Liderlik sevdalarını yine bonapartizme endekslemeye başladık (2)

Kurthan FİŞEK

Sayın başbakanım Bülent Ecevit güzel konuştu: ‘‘Partisine hákim olamayan, lider olamaz...’’ Sayın koalisyon ortağı partinin başkanı Mesut Yılmaz'ın canı sıkıldı, tepki gösterdi: ‘‘Emir-komuta zinciri içinde parti yönetilmez... Doğru liderlikte, parti içi demokrasi esastır...’’

Koalisyonun etkili-ağırlıklı ortağının başkanı Devlet Bahçeli en doğruya yakınını söyledi: ‘‘Bunlar önemli meseleler değil, işimize bakalım...’’

Devletimizin başı Süleyman Demirel ilginç söylendi: ‘‘Ben taraf değilim, karıştırmayın...’’

* * *

Liderim kim olsun?

Bizim hukukumuzda, cumhurbaşkanı, sorumsuzdur.

En azından, mahdut mesûliyetlidir. Yani, sınırlı sorumludur.

Yani, ismi ve cismi vardır.

Politikacıdır.

‘‘Bonapartizm’’ esastır bizde...

Bürokrasi, daimi ordu, siyasi polis, ruhban sultası, mülkiyet...

Devletin temeli buysa, politikacı makûlesi ne yapsın?

* * *

Bin beş yüzyıl önceki Hun imparatoru Attila, ‘‘sıradan köle’’ demek olan Hiung-nu kabilesinden gelmeydi.

Dünya imparatorluğu kurdu.

Ölümünden sonra açılıp okunmak şartıyla, geleceğin yöneticilerine tavsiyelerde bulundu.

1 İktidar insanın huyunu değiştirir. Dünya nimetlerinde gözü olmayan, bir anda, para canlısı, mal canlısı olur. Savaşçılarının talan ettiklerine paydaş olur. Öylelerinden korkun, kontrol edin...

2Kötü reis kötü karar alır. Akıllı ve yetenekli insanlar, kötü karar alan reisleriyle beraber olacaklarsa, daha iyileriyle tanışmak için bunu yapmalıdır.

3Çapsız lider, başarıya sahip çıkar, başarısızlığı astlarına fatura eder. Askerlere tavsiyemdir, zor zamanlarda ‘‘biz’’, ferah zamanlarda ‘‘ben’’ diye konuşanlara karşı tedbirli olun.

4Dünkü savaşı kazanmak, yarınkini kazanmanın garantisi değildir. Kazandığını kaybetmekten korkan, kazanmanın ön şartı olan cesaretini kaybeder.

5Aptal kararlarda ısrar etmek, ısrar edenleri akıllı yapmaz... Aptal kararlara ses çıkarmayanlar, onların daha da aptallaşmasının ‘‘suç ortağı’’ olur.

6Yapılabilecek en büyük hata, bugün üç para kazanmak için, yarın kazanabileceklerini göz ardı etmektir. Atalarım bu hatayı yaptı. Azıcık tecrübe edinmeleri halinde çok şey yapabilecek askerlerimizi, Roma'ya ‘‘paralı asker’’ olarak gönderdi.

7İyi günler vardır, kötü günler vardır. Kötü günlerde kafana kakılmasını istemediğin şey varsa, iyi günlerde söyleme...

8Bollukta beslediğin askeri, kıtlıkta doyuramazsın... Ne kadar yetiyorsa, o kadarını çalıştır...

* * *

Devlet yönetmek zor iştir, ince zenaattir.

Yönetilenlerin lisanını iyi bilmek, anlamak gerekir.

Ama, o yönetilenlerin de yönetenlerin lisanlarını bilmeleri gerekir.

‘‘Ben ne diyom, kavalım ne çaliyr?’’ irtibatı sakattır.

* * *

Yeni cumhurbaşkanımızı seçene kadar sıkıntılarımız olacak...

5+5 olsa ne olur?

4+2+4 olsa ne olur?

Kaç yazar?

‘‘Devlet’’ neymiş, kimlerden oluşurmuş, nasıl çalışırmış, kime işlermiş?

Onu öğrenelim, yeter!

Bonapartizmin gazına gelmeyelim yeter...

Kim olursa olsun!