162 ülkeden sadece 6’sında ‘Merkez’ Başkent dışındaki şehirde kurulu

Ancak, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ise ‘Merkez Bankası’nı İstanbul’a taşıyacağız. Kanun gerekiyorsa, onu da çıkarırız’ sözleriyle adeta tartışmalara yeni bir boyut kattı. Başbakan’ın açıkladığı bu kararın arkasında, ortaya konulduğu kadarıyla,‘İstanbul’u finans merkezi yapma’ planı var.

Ben bu konuyu pek gerçekçi bulmuyorum. Üstelik, artık bazı kurum ve şirketlerin, kuruldukları yerde faaliyet göstermelerini, İstanbul tutkusundan vazgeçmeleri gerektiğine inanıyorum. Bu konudaki görüşlerimi, bazı verilerle önümüzdeki günlerde sizlerle paylaşacağım. Ancak, şimdi biz bunu tartışırken, dünyadaki ülkeler ne yapmış, ona dikkat çekmek istiyorum.

Önce şunu belirteyim; Merkez bankalarının faaliyet gösterdikleri şehirlerle ilgili toplu bir veri yok. Çok sayıda kaynağı araştırdım, epey bir uzmana sordum. Sonunda asistanımın da yardımıyla araştırmayı kendim yapmaya karar verdim.

Bunun için 162 merkez bankasını tek tek araştırdık. Çalışmada 156 ülkede merkez bankasının başkente konumlandığını gördük. Sadece 6 ülkede başkent dışında başka şehir tercih edilmiş.

Bunlardan Bundesbank, yani Alman Merkez Bankası, Frankfurt’da bulunuyor. Biliyorsunuz, birleşme öncesi Almanya’nın başkenti Bonn idi, ardından Berlin oldu. Finans merkezi olan Frankfurt, hala merkez bankasına ev sahipliği yapmaya devam ediyor.

Amerika’da ise Federal Reserve yönetimi Washington’da bulunuyor. Ancak, en büyük eyalet merkez bankası New York’ta faaliyet gösteriyor.  
 

Zürih de dünyanın önemli finans merkezlerinden biridir. Bu nedenle İsviçre, başkenti Bern yerine, bu şehri tercih etmiş. Aynı gerekçe başkenti Kanbera yerine Sidney’i seçen Avustralya için de geçerli.

Hindistan denince akla başkent Yeni Delhi gelir. Ancak, Hindistan Merkez Bankası, ülkenin en büyük şehri olan, 13 milyon nüfuslu Mumbai’de faaliyet gösteriyor.

Kazakistan’da ise durum farklı… Bu ülkenin merkez bankası Almati’de, başkenti ise Astana… Belki biliyorsunuz, daha önce başkent Almati idi, sonradan taşındı. Belki gelecekte merkez bankası da taşınacaktır.

Pakistan, İslamabad yerine Karaçi’yi seçmiş.

Göründüğü kadarıyla 162 ülkeden 6’sının arasına Türkiye’de katılacak. Katılacak da ortaya çıkacak sonuç, bütün bu gürültüye değecek mi? Onu da zaman gösterecek.

Hastane fobimi yenmemi, özel sektöre borçluyum

Oldum olası hastaneye gitmeyi sevmem. Zor durumda kalmadığım sürece, ziyaretler dahil, hastaneye gitmemeyi tercih ederdim. Bu alışkanlığım son yıllarda özel hastaneler sayesinde değişti.

Memorial Hastanesi’nin Suadiye kliniğinde check up yaptırdım. Kendimi hiç hastanede hissetmedim. Resepsiyondan test yapan uzmanlara kadar iyi bir hizmetle karşılaştım. Bebeğimiz Acıbadem’de dünyaya geldi. Bir geceyi ben de orada geçirdim. Tıpkı ailece otelde kalmış gibiydik.

Tabiî ki her hizmetin bir bedeli var. Bir bölümünü sigorta, bir bölümünü de kendiniz karşılıyorsunuz. Ancak, ben kendi adıma söyleyeyim, özel hastaneler sayesinde, hastane fobimi yendim. Artık, sağlığımla ilgili sorunlarda hastaneye gitme konusunda daha istekliyim.

Mağaza sahipleri, neden “brokerların” peşinde koşuyor?

Geçen yıl yeni açılacak bir alışveriş merkezinden konuşma daveti almıştım. Mağaza sahiplerine yönelik düzenledikleri toplantıda, 'Perakende' konusunda bir sunum yapmamı istemişlerdi. Sunumdan sonra çok sayıda mesaj almıştım. Bir kısmı 'tebrik' amaçlı idi. Diğer arayan birkaç tanıdık işadamı, 'Alışveriş merkezinin yöneticilerini tanıyorsunuzdur. Mağaza kiralamak istiyoruz, ulaşamadık. Bize yardımcı olur musunuz?' benzeri talepte bulunmuşlardı. O zaman biraz şaşırmış ve 'Madem sizin telefonlarınıza çıkmıyorlar, neden böyle büyük bir tanıtım toplantısı düzenlediler' karşılığını vermiştim.

Kısaca şu yanıtı almıştım: 'Talep yüksek olduğu için kendi istediklerine veriyorlar. Kiralama işini de perakende brokerları var, onlar yönetiyor. Onlara da ulaşmak neredeyse olanaksız.'

Sonra benzer görüşleri başka mağaza sahiplerinden de dinledik. Biraz araştırınca işin boyutunu iyice görmek mümkün oldu. Gerçekten de Türkiye'de açılan büyük alışveriş merkezlerinin mağaza seçim ve konsept oluşturma işini 5 'perakende brokerı' yönetiyor. Her şeye onlar karar veriyor. Deyim yerindeyse, 'astıkları astık, kestikleri kestik'...  Mağaza sahiplerinin de belirttiği gibi onlara ulaşmak olanaksız. Yönettikleri alışveriş merkezlerinden kiralama yapmak isteyenler, araya hatırlı insanlar, milletvekili, hatta bakan bile koyuyorlar.

Örneğin, yıllarını perakendeye vermiş Avi Alkaş, şimdiye kadar Metrocity, Olivyum, İstinye Park gibi çok sayıda projeye kiralama konusunda danışmanlık vermiş. Kiraladığı toplam alan 950 bin metre kareye ulaşmış. Sırada ise yeni projeler var.

Aydın Yurdum ise AVM Partners’in sahibi. Şirketi henüz 2 yılı doldurmadı. Ancak, şimdiye kadar 15’ün üzerinde projeyi, 600 bin metre karelik alışveriş alanını kiralamış.

ECE Türkiye bu işi dünya çapında yapıyor. Genel müdürü ise Andreas Hohlmann… Kiraladıkları mağaza alanı300 bin metrekareye ulaşmış.

Multi Turk Mall Genel Müdürü Levent Eyüpoğlu’nun kiraladığı alan 480 bin metrekare, MLM Genel Müdürü Lütfi Bayrav’ınki ise 750 bin metrekare düzeyini yakaladı.

Üstelik, bu perakende uzmanlarına gelen proje sayısı da hızla artıyor. Tıpkı onların peşinden koşanların sayısı gibi… Bu uzmanlara benim önerim, biraz sektöre yakın durmaları, en azından onların telefonlarına çıkmalarıdır. Ben, bana gelmiş bir mesajı da iletmiş olayım.