İş müfettişince sonradan ödettirilen fazla çalışma ücreti

Okurumuz işyerlerinde bu yaz başında iş müfettişliğince yapılan bir incelemede çalışan işçileri için geriye doğru 3 yıl için fazla çalışma ücretlerinin ödettirildiğini, bu durumun SGK ya bildirilmesi üzerine kendilerine çok yüksek miktarda ceza geldiğini, altından kalkamayacakları bu ceza için ne yapabileceklerini soruyor...
Sonda söyleyeceğimizi baştan söyleyelim; iş müfettişliğince ve SGK tarafından yapılan işlem yerinde görülüyor…. Ancak, bu cezalardan kurtulamayacağınız anlamına gelmiyor! Aşağıda anlatacağız...
Bir kere iş müfettişleri de SGK açısından rapor düzenleme yetkisine sahiptirler. Burada yasal bir sınırlama yok. Öte yandan, yaptıkları tespite göre geriye doğru 3 yıla ait fazla çalışma ücretlerinin ödetilmesi bu tutarlardan sigorta primi kesilmesini gerektirmektedir.
Yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 80.maddesi birinci fıkrası (a) bendi. Madde hükmünde, “İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince ‘hak edilen ücret” ve “ödenen prim, ikramiye” niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin” prime tabi tutulacağı belirtilmiştir. Böyle olunca da sözkonusu tutarlardan prim kesilmesi yasa gereğidir.
Ancak; sonradan tespit edilen ve ödettirilen fazla çalışma ücretlerinin, ödendikleri son ayın sigorta matrahına mı yoksa ait oldukları geriye doğru yıl/ayların sigorta matrahına mı dahil olacağı tartışmalıdır. Bilimsel çevreler ve SGK ikinci yöntemi kabul etmektedir. Kaldı ki, SGK bu yöntemi izlediği için cezalar salmıştır.
Yüksek yargının bakışı ise farklıdır. Yargıtay 10.Hukuk dairesi, bu nitelikteki ödemelerin, ödemenin yapıldığı ayın kazancına dahil edilerek prim alınması gerektiğine hükmetmiştir. Bu da uygulanacak cezayı da alınacak primi de oldukça aşağılara çekecektir. İlgisi sebebiyle yargı kararı tarih sayısı şu şekildedir:

01.03.2012, E:2010/9799, K:2012/3613