Attila'nın 1546'ncı ölüm Osmanlı'nın 700'üncü doğum CHP'nin öylesine yıldönümü

Kurthan FİŞEK

Bayram tatillerinde insan ne yapar? Kitap okur, gazete okur, mektup okur, hatıra tazeler, tarih bilgilerini yeniler...

Başkasını bilmem, ama, benim bayramım öyle geçti.

Attila (ö. 453), dünyanın en büyük imparatorluğunu kurdu. Doğudan batıya gitti. İtalyan jargonunda flagellum dei (‘‘tanrının kırbacı’’) olarak bilindi, tanındı.

Biraz burada durup parantez açalım, Attila'yı tanıyalım... Ansiklopedilerden...

* * *

Hun imparatoru Attila, ‘‘sıradan köle’’ demek olan Hiung-nu kabilesinden gelmeydi. Dünya imparatorluğu kurdu. Rakipleri, düşmanları ‘‘dibini oymasınlar’’ diye, ölümünden sonra açılıp okunmak şartıyla, geleceğin yöneticilerine tavsiyelerde bulundu.

Ölümünden 1.546 yıl sonra yine okuyoruz...

1 İktidar insanın huyunu değiştirir. Dünya nimetlerinde gözü olmayan, bir anda, para canlısı, mal canlısı olur. Savaşçılarının talan ettiklerine paydaş olur. Öylelerinden korkun, kontrol edin...

2 Kötü reis kötü karar alır. Akıllı ve yetenekli insanlar, kötü karar alan reisleriyle beraber olacaklarsa, daha iyileriyle tanışmak için bunu yapmalıdır.

3 Çapsız lider, başarıya sahip çıkar, başarısızlığı astlarına fatura eder. Askerlere tavsiyemdir, zor zamanlarda ‘‘biz’’, ferah zamanlarda ‘‘ben’’ diye konuşanlara karşı tedbirli olun.

4 Dünkü savaşı kazanmak, yarınkini kazanmanın garantisi değildir. Kazandığını kaybetmekten korkan, kazanmanın ön şartı olan cesaretini kaybeder.

5 Budala kararlarda ısrar etmek, ısrar edenleri akıllı yapmaz... Aptal kararlara ses çıkarmayanlar, onların daha da aptallaşmasının ‘‘suç ortağı’’ olur.

6 Yapılabilecek en büyük hata, bugün üç para kazanmak için, yarın kazanabileceklerini göz ardı etmektir. Atalarım bu hatayı yaptı. Azıcık tecrübe edinmeleri halinde çok şey yapabilecek askerlerimizi, Roma'ya ‘‘paralı asker’’ olarak gönderdi.

7 İyi günler vardır, kötü günler vardır. Kötü günlerde kafana kakılmasını istemediğin şey varsa, iyi günlerde söyleme...

8 Bollukta beslediğin askeri, kıtlıkta doyuramazsın... Ne kadar yetiyorsa, o kadarını çalıştır...

* * *

Attila'nın arkasından bir tek ‘‘dünya imparatorluğu’’ daha geldi.

Osmanlı...

II. Abdülhamit'in rahmetli dedesi Mekteb-i Mülkiye-i Fünûn-u Şâhane'yi kurmuştu. Devlet Bilimleri Fakültesi...

Dedesinin okulundan ‘‘icazet’’ (diploma) almayı ilk o akıl etti.

‘‘Bu düttüğümün okulunu dedem açtı, bari fahri doktor falan yapın!’’ dedi.

Yaptılar. O diplomanın gazıyla, tastamam 33 yıl yönetti imparatorluğu...

* * *

CHP de iyi partidir, eski partidir. Onların da ilkeleri, kuralları vardı. Belki hâlâ vardır.

1 Hakimiyet kayıtsız-şartsız milletin olup, onun adına, TBMM tarafından kullanılacaktır.

2 Saltanat asla geri gelmeyecektir.

3 Memlekette emniyet ve asayişin sağlanması esastır.

4 Mahkemeler vatandaşa adalet, devlet köylülere ihsan dağıtacaktır.

5 Askerlik süresi kısaltılacaktır.

6 Vatana hizmet eden malül, emekli, dul ve yetimlerin istikballeri garanti altına alınacaktır.

7 Bürokrasi elden geçirilecek, vatandaşın devlet kapısında sürünmesi önlenecektir.

8 Memleket kalkınmasında bilim adamlarından azami surette istifade edilecektir.

9 Memleket hızla kalkındırılacak, hususi teşebbüse öncelik tanınacaktır.

* * *

Attila, Osmanlı, CHP... Çizgiye bakın...

Tarihin tekerrür etmemesi için, tarihten ne zaman ders alacaklar acaba?