Kurthan Fişek: Bildiğimiz rüşvetin adı ‘‘koalisyon’’ oldu

Kurthan FİŞEK

Herkes bana soruyor. ‘‘Bu koalisyon hükümeti gidici mi?’’ Bu soruya doğru-düzgün cevap vermeye, ne gazetecilik müktesebátım (TDK. birikim) yeter, ne üniversite hocalığım...

Elbette gider. Ya yenilen, ya verilen rüşvetlerden...

Mesele o değil... Asıl mesele gitsin mi?

Böyle sorularla karşılaştığımda, hep aynı fıkrayı anlatırım...

Arab'ın biri ağaç dibinde horulduyor. Yüzünde salkım-saçak bir sürü sinek... Eliyle kışlasa hepsi kaçıp gidecek... Ama, Arap'ta tık yok... Yoldan geçenlerden biri dayanamamış, seslenmiş...

‘‘Ulan hacı! Parmağını kıpırdat da kaçsın bunlar...’’

Arap gülmüş... ‘‘Bunlar tok sinek... Kovayım da açları mı gelsin?’’

* * *

Rüşvet alıp vermek, ‘‘mansıb’’ (tdk. makam, rütbe, derece, orun) dağıtmak konusunda kimseyi eleştirmem... Eleştirmem, eleştiremem, çünkü, Prof.Dr. Korkut Boratav'ın o konudaki görüşlerine aynen katılıyorum.

‘‘Bizde devletçilik rayına oturmadı, mantığına kavuşmadı, eğri-büğrü bir devletçilik olarak kaldı. Devlet elbette her şeye yetişemez, devletçilikle elbette her şey yapılamaz... Ama, ‘devletçilik' adı altında, devletin yapması gereken işleri özel taşeronlara havale ederseniz, devletin çok düşük ücretli memurları ‘rüşvet' yoluyla piyasa ekonomisine girerler...’’

* * *

Rüşvetin sosyolojisi konusunda, Prof.Dr. Gencay Şaylan doçentlik tezi yazdıydı. Aynı noktaya geliyordu. ‘‘Devletçiliğin cılkını çıkardılar. Kendi yapacağı işi özel taşeronlara yaptıran devletin memuru 100-150 milyon maaş alıyor. İşin hacmi trilyonları bulursa, elbette rüşvet yenir...’’

* * *

1 Ünlü uçak yapımcılarından Lockheed, iki milyar doların üstünde rüşvet dağıttı. Türkiye'nin payına sadece 876 bin dolar düştü. Niye?

a. Konvertibiliteye henüz geçilemediği için

b. Yeteri miktarda uçak alınamadığı için

c. Rüşveti alan şahıs, isminin saklı tutulmasını isteyip makbuz imzalamadığı için

d. Daha fazlası istenmediği için

212 Eylül çok zengin türetti. ‘‘Emlakbank'ın ilk tırtıkçısı’’ olarak anılan Kemal Horzum'la ‘‘Türkiye'nin en genç bankeri’’ olarak bilinen Yalçın Doğan (gazeteci olanı değil), tokatçılıktan önce ne iş yaparlardı?

a. Ankara'daki işhanlarında birinde çaycılık

b. Ekmekiçiköftecilik

c. İşportacılık

d. Tırnakçılık

3Emekli albay Haluk Aydın, rüşvet suçundan yattığı Mamak askeri cezaevinde, ‘‘geçirdiği bir beyin kanaması’’ sonucu öldü. Suçu neydi?

a. Elektronik eşya kaçakçılığı

b. Sınır ticareti

c. Kapıkule'de rüşvet olarak 85 kilo altın, 130 milyon lira para almak

d. Yok

4Esas, 1982/39 ‘‘Albaylar Dávásı’’, Ankara 4 numaralı sıkıyönetim mahkemesinde görüldü. 18 sanık subay, 2-12 yıl ceza yediler. Niye?

a. Toplu gümrük kaçakçılığı

b. Toplu gümrük kaçakçılığına yardım

c. Görevini ihmal etmek

d. Rüşvet almak

e. Hepsi

5General Recai Gülener'le Albay Kadir Batıoğlu'nun yargılandıkları Ekşiler dávásında bir tek Ali Ekşiler beraat etti. Kimdi?

a. Şirketin yönetim kurulu başkanı

b. Altı yıldır davaya gelmeyen sanık

c. Yapılamayan inşaatların parasını alan şahıs

d. Hepsi