M.Turgut Topaloğlu

Evcil kedi ve köpeklerin temel sağlık uygulamaları arasında yer alan kısırlaştırma, dostlarınızı üreme sistemlerine oluşabilecek kanserlerden koruyor.

Cerrahi operasyonla dişi kedi ve köpeklerde uterus (rahim) ve yumurtalıkların, erkeklerde testislerin alınması işlemidir.
*
Hayvanlarda cinsel istek ve kızgınlık davranışları ortadan kalkar. İşaretleme, agresif davranışlar, yüksek perdeden sesler çıkarma, evden kaçma gibi istenmeyen durumlar kısırlaştırma ile önlenebilir.
İstenmeyen gebelik, cinsel yolla bulaşan hastalık riskleri sona erer.
*
Dişi kedi ve köpeklerde pyometra (rahim iltihabı), rahim ve yumurtalık kanserleri ile bunlara bağlı gelişen meme tümörleri açısından kısırlaştırılmamış olanlar riskli gruptadır.
Erkek hayvanlarda ise testis kanser riskleri kısırlaştırma ile biter, prostat hastalıklarının oluşumu önlenir. Kısırlaştırma sonrası kedinizin yaşantısında herhangi bir değişiklik olmaz. Kilo alımını ve idrar yolu problemlerini önlemek için kısırlaştırılmış kediler için üretilen mamaları tercih etmek gerekir.

‘Kendi kendinin doktoru olmak’ denilen ve çokça yanlış anlaşılan bir söz var.

 

Herkes hastalığına sosyal medya yorumlarına bakarak teşhis koyabilir, ilaç kullanmaya başlayabilir anlamı çıkarılsa da bu yorum oldukça tehlikeli. Yıllarını tıp eğitimine vermiş, alanında uzman olmuş, sayısız vaka görmüş hekimin yaptığını herkesin yapabileceğini düşünmek ciddi bir cehalet.
Kendi kendinin doktoru olabileceğine inananların evcil hayvanına teşhis koymaması hatta tedaviye başlamaması mümkün mü?
*
Mantar, uyuz gibi deri hastalıkları başta olmak üzere hayvanını evde tedavi etmeye çalışanlar oldukça fazla. Bir kısmı bitkisel yöntemlere başvururken diğer kısmı kimyasal ilaçlarla şansını deniyor. Veteriner ilaçlarına yasak olmasına rağmen el altından ulaşabilmek kolay olunca tek mağdur evcil hayvan oluyor. Hastalığı ilerliyor, hastalığının altta yatan nedenleri ortadan kaldırılmadığından kronikleşiyor.
Çözüm bulunamayınca da veteriner kliniğinde mucize bekleniyor. Hastalık biraz gerilediyse evcil hayvan hemen sahiplendiriliyor.
Her işin bir uzmanı vardır hele konu sağlıksa şakaya gelmez. Kendinizin, ailenizin, evcil dostlarınızın hekimi olmayın.

Mikroçipi evcil hayvanın TC kimlik numarası, aşı karnesini kimliği olarak düşünün. Gerektiğinde yetkililere ibraz edilebilmesi için karnenin sahibinde olması gerekiyor.

Karnenin sadece aşı kaydı için gerekli olduğuna dair yanlış bir kanaat var.
O nedenle bazı meslektaşlarımız hayvana karne düzenlemek yerine kullandıkları hasta takip programına yönlendiriyor.
Teknoloji çağında basılı bir evrak yerine uygulama kullanmak hayvan sahibine cazip görünüyor.
Siz yine de kimliğinizi talep edin, ücreti karşılığında veteriner kliniği karnesini size vermek zorunda.
*
Kliniğin karne düzenlemek ve kaydınızı devletin resmi sistemine işlemek yükümlülükleri arasında.
Karne, online programlardan aşı takibi yapmanıza engel değil.

Kedi ve köpeklerde kırık tedavisi önemlidir. Hayvanın sakat kalmaması için kırığın yerine, tipine göre tedavi şekli belirlenir.

Evcil hayvanlarda kırıklar her zaman araç çarpması ve yüksekten düşme gibi travmalar sonucu oluşmaz. Çok hareketli ve yaramaz dostlarımız ev içinde de kendine zarar verebilir. Aksama, yürümede isteksizlik, patilerden birini kullanmama gibi durumlar kemik tahribatlardan kaynaklanıyor olabilir.
*
Kırık ve çatlakların kesin tanısını fiziki muayene sonrası röntgen çekimi ile koyarız. Röntgende kırığın noktasal olarak yeri ve tipiyle beraber tedavi alternatiflerini de belirleriz. Kırık tedavisinde hedeflediğimiz; kırık kemikleri düzgün biçimde bir araya getirerek, vücudun kemikleri birleştirmesini sağlamaktır. Kendi haline bırakılan kırıklar yanlış noktalardan kaynar ve kalıcı sakatlıklar oluşabilir.
Bazı tip kalça ve parmak kırıklarında kafes istirahati ile iyileşmeye sağlanabilir. Hayvanın en az bir ay kısıtlı bir alanda tutulması gerekir.
Operasyonsuz tedavi yöntemlerinden biri atel kullanımıdır. Basit tek parçalı kırıklarda tercih ederiz. Kırık doğru pozisyona getirildikten sonra sert bir materyalden hazırlanan atelle sabitlenir ve üzeri bandajla sarılır.
*
Bir diğer tedavi yöntemi external fixation adı verilen dışarıdan sabitleme yöntemidir. Kemiğe pinle tutturulan sabitleyici çubuklar vücut dışında durur. Tamamen iyileşme sağlandıktan sonra çıkarılır.

