Sizden gelenler

Bu hafta, birbirinden farklı konularda gelen soruları cevaplamaya çalıştık. Özellikle ev kadını olarak yurt dışında bulunulan sürelerin borçlanması ile GSS bahsinde sorular var...

Ev kadınının yurt dışı borçlanması
Türk vatandaşlarının yurt dışında çalışarak geçirdikleri süreleri borçlanmaları mümkün. Bu olanak ev kadınlarına da getirilmiştir. Onlarda, ev kadını olarak yurt dışında geçirdikleri süreleri borçlanabilirler.
Borçlandıkları süreler ise ülkemizde sosyal güvenliklerine sayılarak emekli olma hakkı kazanabilirler.
Yalnız, yurt dışında bulunulan sürenin belgelenmesi konusunda bazı sorunlar çıkabiliyor. Okurlarımız, özellikle hangi belgelerle bu durumun ıspatlanacağını, SGK’nın hangi belgeleri istediğini soruyor…
Bu kapsamda borçlanma yapacak olanlar, yurt dışında oturduklarına dair alacakları ikamet belgesi bu durumu belgelendirmeleri gerekiyor.
Şöyle ki; Yurt dışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğe göre, ev kadını olarak geçen süreler, ev kadınlarının yurt dışında oturduklarına dair alacakları ikamet belgesinin;
a) Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca veya yurt dışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesinden,
b) Çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlik veya ataşeliğinin bulunduğu Türk temsilciliklerince ikamet belgesine istinaden düzenlenecek belgeden,
c) Yukarıdaki (a) ve (b) de belirtilen ikamet belgesi temin edilemiyorsa yurt dışına çıkış ve yurda giriş tarihlerinin, fotoğraf ve künye bilgilerinin bulunduğu pasaport sayfalarının fotokopisi yada emniyet müdürlüklerinden alacakları yurda giriş-çıkış çizelgesinden,
biri ile belgelenmesi gerekmektedir.
Şu hususa özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir; pasaport yada yurda giriş-çıkış belgelerinden uzun süre Türkiyede kaldıkları halde adlarına yurt dışında ikamet etmişler gibi belge düzenlendiği tespit edilenlerin başvuruları kabul edilmemektedir.
Zaten SGK’de, oturum yapılan sürelerin borçlanılabilmesi için; yalnızca yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri 3201 sayılı Kanuna göre borçlanacak olanlardan borçlanma belgeleri ile birlikte pasaportlarındaki Türkiye’ye giriş- çıkış yaptıkları tarihleri gösterir sayfaların fotokopileri yada emniyet müdürlüklerinden temin edilecek Türkiye’ye giriş- çıkış yaptıkları tarihleri gösterir belgelerden biri istemekte ve borç tahakkuklarında Türkiye’de bulunulan süreleri dikkate almaktadır.

GSS Borçları birikmeye başladı
Herhangi bir sosyal güvencesi olmayanlar için zorunlu GSS uygulaması 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren başladı. Gelir testi yapılanların ve yaptırmayanların da resen tescilleri yapıldı. Durumlarına göre belli tutarlarda her ay GSS primi ödeme zorunluluğu başladı.
Ancak, çoğu borcunu ödemiyor ve borçları her ay artıyor. Dahası bu borçlara gecikme zammı da uygulanıp tahsil edilecek.
Bu şekilde GSS tescili yapılanların bir kısmı, o süreçte kızı yada oğlu üzerinden sağlık hak sahipliği oluşturmak yerine, koşup SYDV’da gelir testi yaptırmışlar. Şimdi gidip çocukları üzerinden sağlık yardımı talep ettiklerinde ise önce borcunuzu ödeyin diyorlar…
Doğrudur; bu durumda olanlar önce mevcut GSS prim borçlarını ödemeliler. Ancak ondan sonra çocukları üzerinden sağlık hak sahipliği için başvurabilirler.
Bir başka yol ise, hemen bir işyerinde geçici de olsa çalışıp, teknik adıyla 60/a kapsamında GSS li olup, 60/g kapsamından çıkmaları, daha sonra işten ayrılınca da varıp SGK ye çocukları üzerinden sağlık hak sahipliği oluşturmalarıdır.