyle 5510 Sayılı Kanunun 4/b maddesi kapsamında sigortalıyken (eski adıyla Bağ-Kur’lu), bir başka işyerinde hizmet sözleşmesi ile bir fiil çalışıyor olabilir. Bu ikinci durumda da 5510 Sayılı Kanunun 4/a maddesi kapsamında sigortalı sayılır. Bir kimse aynı anda birden fazla sigortalılık statüsünde bulunamayacağına göre bunlardan sadece bir statüde sigortalı sayılacaktır. Buna da sosyal sigortacılıkta "teklik ilkesi" denilmektedir. İşte bu şekilde, bir kimsede aynı anda birden fazla sigortalılık hali söz konusu olur ise, evvela 5510 Sayılı Kanunun 4/c kapsamında sigortalı olup olmadığına bakılır. Yani, çalışan devlet memuru ise evvela bu kapsamda sigortalı sayılır. Diğer statülere itibar edilmez. Sigortalılık halleri birleşen kişi devlet memuru değil ise, hangi sigortalılık ilişkisi daha önce başlamış ise bu sefer de ona öncelik tanınır. Şu halde, bahis konusu kişi Bağ-Kur sigortalısı ise, aynı anda başka bir işyerinde hizmet sözleşmesi ile çalışabilir. Bu durumda Bağ-Kur sigortalılığı devam edecek, hizmet sözleşmesi ile çalışmasından ötürü aldığı ücretinden ise, bordrosunda sadece vergi kesintisi yapılacak sigorta prim kesintisi yapılmayacaktır. Konu 5510 Sayılı Kanunun 45. maddesinde düzenlenmiş bulunmaktadır.

Annem, ölüm aylığı

maaşını alabilir mi

"1940 doğumlu babamın zorunlu sigortalı olarak göründüğü süre 297 gündür. 1400 gün de isteğe bağlı ödedi. Toplam olarak 1647 gün sigortası var. 2001’de babam isteğe bağlı olarak ödediği parasını SSK Genel Müdürlüğü’nden 1.000 TL (eski türk parası ile bir milyar olarak) ödendi. Parasını dilekçe ile başvurarak geri talep etti. 20.04.2009 tarihinde ise kanserden vefat etti. Şimdi, annem babamdan ölüm aylığı başvurusunda bulunup yasal hakkı olan ÖLÜM AYLIĞI emekli maaşından faydalanmak istiyor. Ayrıca annem 3 ayda bir yaşlılık maaşı da almaktadır. İzmir SSK Müdürlüğü’ne başvurup görüş aldığım memurlar; çektiğiniz parayı yasal faizi olan %5 ile verip ondan sonra ölüm aylığı bağlanacağını kimi memurlar da çekilen paranın geri ödenmesinin mümkün olmadığını sadece askerlik borçlanmasını yatırıp öyle ölüm aylığı başvurusunda bulunabileceğimizi söylüyorlar" ÆK. KORKMAZ

Mevcut bilgilere göre, SGK’ya başvurarak, babanızın toptan ödeme olarak geri aldığı primlerini tekrar SGK’ya öderseniz yani ihya ederseniz annenize ölüm aylığı bağlanabilir. Zira, ihya ile birlikte (SSK’lılar için) aranan 900 gün şartı gerçekleşmiş oluyor. Borçlanma yapmak ise sizin durumunuz için söz konusu değil. Zira 01.10.2008’den sonra ölümlerde, 900 gün için yapılan askerlik borçlanmaları vb. dikkate alınmaz. Bu arada, annenize babanızdan ölüm aylığı bağlandığında, üç ayda bir aldığı "65 yaş aylığı" kesilecektir. Yapmanız gereken, SGK’ya başvurup 5510 Sayılı Kanunun 36. maddesi son fıkrasına göre işlem yapılmasını talep etmenizdir.