M.Turgut Topaloğlu

TEHLİKELİ bir deri hastalığı olan uyuz, İstanbul’da çocuklarda yaygınlaşması nedeniyle dikkat çekmeye başladı. Kaynağın hayvanlar olduğu düşünülse de insanlar ve hayvanlarda uyuza neden olan parazitin türü farklı.

Kedilerde daha nadir, köpeklerde yaygın olarak görülebilen uyuz, kolay yayılan ve bulaşıcılığı olan bir hastalık.
*
Sarcoptes canis uyuzu vücuda yerleştiği zaman ilk belirti olarak kaşıntı başlar. Hafif başlayan kaşıntı gitgide şiddetlenir. Deride kepekleşme, kabuk oluşumu sonrasında kızarıklık başlar.
Evcil hayvan kendini kaşımaya çalıştıkça yara ve kanamalar gözlemlenir.
Dengesiz ve yetersiz beslenme, sık yıkama, ağır enfeksiyonlar vücudu hastalığa açık hale getiren hatalardır.
Hastalık her mevsimde görülebilir, yavrular daha kolay yakalanır.
*

Kedi ve köpekleri öldürücü bazı viral hastalıklar ile paraziter kaynaklı hastalıklardan korumak aşı ve ilaçlarla mümkün.

Yeni evcil hayvan sahiplenen, sahiplenme niyetinde olup fikir almaya gelenlere temel koruyucu sağlık uygulamalarıyla ilgili detaylı bilgi vermek temel prensiplerimiz arasında.
*
Bazen ne kadar uğraşsanız da fısıltı gazetesinin sesinizi bastırmasına engel olamıyorsunuz.
Karma aşısını yaptırdıktan bir süre sonra mantara yakalanan kedinin sahibi ‘karma aşı mantara yol açar’ düşüncesine kapılıp bu fikri yayabiliyor. Kulaktan kulağa oradan da sosyal medyaya düşen bu tezden etkilenip aşıdan kaçınanlar olabiliyor.
Oysa iki olay arasında sebep sonuç ilişkisi yok. Birbirinden bağımsız iki farklı durum...
*
Sırt bölgesinde deri altına enjeksiyon yapılıyor. Bir kaç gün sonra köpek topallamaya başlıyor. Suçlu hemen veteriner hekime ve yaptığı enjeksiyonla kesiliyor. Oysaki aralarında uzaktan, yakından ilişki yok.

Kedilerde ölümcül ve bulaşıcı hastalık olan FIP her yıl çok sayıda sahipli ve sahipsiz hayvanın hayatını kaybetmesine yol açıyor.

Hemen hemen tüm hayvanlarda bulunabilen koronavirüsün mutasyona uğraması ile ortaya çıkan bu hastalığın spesifik bir tedavisi ve aşısı yok.
İtirazları duyar gibi oluyorum: ‘FIP tedavisi edilebilir, sadece ilaçları ithal ve çok pahalı.’
*
Türkiye’de ruhsatlandırılmış, kullanım izni olan bir ilaç yok.
Bu ilaçlar kaçak yollarla getiriliyor.
Veteriner hekiminiz FIP teşhisi koyduğu hayvanınız için tedavi seçeneği sunmuyorsa iş bilmediği ya da ithal ilaca para vermek istemediği için değildir.
Etkinliği kesin olarak bilinmeyen kaçak ilaçların ortada olmasıdır.

Veteriner ilaçlarının denetlenmesi, yetkisiz kişilerin eline geçmemesi, inek ve koyun gibi hayvanlarda ilaç uygulamalarının takip edilmesi amacıyla getirilen ilaç takip sisteminde sorunlar bitmiyor.

Sistemde açılan stok güncelleme adımı milyonluk kaçak ilaç pazarına adeta hediye gibi oldu.
10 gün önce satın aldığınız bin doz ilacı 5 dakikada stokunuzdan düşüp, sistem dışı bu ilaçları istediğiniz kişilere el altından satabilirsiniz.
*
İlacı sığır çiftliğine satarsınız, oradaki görevli kafasına göre ilaçları uygular. Ette ilaç kalıntısı olmuş, çocuklar ya da hastalar bu etten yemiş kimin umurunda. Ya da süt sığırlarında kontrolsüz ilaç tüketiminin neden olacağı sağlık sorunlarını kendine dert edinen var mı?
Madem stok güncellemeye izin verilecekti bir kaç kutu kedi köpek ilacını düşmedi diye ceza kesilen meslektaşlarımızın suçu ne? Üstelik halk sağlığına yönelik bir tehdit ortada yokken.
Bu işin depo ayağına değinmeden geçmeyeyim. Depoların birçoğunun paravan veteriner kliniği var. İlacı kendi kliniklerine faturalandıracaklar. Klinik stoktan düşecek ve işte size ilaç takip sistemi dışında ilaçlar.
*

Tehlikeli olduğu gerekçesiyle kısırlaştırılması zorunlu köpek ırklarıyla ilgili (Amerikan Pitbull Terrier, Dogo Argentino, Amerikan Staffordshire Terrier, Amerikan Bully, Japanese Tosa ve Fila Brasileiro) belirsizlik ve kafa karışıklıkları hayli fazla.

