İş kazasında işverenin kusuru

Bir okuyucumuz; su dağıtım işi yaptığını, işçilerinden birinin gelen su siparişini götürdüğü apartmanda, asansör boşluğuna düşerek ağır yaralandığını, bu durumda işveren olarak kendisinin de bir sorumluluğu olup olmadığını soruyor…
Sosyal güvenlik uygulamasında işveren iş kazası halinde genelde iki durumda sorumlu sayılmaktadır. Başka bir söyleyişle işverenin sorumluluğu kusura dayalı veya kusursuz sorumluluk olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kusursuz sorumluluk
İşverenin, iş kazasına uğrayan işçisinden ötürü kusuru olmasa bile sorumlu olduğu durum, o işçisini kaçak/sigortasız çalıştırması halidir. İşçi, sigortası yapılmadan, SGK ya işe giriş bildirgesi verilmeden çalıştırılıyor ise, o işçi iş kazasına uğradığında, işveren gerekli tüm iş güvenliği önlemlerini alsa bile sorumlu sayılmaktadır.

Örneğin, bu durumda SGK, kazaya uğrayan işçiye bir ödeme yaptıysa, gelir bağladı ise yapılan bu ödeme peşin sermaye değeri üzerinden işverenden alınmaktadır. Herhangi bir indirim de yapılmamaktadır.

Kusura dayalı sorumluluk
İş kazası işverenin kastı veya iş güvenliği önlemlerini almadığından olmuşsa, bu sefer işveren kusuru oranında sorumlu sayılmaktadır. Örneğin, SGK iş kazasına uğrayan işçiye gelir bağlamış ve kazada işvereni de diyelim %50 oranında kusurlu saymış ise, bağladığı gelirin bugünkü peşin sermaye değerini tutarının %50’sini işverenden geri alacaktır.

Ev ve işyerlerine damacana su taşıyan işçinin kaza hali…
Hemen belirtelim ki, benzer bir olayda Yargıtay işvereni sorumlu saymamıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, işverenin işçinin gittiği her binayı önceden kontrol etmesinin hayatın olağan akşınına aykırı olduğu ve kendisinden beklenemeyeceği hüküm altına alınarak, işveren sorumlu sayılmamıştır. Dolayısıyla işverenin, bu durumda alacağı iş güvenliği önlemi bulunmadığından bahisle kusurlu bulunmamıştır.

YHGK’nun 03.02.2010 tarihli, 2010/21-36, K:2010/67 sayılı kararında da yer verildiği üzere, kuvvetle muhtemel meydana gelen kazada işveren okurumuzun bir sorumluluğu bulunmadığına hükmedilecektir.