Irak beni ilgilendirmiyor ben enflasyonuma bakarım anam!

Kurthan FİŞEK

Irak'ta savaş çıkar mı? Türkiye açısından ‘‘hayati tehdit ve tehlike’’ var mı? Mustafa Kalemli, kime nasıl döşedi? ‘‘Susurluk Faciası’’ nasıl biter?

Bunlar beni hiç ilgilendirmiyor.

Kırk yıllık manav dostuma gittim.

Dolmalık ithal sarı biberin tanesi, son gittiğimde, 25.000 liraydı, şimdi 120.000 lira olmuş... Alamadım tabii...

Kırk yıllık berber dostum tıraş ediyordu. Gazete koleksiyonu yapar.

Baktım. Güneş Taner'le milletvekili Yıldırım Aktürk arasında istifa restleşmesi yaşanmış... Taner, Aktürk'e, ‘‘Enflasyon yüzde 50'ye düşmezse istifa ederim. Düşerse sen edecek misin?’’ demiş...

Borcumu sordum.

Son gittiğimde saç-sakal 500.000'di, 1.000.000 olmuş...

* * *

Irak topçusundan korkmam... 26 ay askerlik yaptım... Arap topçusunun isabet yüzdesini iyi bilirim.

Ankara'ya atsalar Karadeniz'e, İncirlik'e atsalar Girit Adası'na düşer.

* * *

Ben fiyat etiketlerine bakarım... Bakkalda, manavda, kasapta... Sonra DİE'nin tüketici fiyatları endeksinden kontrol ederim...

En sonra da sinirlenirim...

Gündemi saptırmanın anlamı yok...

Şubat 1998 itibariyle, enflasyon hızı % 101,6 olmuş...

Böyle bir enflasyon görmedim, işitmedim...

* * *

1 İktisatçıların sık kullandıkları kavramlardan biridir ‘‘deflasyon’’... Fiyatların gerilediğini anlatır, bize yabancıdır. Türkiye'de, en son hangi yıl, genel fiyat seviyesinde gerileme oldu?

a. 1923 b. 1946

c. 1950 d. 24 Ocak

2Bir doların 1,83 liraya bozdurulduğu günleri hatırlarım... Şimdiyse, 250.000 lira sınırına dayandı. İlk ne zaman ‘‘$1=100 TL’’ sınırı geçildi?

a. 1947 b. 1956

c. 1977 d. 1981

3Enflasyon hızının yüzde 10'dan az olduğu son tarih 1969'du. Bundan beş yıl kadar önce de, enflasyonla ilgili bir soruya cevap olarak, Süleyman Demirel şöyle buyurmuştu: ‘‘Bir kalkan (veya çıkan) bir daha inmez!’’ Seçim kampanyasında, enflasyonu yüzde 10'un altına çekeceğini ilk kim söyledi?

a. Ahmet Kenan Evren

b. Halil Turgut Özal

c. Süleyman Demirel

d. Necmettin Erbakan

4İstatistik bilimini bazıları şöyle tarif eder: ‘‘Rakamlarla yalan söyleme sanatı’’... 1990 yılının ‘‘iktisadi büyüme hızı’’, kaç değişik rakamla kamuoyuna lanse edildi?

a. 3 b. 5

c. 7 d. 9

5Cumhuriyetin kurulduğu yıl, Türkiye'nin milli geliri 953 milyon liraydı. Şimdi ‘‘rüşvet’’ niyetine verildiğinde burun kıvrılan bir rakam... 1991 yılında, bir yıl evveline göre 107 trilyon artarak, 393 trilyonu buldu. Nasıl oldu?

a. GSMH hesaplama yöntemi değiştirilerek

b. Üretim artırılarak

c. Enflasyon hızı kesilerek

d. Allah'a dua ederek

CEVAPLAR: 1) c, 2) d,

3) c, 4) c, 5) a.

---