Yavrular, gebeler ve emzirenlerin durumu merak konusu.
Dişi ya da erkek fark etmeksizin yetişkinler ile 5. ayını tamamlamış yavruların kısırlaştırılması şart. Mikroçipi takılacak, karnesi düzenlenerek sahibinin TC kimlik numarası ile Petvet sistemine kaydedilecek.
*
5 aylıktan küçük yavruların da kaydettirilmesi gerekiyor. Bu yavrular zamanı geldiğinde kısırlaştırılmak zorunda.
Amerikan Staffordshire Terrier ve American Bully dışındaki ırklardan gebe ve yeni doğum yapmış hayvan sahiplerini ceza bekliyor.
Hayvanlarla ilgili ne yapılacağına ilişkin net bir bilgi yok.
Tehlikeli ırklar içerisine sonradan dahil edilen Amerikan Staffordshire Terrier ve American Bully ırkı köpekler yönetmeliğin çıktığı 07.12.2021 tarihinden önce gebe kaldıysa doğum yapması ve yavruların 4 aylık olması beklenecek.

Evcil hayvanlarımız ailemizin ayrılmaz bir parçası.

Onları nereye gidersek yanımızda götürüyor, yalnız bırakmıyoruz.
Peki, başka bir ülkeye giderken evcil hayvanlarımızı götürebilir miyiz?
*
Avustralya dışında diğer ülkelere gerekli prosedürleri tamamlayarak kedi ya da köpeklerimizi götürmek mümkün.
Katı kuralları olan Avustralya ülkemizden hayvan girişine hiçbir şartta izin vermiyor.
Bazı istisnai farkları olmakla birlikte yurt dışı çıkış işlemlerinin en önemli kısmı kuduz titrasyon testi.
Kandan bakılan bu testle kuduz antikor seviyesi ölçülüyor. Ankara Etlik’te bulunan devlet laboratuvarı testte tek yetkili.

Erkek kedi ve köpeklerde üreme sistemi sorunlarından biri kriptorşidizmdir.

Testislerin bir ya da ikisinin keseye inmemiş olması anlamına gelir.
Köpeklerde daha sık gördüğümüz bu durum hayati risk oluşturmadığından erkenden müdahale etmeye gerek yoktur.
*
2 aylık bir evcil hayvanda testislerin normal pozisyonunda olması beklenir.
Bazen ileriki aylarda keseye inmesi muhtemeldir.
Kriptorsit teşhisi konulan hayvanlar kızgınlık gösterebilir, eşleşebilir.
Tek testisin kesede olması üreme sürecinin devam etmesi açısından yeterlidir. Eşleşme sonrası gebelik gelişebilir, testislerden bir ya da ikisinin karın boşluğunda kalmasının yol açabileceği en önemli sorun kistleşmesidir.

Kediler doğaları gereği toprak alana idrar yaparlar. Ev kedilerinde ise kedi kumları ile doğal bir ortam yaratılır.

 Fiziken ve ruhen sağlıklı bir kedi bazı istisnalar dışında kum kabını kullanır. Kumun kirli olması, kum kabına sığamama, girip çıkarken zorluk yaşama, kabın yerinin değişmesi ile mama ve suyuna yakın olması durumlarında kum dışına idrar ve dışkı yapabilir.
Kedinizi rahatsız eden durumu değiştirdiğinizde sorun çözülür.
*
Erkek, kısırlaştırılmamış yetişkin kediler kızgınlık dönemlerinde gelişigüzel noktaları işaretleyebilir. Bu sorun kısırlaştırma ile kesin çözüme ulaşır.
Tüm bunlar olmaksızın tuvalet dışına yapıyorsa bir hastalıktan bahsedilebilir. İdrar sıklığı, rengi, kıvamı hastalığı tespitte yönlendirici olacaktır.
Böbrek hastalıkları, idrar yolu enfeksiyonları, mesanede kum veya taş, mesanede yapısal bozukluklar ve şeker hastalığı idrar problemleriyle kendini belli eder.
Çok sık idrara çıkma, kan gelmesi, yaparken zorlanma, acı hissi, hiç yapamama ve kaçırma ciddiye alınması gereken durumlardır.