Ankara, Ä°srail ile kavgayı söndürmek istiyor

Yeni bir döneme giriyoruz.

Yaz öncesinde başlayan krizli dönemde hangi aşamadayız?

Hepimizin dikkatini çekiyor.

          Â

Başbakan uzunca bir süredir, İsrail hakkında hiçbir şey söylemiyor. Bir kaç ay önceki sert sözler, şiddet ve tehdit dolu söylemler bitti. Aynı şekilde, Dışişleri Bakanı Davutoğlu da, karşı taraftan ters bir konuşma gelmediği sürece, sesini çıkarmıyor.

          Â

Merak ettim. Durum yatışmaya mı başladı, yoksa gerginlik sürecek mi?

 

Yeni mevsime başlarken, Türkiye’nin dış politikasını oluşturan ve yöneten kişi ve kişilerle ayrıntılı konuşmalar yaptım. Durumu ve dış ilişkilerimizde nasıl bir kış geçireceğimizi sordum.

 

Öncelikle, Ä°srail- Ä°ran- Kuzey Irak konularındaki geliÅŸmelerin perde arkasını ve bundan sonraki beklentileri,Âönümüzdeki günlerde sizlerleÂpaylaÅŸacağım.

 

Bu konuya çok önem vermemin başlıca nedeni, Türkiye’nin İsrail ve İran ile ilişiklerinin,direk olarak Türk- Amerikan ilişkilerini etkilemesidir.

 

Kısaca bir hatırlayın, Mavi Marmara Gemisi olayı ve hemen aynı döneme rastlayan ve Batı dünyasında “üstüne tüy dikti’’ diye nitelenen Tahran anlaşması, Ak Parti iktidarının geleneksel Türk Dış Politikası'na eksen kaydırdığı suçlamalarına yol açmıştı.

 

Çoğumuz, İsrail ile ilişkileri sadece Tel Aviv ile sınırlı sanıyor. Oysa, İsrail veya İran’a dokunduğunuz anda, ses Washington’dan çıkıyor.

 

İşte bundan dolayı, son kriz çok önemliydi.

 

“MARMARA GEMİSİNİ ENGELLEYEMEDİK,

ANCAK SİLAHLI SALDIRI TAM SÜRPRİZ OLDU’’

 

İsterseniz gelin baştan başlayalım.

          Â

Adına atıfta bulunmamak koşuluyla konuştuğum, üst düzey yetkilinin “Bugün geriye dönüp baksanız, Marmara keşke olmasaydı der misiniz?’’ şeklindeki soruma yanıtı çok netti:  “Tabii ki, keşke olmasaydı. Bize çok zarar verdi… Bazı gelişmeleri kontrol edebilirsiniz, bazıları ise kontrolünüzde olmuyor... Marmara da onlardan biriydi.’’

          Â

O zaman ister istemez, aklınıza aynı soru geliyor:

          Â

“Peki, neden engellemediniz?’’

          Â

1.    Â“Marmara hazırlığını biliyorduk. Ancak engelleyemezdik. Bizim haberimiz olduÄŸunda, 32 ülkeye davetiyeler gitmiÅŸ ve insanlar gelmeye baÅŸlamıştı. İç politika nedeniyle gemiyi engelleyemezdik. Buna karşılık, bunun barışçı bir gösterinin ötesine geçmemesi konusunda kesin söz almıştık. Ä°sraillilere de durumu anlattık. Gemi zorlamaya girmeyecek ve malını ya Mısır’a veya Ä°srail’in izin vereceÄŸi yere bırakacaktı. Nitekim de öyle oldu. Uluslararası sulardaydı ve yönü Mısır’a dönüktü... Elimizde 3 seçenekli senaryomuz vardı. Beklentimiz, Ä°srail’in gemiyi durdurması veya takoza alıp limana çekmesiydi. Biz de Ä°HH’ya, böyle bir durumda direnmemesi konusunda kesin direktif vermiÅŸ, anlaÅŸmıştık. Kimse silahlı bir saldırı beklemiyordu. Åžok olduk. 9 insanımızın ölmesiyle birlikte de, olayın rengi deÄŸiÅŸti. Artık Ä°HH deÄŸil, ortada Türkiye’nin prestiji söz konusuydu. Bu nedenle sert tepki gösterdik.’’

