Her anını eksiksiz, dün gibi hatırlarım (12 Eylül'ün)...

Kurthan FİŞEK

Zaman çabuk geçiyor... ‘‘12 Eylül 1980’’ sanki dünmüş gibi aklımda... Alparslan Türkeş'in o tarihten yirmi sene önceki sesi kadar ‘‘tok ve gür’’ olmasa bile, Kenan Evren'in söylemi kulaklarımda...

‘‘Memleketi bir felâketin eşiğinden son anda döndürdük...’’

* * *

Aradan biraz daha zaman geçiyor. ANAP+MDP ekürisinin TBMM'deki oylarıyla, Hıdır Aslan idam sehpasına, ipe yürüyor.

Yurtdışından, yurtiçinden demokratik tepkiler var.

Ama, Kenan Evren, Muş'ta konuşuyor, son noktayı koyuyor.

‘‘Asmayıp da beslese miydik yani? Asmamız gerekiyor netekim...’’

Arkası, gerekçesi de bir hoş...

‘‘Bunları idam etmeyip, senelerce besleyeceğim... Buna gönlünüz razı olur mu? Türkiye'de idamlar vardır. İdamları kaldırma hakkı bize aittir. Başka ülkelerin zorlamasıyla kaldıracak olursak o ülkelerin tahakkümleri altına gireriz... İdam cezası bizim dinimizde de vardır. İncil'de de vardır... Allah'ın uygun bulduğu bir şeyi şimdi biz tutup kaldıracak mıyız? İdam olmazsa anarşik olaylar daha kolay yapılacaktır. Nasıl olsa af çıkar diye anarşistlere güç gelecektir...’’ (3 Ekim 1984)

* * *

Aradan daha da zaman geçiyor. Siyasi yasaklı Süleyman Demirel'in demokratik biti kanlanıyor, dili çözülmeye başlıyor.

Kenan Evren'de bir asabiyet, bir kükreme...

‘‘Fazla konuşmasın, pislettiği tencereleri ben temizliyorum...’’

Yıllar birbirini kovalıyor, ressam fırçası da, edebiyat kalemi de, siyasi söylemi de bir yumuşuyor, güzelleşiyor, hoşlaşıyor Evren'in...

12 Eylül 1997'ye 3-4 gün kala, beraber katıldıkları bir sünnet düğününde, Demirel'in bal damlayan ağzının içine düşüyor.

‘‘Allah seni başımızdan eksik etmesin...’’

* * *

12 Eylül'ün on yedinci yıldönümünü iki gün önce idrak ettik.

Kimimiz andık, kimimiz kutladık.

12 Eylül'den kalanları özetleyip bitireyim yazımı...

12 Eylül ve idamlar

-------------------

İdamı istenen (7000)

İdam cezası alan (517)

Askeri Yargıtay'ca onay (124)

İdam edilen solcu (18)

İdam edilen sağcı (8)

İdam edilen ‘‘ayrılıkçı Ermeni’’ (1)

İdam edilen adi suçlu (23)

Toplam infaz (50)

Gözaltı-cezaevi ölümleri

----------------

Kuşkulu ölüm (144)

Açlık grevinde ölen (14)

‘‘Kaçarken’’ vurulan (16)

‘‘Çatışmada’’ öldürülen (74)

‘‘Doğal ölüm’’ raporu (73)

‘‘İntihar’’ eden (43)

Nedeni belirsiz ölüm (2)

İşkence sonucu ölüm (17)

Toplam ölü (383)

* * *

Dudaklarımda tuzun, kıçımda copun, içimde durur aşkın...

(N.B. Yazı başlığının devamı ve sonudur.)