Buhran yaratmanın sihirli formülleri

Kurthan FİŞEK
Haberin Devamı

Son gelişmelerden sonraki seçim tahminlerine, kamuoyu anketlerine bakıyorum... Yüzde 10'luk ulusal barajı aşabilir görünen pek fazla parti yok... Ya iki, ya üç tane...

Normal sonuç... Ya ağzı lâf yapanlar, ya müesses nizama (kurulu düzen) karşı çıkanlar oy alıyor.

* * *

Herkes Çankaya'ya çıkıyor, saygıda kusur etmiyor.

Belediye seçimleriyle genel seçimlerin ayrılmasını, seçimlerin iki turlu olmasını ‘‘DYP+ANAP ekürisi’’ istiyor.

İstemesinler mi? İkinci turda, solumsu partileri ‘‘birlik ve beraberlik içinde’’ yok ederler.

Ulusal barajın yüzde 10'dan aşağıya çekilmesini, hatta hepten kaldırılmasını isteyenler var. ‘‘Marjinaller’’...

Onlar da haklı... Aldıkları oy oranında TBMM'de sandalye alsın hepsi...

‘‘Seçim ittifakı’’ yapılabilsin diyenler var. Onlar da bir âlem...

Bütün dertleri, bölgesel dengeleri kollayıp meclise girebilmek...

* * *

Bu ortamda ‘‘Baba’’ ne yapsın?

Kafa buluyor herkesle... Seçim kanununu değiştirmek, anayasayı değiştirmek, başkanlık sistemi getirmek gibisinden ‘‘bitler atıyor’’.

Biz ne yapalım? Birkaç soru soralım bari...

* * *

1Cumhuriyetin ilk seçimlerine, 3 Nisan 1923 tarihli yeni seçim kanunuyla gidildi. Eski kanun 47 yıllıktı, Abdülhamit çıkarttırmıştı. Eski kanundan ne farkı vardı?

a. Seçmen yaşının 18 olması

b. Sandıkların sayım merkezine deveyle taşınması

c. Seçmenin vergi mükellefi olması

d. Kadınlara oy hakkının verilmesi

2Serbestimsi seçimlerimizde, ortak sağın oyları yüzde 50'nin altına düşmedi. Bir ara (1965) yüzde 65'i bile geçtiler. Peki, ‘‘solumtrak’’ oylar, Ecevit'in 1977'deki 41.9'undan önce, ne zaman, yüzde 40'ı aştı?

a. 1925

b. 1946

c. 1954

d. 1957

3Siyasi tarihimizin ilk (ve son) serbest referandumu, 9 Temmuz 1961 günü (1961 Anayasası) için yapıldı. Adalet Partisi'nin ‘‘Haayyyır'da hayır vardır!’’ kampanyası sonucu, yeni anayasaya, yüzde 62 ‘‘evet’’, yüzde 38 ‘‘hayır’’ oyu çıktı. Atılan oyların rengini şeffaf zarfta gösteren 1982 referandumunda, yüzde 92 aldı Evren... Demokrasimiz açısından, sizce, hangi referandum hayırlı oldu?

a. 1961

b. 1982

4Her iktidarın hakkıdır, seçim kanunlarını keyfine (ve çıkarına) göre değiştirir. İlk serbest seçimimizden (1950) bu yana, 15-20 seçim yapıldı. Seçim kanunları kaç kere değişti?

a. 11

b. 31

c. 39

d. 48

5Aşağıdakilerden hangisi, gördüğü yoğun halk ilgisi yüzünden genel seçimlere giremeden kapatıldı?

a. Terakkiperver Fırka

b. Serbest Fırka

c. Büyük Türkiye Partisi

d. Hepsi

6‘‘Zor günlerin adamı’’ Yıldırım Avcı, 12 Eylül döneminde başkanlığını yaptığı DYP'de ön seçimi kaybetti. Giderayak, bir ön seçim anekdotu anlattı. Bayburt'ta yaptığı miting konuşmasından sonra, kalabalık üstüne saldırdı. Omuza alacaklar... Kaçıp arabasına dalmış, kapıları üstüne kilitlemiş... Niye kaçtığını sormuşlar... ‘‘Parmak atarlar diye korktum’’ demiş.. En son, en çok hangi siyasiyi omuzlarda gördünüz?

a. İmren Aykut

b. Erdal İnönü

c. Hüsamettin Cindoruk

d. Hiçbiri



Yazarın Tüm Yazıları