Bu yazı şu anda 20’li yaşlarda olanları ilgilendirir. Hoş, diğerleri de okuyabilir ama 2050’ye kadar dişini sıkabilirse göreceklerinden korkabilir. Hazırsanız kemerlerinizi bağlayın... Geleceğe, daha az genç bir yaşama yolculuk var.
Başbakan’ın isteği üzerine üç çocuk yapar mısınız bilmem ama dünyanın geleceği düşünüldüğünde “üç de yetmez beş tane” denilebilir. Neden mi? Bir rakamlara bakalım isterseniz...
Dünya nüfusunun giderek yaşlandığını yıllardır herkes bas bas bağırıyor. Dünya tarihinde bu kadar çok yaşlı insanın olduğu bir zaman daha yok . Daha da kötüsü, önümüzdeki 40 yılda 60 yaşın üzerindekilerin sayısı üçe katlanacak. 2050’de tarihte ilk kez 65 yaşın üzerindekilerin sayısı 14 yaşın altındakileri geçecek. 2150’de üç kişiden biri 65 yaşının üzerinde olacak.
Örnek mi istiyorsunuz... 2050 itibarıyla nüfusunun yarısının 55 yaşın üzerinde olacağı bir ülke İspanya. Hali hazırda ıngiltere’de 46 yaşının üzerindekilerin sayısı ergenlerden fazla. Japonya’da nüfusun yüzde 21’i 65’inci doğum gününü geride bırakmış durumda. “Bizim tuzumuz kuru” diye düşünmeyin. Tehlike altında olanlar sadece refah içinde yaşayan, yaşı kemale ermiş gelişmiş ülkeler değil. Evet, onlar çok daha hızlı yaşlanacak ama ardından bizimki gibi genç nüfusun ağırlıkta olduğu ülkeler gelecek. Araştırmalara göre Brezilya ve Sri Lanka gibi ülkeler şimdi hızlı yaşlanmıyor ama onların zamanı geldiğinde yaşlanmaları diğerlerinden hızlı olacak, 20-30 yıl gibi bir sürede birden çökecekler. Halbuki dünyanın geri kalanının yaşlanması koca 20’nci yüzyılı aldı. Peki hayat nasıl bir seyir alacak dersiniz? Haydi birlikte düşünelim... 1- Mesela, emeklilerin yaşadığı sakin şehirlere, ılıman iklimli bölgelere rağbet artacak. Dolayısıyla buralarda her anlamda fiyatlar yükselecek. Emlak fiyatları başta olmak üzere. Belki Ağaoğlu’nun torunları ıstanbul’un göbeğine değil, sahil kasabalarına binalar dikecek. 2- Göç tersine dönecek. ış bulmak için şehirlere daha az genç akın edeceğinden büyük şehirlere göç azalacak, nüfusun büyük çoğunluğu olan yaşlılar şehirden köylere, Ege sahillerine çapa atacak. 3- Emekli maaşını ödeyecek sayıda çalışan kalmayacağı için sosyal güvenlik bütçe açığı abartılı vergilerle yamanmaya çalışılacak. Yine de emekliye para bulunamayacak, kıt kanaat geçinilecek. 4- Bir soru: Yaş ortalamasının 60’ın üzerinde olduğu bir toplumda yaşasaydık sizce iPhone veya iPad bu kadar hızlı yaygınlaşır mıydı? Hiç sanmıyorum. Gençler bu tip teknolojilere daha kolay alışıyor, daha çabuk kıvırıyor, daha kolay eğitiliyor. İhtimal o ki geleceğin teknolojileri daha çok yaşlılarla ilgili konulara eğilecek. Mesela yaşlıların yaşamını kolaylaştıran akıllı evlere, robotlara yoğunlaşılacak, okumayı ve duymayı kolaylaştıran teknolojilere yönelme artacak. Ve bir yandan da Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg gibi genç bilgisayar dahilerine talep azalırken doktorların sayısı artacak. Huzur evlerinin sayısı da daha fazla olacak. 5- Televizyondaki gençlik dizileri yerlerini aile dizilerine bırakacak. Romantik komedileri ise geçmişin “Aşk Gemisi” tarzında yapımları alacak. Sağlıklı yaşam temalı ürünler hayatın her alanında karşımıza çıkacak. 6- İlhamını gençlikten alan ve moda haftalarında sıfır beden ergenleri podyuma çıkaran, ilanlarına taşıyan moda sektörü objektifini yaşlılara çevirecek. Gençlik odaklı markalar yerine mesela Marks & Spencer gibileri sektöre iyiden iyiye ağırlığını koyacak. Yaşlılıkla gelen hastalıklarla başa çıkmak için (mesela üşüme, mesela varis) yeni iplik ve kumaş teknolojilerine ağırlık verilecek. Çocuk modasının pazardaki yeri küçülecek. Yaratıcılığı gençlikten beslenen moda epey sıkıcılaşacak.
40 yılda 17 milyon yaşlı yaratacağız
Türkiye’de şu anda 65 yaşının üzerinde 4-5 milyon kişi var. 2050’de bu rakam 17 milyona çıkacak. 2005’te yüzde 5.7 olan 65 yaş üzeri nüfus 2009’da yüzde 7 oldu, 2050’de ise yüzde 17.6’ya kadar çıkacak. Türkiye’de kadın başına doğum miktarı 2007’de 2,17 idi. Doğurganlık hızı 2025’te nüfusun kendisini yenileme düzeyi olan 2’nin altına (1,97’ye), 2050’de ise 1,79’a inecek. Yani zamanla Türkiye nüfusu kendisini yenileyemeyecek, nüfus azalacak.