Bir kısım medyadan korkma! Sarhoş şoförlerden kork!

Kurthan FİŞEK

Prenses Diana'nın ölmesine ve gömülmesine, herkes gibi, ben de üzüldüm. Genç bir kız, Prince Charles gibi bir ebleki ‘‘koca'' seçmekle hata yapabilir, görücü usûlüyle evlenebilir, aile zoruyla gerdeğe girebilir, İngiltere tahtına iki veliaht yumurtlayabilir, mutsuz olup boşanabilir.

Ama, kusura bakmayın, bari şoförünü iyi seçsin!

Diana, araba kazasında öldü. Dün gömüldü. Araba, Mercedes 600'dü, zırhlıydı. Susurluk'taki Mercedes'ten bin beter hâldeydi. Neymiş? Paparazziler resmini çekmiş, flaşlar şoförün gözünü kamaştırmış...

Yapmayın! The Independent'ın manşetten giren haberine göre, paparazziler öldürmedi Diana'yı... Şöhret de öldürmedi. ‘‘Sarhoş şoför'' öldürdü.

Teşhir hastası şöhretlerin resmini çekmek, yaptıklarını, yediklerini görüntülemek, basının görevidir. Kamuya mâlolmuş kişilerin, yani kamu mallarının özel hayatı yoktur.

* * *

Avrupa İnsan Hakları Divanı, Avrupa Topluluğu'nun üst mahkemesidir.

‘‘Özel hayatımıza karışamazsınız!'' diyenleri yakından ilgilendirir.

Avusturya'nın ünlü Profil dergisinin editörü Peter Michael Lingens'in ‘‘Başbakan Bruno Kreisky'e hakaret ettiği'' gerekçesiyle mahkemeye verilmesinden sonraki gelişmeleri izleyelim...

* * *

Avusturya genel seçimlerinden dört gün sonra, 9 Ekim 1975'te yapılan bir televizyon röportajında, Yahudi Dokümantasyon Merkezi Başkanı Simon Wiesenthal, muhalefetteki Avusturya Liberal Partisi'nin başkanı Friedrich Peter'i, binlerce sivili katleden SS tugaylarında görev yapmakla suçladı.

Hemen ertesi gün, Avusturya Sosyalist Partisi Başkanı Bruno Kreisky, muhtemel ve müstakbel bir koalisyonu gözeterek, Wiesenthal'ı siyasal mafyalıkla, mafya yöntemlerini kullanmakla suçladı.

Profil dergisinde, Peter Michael Lingens tepki gösterdi.

‘‘Aşağılık, ahlâksız, namussuz oportünist'', ‘‘Haysiyetsiz faşist'', ‘‘Vahşi, barbar köpek'', ‘‘Siyasi ahlâkın asgari müştereklerinden yoksun zavallı''...

Üst mahkeme tarafından da onaylanan kararında, Viyana Bölge Mahkemesi, 20 bin Avusturya şilingi (bizim şimdiki paramızla 280 milyon falan) para cezasına mahkûm etti Lingens'i...

O da Avrupa İnsan Hakları Divanı'na gitti. Avrupa İnsan Hakları Divanı'nın oybirliğiyle aldığı karara bakalım...

1 Gerek Viyana Bölge Mahkemesi'nin, gerek onu onaylayan üst mahkemenin kararıyla, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin basın hürriyetini düzenleyen 10'uncu maddesi açıkça ihlal edilmiştir.

2 Avusturya Cumhuriyeti, davacıya (Lingens) 284 bin 538 şiling (şimdiki paramızla 4 milyar falan) manevi tazminat cezası ödeyecektir.

Ya kararın gerekçesi?

‘‘Kamuya mâlolmuş kişilerin özel hayatı yoktur, olamaz. Politikacıya politikacı olarak söylenen şeyler, şahsa söylenen şeyler değildir, olamaz. Kamuoyunun karşısına şu veya bu şekilde çıkan bir insanın basın tarafından izlenmesi, basın hürriyetinin asgari gereğidir...''

* * *

Diana ‘‘medyatik'' yaşadı, genç öldü. Toprağı bol olsun...

Ama, ben öldürmedim.

Sözlüsünün lüks otelinde, herkesin gözü önünde yemek yiyeceğine, başka yerde başbaşa yeseydi, arka kapıdan kaçarmış gibi yapıp paparazzilere kaşgöz işareti yapmasaydı, bunlar elbette olmayacaktı.

Diana teşhir hastası olmasaydı, mutsuz evliliğinin intikamını almak için basına yaltaklanmasaydı, bu kadar büyümezdi olay...

Sarhoş şoförlerin öldürdüğü binlerce Diana var.

Meselâ, Bolu Kaynaşlı'daki olay... 30 insan öldü. Sarhoş şoför öldürdü.

Gazetemizin dünkü başlığı harikaydı. ‘‘Vay hayvan vay!''