Enflasyonun belini kırdık bir de şu fiyatlar artmasa

Kurthan FİŞEK

Pazar sabahı bakkala gittim. 900 gramlık bir paket kesme şeker istedim. İyi müşterisiyimdir. Cigara, içki, karnabahar, deterjan alırım... Beraberce devlete vergimizi, diyet borcumuzu öderiz...

Hemen verdi. Borcumu sordum. Cebimde 170.000 lira hazırdı.

Yüzde 15 civarında bir zam gelmiş meğerse...

Param çıkışmadı, veresiye yazdırdım.

* * *

Gazetelerimi alıp kuponlarımı kestim...

Onların da fiyatları artmış... Hemen iktisat sayfalarına baktım.

Güneş Taner'in yüzde 20'ye düşüreceğini söylediği, ‘‘Düşürmezsem testislerimi kesin, gebertin!’’ dediği enflasyon hızı, yüzde 90'ı bulmuş...

İçim karardı.

Ama, aklıma necip halkımızın, milletimizin, özlü bir sözü geldi.

‘‘Enflasyonu yok ettik! Fiyat artışlarını durdurursak problemimiz kalmayacak...’’

Nostaljik takılmaya karar verdim.

* * *

1 Milyonu ilk telaffuz eden devlet büyüğü Menderes'ti. Arkasından Demirel geldi, halkımıza diksiyon dersi verdi, trilyonları telaffuz etmeyi öğretti. Türkiye'nin milli geliri ilk ne zaman trilyonu aştı?

a. 1968 b. 1973 c. 1978 d. 12 Eylül

2Trilyon mu? Pööhhh! Biz ne trilyonlar gördük. Tanışma sıramızda şimdi hangi birim var?

a. 10 üzeri 24 b. Trilyar c. Katrilyon d. Kentilyon

3Para, pul, metelik, mangır, kuruş gibi para birimlerimiz tarihe karıştı. Birim fiyatlarını kuruş üzerinden hesaplayan, mesela ‘‘ısmarlama erkek elbisesi dikişi’’ne 24 milyon 666 bin kuruş fiyat biçen kuruluşumuz hangisi?

a. Devlet İstatistik Enstitüsü

b. Terziler Konfederasyonu

c. İstanbul Büyükşehir Belediyesi

d. Malul Gaziler Derneği

4Temel gıda maddelerinin, özellikle de ekmeğin fiyatlarıyla oynanmasına duyarlı oluyor insanlar... Halk sokağa iniyor, yönetimleri deviriyor. Vurdumduymazlık en çok nerede var?

a. Mısır b. Cezayir c. Fas d. Türkiye

5İstatistik bilimini bazıları şöyle tarif eder. ‘‘Rakamlarla yalan söyleme sanatı...’’ Kimine göre bühtan, kimine göre gerçeğin ta kendisidir bu tarif... 1990 yılının ‘‘iktisadi büyüme hızı’’, kaç değişik rakamla kamuoyuna lanse edildi?

a. 3 b. 5 c. 7 d. 9

6Cumhuriyetin kurulduğu yıl, Türkiye'nin milli geliri 953 milyon liraydı. Şimdiki zamanda, ‘‘rüşvet’’ olsa almazsın... 1990 yılında, bir yıl evveline göre, 107 trilyon artarak, 393 trilyonu buldu. Nasıl oldu bu iş?

a. Milli gelir hesaplama yöntemi değiştirilerek

b. Üretim artırılarak

c. Enflasyon hızını keserek

d. Allah'a dua ederek

CEVAPLAR: 1) c, 2) d, 3) a, 4) d, 5) c, 6) a.