Üzerinize kayıtlı mikroçip olan evcil hayvanlarınızın ölümü, kaybolması, çalınması ya da sahiplendirmek istediğiniz durumlarda resmi bildirimleri yapmanız gerekiyor.

Kedi ve köpeklerin mikroçiple kimliklendirilmesi bazı yükümlülükleri beraberinde getiriyor. Hayvanınız sizinle sağlık içinde yaşarken yasal olarak bağlayan tek şey kuduz aşısı. Uygulanması zorunlu olan aşıyı kimlerin yaptırıp yaptırmadığı ilgili bakanlık kayıtlarında mevcut. Cezai yaptırımı olup olmayacağını hep birlikte göreceğiz.
*
Dostunuzun çalınması ya da kaybolması durumunda önce karakola bildirimde bulunmanız gerekiyor. Mikroçip numarasının kayıtlı olduğu karne ile kayıp başvurusu yapmalısınız. Karakol tutanağı sonrası ya veteriner hekiminiz aracılığı ile ya da doğrudan Tarım ve Orman Bakanlığı ilçe müdürlüğüne bilgi vermeniz şart. Polis teşkilatının bu konuda ne kadar bilgiye sahip olduğunu bilmiyoruz. Süreci bilerek giderseniz işleriniz kolaylaşacaktır.
*
Herhangi bir nedenle can dostunuz hayatını kaybettiyse yapmanız gereken yine bakanlığa bildirimde bulunmak. Şimdilik bir ölüm raporu istenmiyor, beyanınız yeterli oluyor.
Evcil hayvanı sahiplendirmek istediğinizde yeni sahibiyle birlikte kayıtlı olduğunuz veteriner kliniğine gitmeniz ve ilgili formu imzalayıp doldurmanız gerekiyor. Yeni bir karne düzenlenmiyor, karnesiyle birlikte devri yapılıyor. Önceki sahibin bilgilerinin silinmesi ve karalanması yasak.

Yavru kedi ve köpeklerde çok sık olmasa da göbek fıtığı şekillenebilir.

Yapısal bir bozukluktur ve doğumda ortaya çıkar.
Göbek fıtığı (hernia umbilicalis) göbek deliğinin olduğu yerde şekillenen fındık ya da ceviz büyüklüğünde şişkinliktir.
Yağ dokusu ya da karın içi zarı neden olur.
*
Göbek fıtığı hemen operasyon gerektirmez.
Yavru büyüdükçe kendiliğinden yok olabilir.
Bazı vakalarda gerilemediği gibi büyüme eğilimi gösterir.

Kısırlaştırılmamış dişi kedilerde nadiren, köpeklerde daha yaygın görülen rahim iltihabı ciddiyetle ele alınması gereken bir sağlık sorunudur.

Rahim iltihabı (pyometra) ağır seyrettiği ve semptomları hemen ortaya çıkmadığı için ilerlemiş aşamada teşhis konulabilmektedir.
En ciddi semptomu vajinadan gelen akıntıdır.
*
Rahim içi tamamen iltihapla dolar, rahim çok genişler ve diğer organlara baskı yapar. Daha da büyüme alanı kalmadığında dışarıya doğru akıntı oluşur. Halsizlik, iştahsızlık, nefes alıp vermede zorlanma, ateş, hareket güçlüğü pyometra belirtileri arasındadır.
Pyometra açısından kesin çözüm cerrahi müdahaledir.
Operasyonla rahmi alır, tam iyileşme sağlanana kadar ilaç tedavisine devam edilir.
*

Köpeklerimize zararlı olan atıştırmalıklar arasında en tehlikelisi çikolatadır.

Küçücük bir parçadan ne olur diye düşünmeyin.
Teobromin miktarı yüksek bir çikolatanın sadece 25 gramı, 20 kilogramlık köpeği zehirlemeye yeter.
*
Tatlı mı tatlı, masum çikolata dostumuzun ölümüne bile neden olabilir.
Yol açtığı tehlike çikolatanın tipine, yenen miktara, köpeğin ırkına göre değişir.
Çikolatanın içinde bulunan teobromin isimli madde toksik etkiye neden olur.
Kakao kaplama, bitter tiplerinde toksik madde miktarı yüksekken sütlü çikolata tiplerinde daha düşüktür.