Kurthan Fişek: Bunlar sosyalist enternasyonal üyesiyse ben de şimendiferim!

Kurthan FİŞEK

Kendilerini ‘‘sosyalist’’ zannederek, Sosyalist Enternasyonal'e şeref konuğu olarak katılan bizimki'lerin bir zaafı vardır.

Marx'ı okumamışlardır, Engels'i bilmezler...

Kendilerince, çağ atlamaya kalkıştılar.

Son birkaç seçimde popolarının üzerine oturdular.

* * *

İşin daha ilginci, Atatürk-İnönü'yü tanımadılar, bilmediler.

Mustafa Kemal Atatürk sağcı-solcu değildi. ‘‘Aklın yolu birdir!’’ diyen bir gerçekçiydi.

İsmet İnönü de öyleydi. ‘‘Ortanın solundayız!’’ diyerek, CHP'nin altı okunu özetlemiş, toparlamıştı.

Láik'iz, Cumhuriyetçi'yiz, İnkılápçı'yız, Devletçi'yiz, Halkçı'yız, Milliyetçi'yiz...

Bundan sonraki sorularım, aslını inkár eden sosyal demokrat ve demokratik solculara ithafımdır.

* * *

1 Erzurum Kongresi'nde (23 Temmuz 1919), başkanlık kürsüsüne asker elbisesiyle çıktı Mustafa Kemal... Gümüşhane'den Zeki Bey'le Sivas'tan Fazlullah Moralı aynı anda isyan etti: ‘‘Üniformayı, apoletleri, ispoletleri, kordonları, madalyaları çıkar. Askeri tahakküm istemiyoruz...’’ Mustafa Kemal ne cevap verdi?

a. Başka elbisem yok

b. Beğenmeyen defolup gider

c. Herkes sizin gibi Vakko'dan giyinemez

d. Efendiler, buna serpuş derler

2 Sivas Kongresi'nde (4 Eylül 1919) ‘‘liderlik meselesi’’ gündeme geldi, ilk hizipler doğdu, Mustafa Kemal'in en yakın silah-siyaset arkadaşları ‘‘Onun liderliğini istemezük!’’ dedi. Toplantıda kim yoktu?

a. Rauf Orbay b. Hüsrev Sami

c. Bekir Sami d. Hepsi

3 Ortada fol yoktu, fırka yoktu, ama, 1921 meclisi bölünmüştü. Tesanüt grubu, İstiklal grubu, Müdafaa-i Hukuk zümresi, Halk zümresi, İslahat grubu... Müdafaa-i Hukuk dışındaki gruplar ne istiyorlardı?

a. Mustafa Kemal'in gitmesini

b. Bolşevizmin gelmemesini

c. İkide birde ‘‘cumhuriyet’’ lafı edilmemesini

d. Dinle devletin beraber olmasını

e. Hepsini

411 Eylül 1923'de kuruldu Cumhuriyet Halk Fırkası... Derken, ‘‘generaller komplosu’’ ortaya çıktı. Hem milletvekili, hem asker olanlara ‘‘Ya askerlik, ya mebusluk!’’ diye rest çekti Mustafa Kemal... Terakkiperver Fırka'nın kurulmasında (17 Kasım 1924) bu asker-sivil çatışmasının belirleyici rolü oldu mu dersiniz?

a. Evet b. Hayır

5 Saygın bir bankamıza ‘‘káğıt fabrikası kurma ruhsatı’’ verilmediği için, Atatürk'le İnönü'nün yolları 1937'de ayrıldı. Hangi banka?

a. Hisar b. İmar c. İş d. İstanbul

6 CHF'nin yári ve yeri hep ‘‘kara toprak’’ oldu. Ne zaman ‘‘toprak’’ láfı edilse, hep bölündü. Meselá, 14 Mayıs 1945 günü ‘‘toprak reformu’’ denildi, arkasından ‘‘dörtlü takrir’’ (ve DP) geldi. Oysa, toprak meselesi daha eskiye gider. İsmet Paşa, ‘‘Toprak işleyenin malı olmalıdır. Batakçı toprak ağasının kökünü kazıyacağım...’’ sözünü ilk defa ne zaman etti?

a. 1924 b. 1937 c. 1943 d. 1991

CEVAPLAR: 1) a, 2) d, 3) e, 4) a, 5) c, 6) c.