          Â

Doğrusu bence, Türk hükümeti bu gemiyi – istese- durdurabilirdi. Eğer durdurmadıysa, bunun nedeni oy kaygısıdır. Milli Görüş’ün propagandasından, Saadet Partisi'nden korktu.

          Â

Ve yazık etti.

          Â

Sonrasını hepimiz biliyoruz.

          Â

Ankara giderek sertleÅŸti.

          Â

Başbakan, açtı ağzını yumdu gözünü.

          Â

Hemen hemen aynı zamanda, Ä°ran’ın nükleer programıyla ilgili ünlü Tahran anlaÅŸması ortaya çıktı. Washington, Ä°ran’ı cezalandırmaya hazırlandığı sıralarda, Türk BaÅŸbakanı’nın Tahran’da Ahmedinecad ile el ele resim vermesi, ABD’de ki yahudi lobisini ayaklandırmaya yetti. Aslında bu iki olayın aynı dönemde ortaya çıkması, rastlantıdanÂbaÅŸka bir ÅŸey deÄŸildi, ancak farklı algılandı.

          Â

Genel yargı, Türkiye, Batı’dan uzaklaşıyor ve İslam dünyasına kayıyor, şeklindeydi.

          Â

İstediğiniz kadar yalanlayın, dış görüntü veya algılama böyleydi. Lobiler de harekete geçince, zaten sabıkalı olan AKP, damgayı yedi.

 

ŞİMDİ YAVAŞ YAVAŞ GERİ

ADIMLAR ATILIYOR.

          Â

Türkiye’nin gösterdiği tepki, kısa sürede hedefini buldu.

          Â

Washington devreye girdi ve Netanyahu hükümetine, Türkiye’nin beklentileri yönünde adımlar attırdı.

-        ÂTüm yolcular serbest bırakıldı.

-        ÂKimseye dava açılmadı.

-        ÂGemiler geri verildi.

-        ÂBM nezdinde Uluslararası soruÅŸturma komisyonu kuruldu.

-        ÂGazze’ye abluka esnekleÅŸtirildi.

 

Geriye, Özür dilenmesi ve Tazminat beklentimiz kaldı.

 

Åžimdi ne olacak?

 

Türkiye sert tavrını sürdürecek mi?

 

Yanıt aynen şöyle:

 

“Hayır, artık soruşturma Komisyonunun raporunu bekleyeceğiz. Rapordan sonra ve rapora göre tutum alırız. Başbakanımız ağzını açmıyor. Eğer İsrail bize terslik yapmazsa, bizden de terslik çıkmaz.’’

          Â

Peki, ilişkiler eskisine döner mi?

          Â

Her şey, Gazze ambargosuna ve Netanyahu  hükümetinin genel yaklaşımına bağlı.

          Â

Yani, artık eskisi gibi sıkı fıkı bir ilişki içinde olunması çok güç görülüyor. İsrail eski Türkiye’yi bulamayacak. Ancak Ankara da, İsrail’e karşı hasmane bir tutuma kesinlikle girmeyecek. Tabii bütün bu olasılıklar, şu andaki duruma göre sayıldı. Yarın, başka bir olay çıkar veya Komisyon çalışmalarında anlaşmazlık çıkarsa, tekrar eski kötü günlere geri dönülebilir.

          Â

Ne olursa olsun, iki ülkenin arasını yapabilmek için özel bir çaba harcayan Washington, bu kadarıyla dahi yetinebileceğinin sinyallerini veriyor.

          Â

Peki, Ä°ran konusunda durum ne?

          Â

Washington’dan kaynaklanan kaygı ve kuÅŸku dolu tepkiler sürüyor mu, yoksaÂdurulmaya baÅŸladı mı?

          Â

Bu konudaki gelişmeleri yarınki yazımda yansıtacağım…