Sağlık raporu karmaşası

Bunlardan son düzenleme sebebiyle uygulamada bazı karışıklıkların olduğu ortaya çıktı.
İşverenlere getirilen yeni yükümlülük olan, raporlu işçinin bu sürede çalışmadığına dair bildirimin internetten yapılması zorunluluğu, 30 günün altında sigorta bildirimi yapıldığında bunu kanıtlayan sağlık raporunun SGK’ya verilmesi zorunluluğunu sona erdirdiği veya onun yerine de geçtiği varsayımı ile hareket edilmektedir.Bu anlayış ya da algı beraberinde cezai müeyyedileri getirmektedir. Zira, bu iki zorunluluğun birbiriyle bir ilgisi bulunmamaktadır. Kısaca açıklamakta fayda var.

Sağlık raporu ne zaman ve nasıl gönderilecek?
İstirahatli olduğu için çalışmayan ve eksik sigorta gösterilen kişiyle ilgili sağlık raporunun SGK’ya gönderilmesi zorunludur. Sağlık raporu, eksik gün bildirim formunun ekinde SGK’ya verilecek. Bu bildirimin süresi ise, prim belgesinin verilme süresine paraleldir.
Verilmez ise cezası var mı?
Belirtelim ki, sadece sağlık raporunun değil, diğer kanıtlayıcı belgelerin süresinde verilmemesinin herhangi bir cezası yok. Tek yaptırım, bu belgelerden sonradan düzenlenmesi mümkün olanlar (ücretsiz izin belgesi, puantaj kaydı gibi) süresinde SGK’ya verilmediğinde, sonradan verilseler bile SGK bu belgeleri artık dikkate almamaktadır.
Ancak, sağlık raporu gibi sonradan düzenlenmesi mümkün olmayan belgeler süresi dışında verilseler bile SGK dikkate almaktadır.

Eksik sigorta günü kanıtı

Genel kural çalışanların 30 gün üzerinde sigorta gösterilmesidir. Bunun altında sigorta günü bildirimi ise istisnadır. Eğer, çalışan sigortalı 30 günün altında sigortalı bildiriliyorsa eksik gün belge ile kanıtlanması gerekmektedir.
Bu kapsamda, SGK’nın kabul ettiği eksik gün bildiriminde kanıtlayıcı nitelikteki belgeler sınırlıdır. Bunları internetten bildirim kodlarıyla şu şekilde:
1) İstirahat, 2) Ücretsiz/aylıksız izin, 3) Disiplin cezası, 4) Gözaltına alınma, 5) Tutukluluk, 6) Kısmi istihdam, 7) Puantaj kayıtları, 8) Grev, 9) Lokavt, 10) Genel hayatı etkileyen olaylar, 11) Doğal afet, 12) Birden fazla, 13) Diğer, 14) Devamsızlık, 15) Fesih tarihinde çalışmamış, 16) Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma, 17) Kısa çalışma ödeneği.
Bunların dışındaki sebepleri ve kanıtlayıcı nitelikteki belgelerini belirlemeye SGK Yönetim Kurulu yetkilidir.
İşveren sigortalısını yukarıdaki sebeplerden hangisi ile eksik gün bildiriyor ise, belgelerini de SGK’ya süresinde göndermek zorundadır. Sebep istirahat ise, buna ilişkin sağlık raporunun SGK’ya gönderilmesi ve 30 günün altında sigorta gösterilmesinin sebebiyle kanıtlanması gerekmektedir.

Raporlu işçinin bildirim yükümlülüğü

Yeni gelen yükümlülük bu. 12 Mayıs 2010 itibariyle bu bildirimin internetten yapılması zorunluluğu geldi. Sosyal sigorta sistemimizde, hastalanan, iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına tutulan veya doğum yapan sigortalıya (SSK sigortalısı) bu süreler için hastalık/kaza/doğum parası verilebilmesi için sigortalının raporlu olduğu sürelerde çalışmaması gerekmektedir. Aksi halde para verilmez, verilmişse de geri alınır. Bu sebeple raporlu işçilerin işyerlerinde çalışmamaları beklenir.

İşverenin taahhüdü zorunlu bildirim haline geldi

Esasen öteden beri, sigortalılara hastalık ya da kaza hallerinde raporlu iken geçici iş göremezlik ödeneği verilebilmesi için, diğer şartların yanı sıra işverenden, raporlu işçinin işyerinde çalışmadığına dair “bildirim” alınmaktadır. Bunun üzerine de ödeme yapılmaktadır. Artık, bu bildirimi işverenler internetten yapmak zorundalar.
Bildirim nasıl yapılacak
Bu bildirimin, 30 sigorta gününün altında sigorta gösterilmesinin kanıtlayıcı belgesi olarak sağlık raporunun SGK’ya gönderilmesi ile bir ilgisi yok... İkisi birbirinden farklı amaçla yapılmaktadır. Ya da biri yapılıyor ise, diğerine ne gerek var denilemeyecektir.
Raporlu işçinin, rapor süresince işyerinde çalışmadığına dair bildirim;�http://www.sgk.gov.tr internet adresinde “İŞVEREN” menüsü “Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi”, “Kullanıcı Şifre Ekranı”, “Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri”, “Giriş” bölümünde yer alan bilgiler kaydedilmek suretiyle yapılacaktır.
Süresi
Yapılacak olan bildirim bir süreye de bağlanmıştır. Buna göre bildirimin, istirahat süresini takip eden 5 iş günü içinde elektronik ortamda Kuruma gönderilmesi zorunludur.
Cezası
Bildirimi göndermeyen veya 5 günlük süre dışında gönderen işverenler hakkında 5510 sayılı Kanunun 102. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine göre idari para cezası uygulanacaktır. Yani, bildirim belirtilen sürede hiç yapılmaz ise 5 asgari ücret, süresi geçirildikten sonra yapılır ise 2 asgari ücret idari para cezası uygulanacaktır.
Ancak SGK ceza uygulama sürecini biraz daha zorlaştırdı. İşveren lehine bir esneklik getirdi. Hemen para cezası uygulamayacak aşağıdaki şekilde bir sorgulamadan sonra ceza uygulayacaktır:
Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerince, ay içerisinde istirahat raporlarının üniteye intikal etmesine rağmen sigortalının istirahatli olduğu dönemde işyerinde “Çalışılmadığına Dair Bildirim”lerin üniteye elektronik ortamda gönderilip gönderilmediğinin takibi de yapılacak, istirahat raporları üniteye intikal ettiği halde bildirim yapılmamış olan işyerlerine işverenlerin bildirim süreleri de göz önünde bulundurulmak suretiyle tebliğ yazıları gönderilip 5 iş günü içerisinde bildirimlerin yapılması istenecektir. Bu süre içerisinde bildirim yapılmaması halinde ise yukarıda belirtilen idari para cezası uygulanacaktır.