Liderler dönüşüyor

BİR yılı daha geride bırakıyoruz. Siyaset ve özellikle Avrupa ve ABD ile yaşanan gerginliklerle dış ilişkilerde zor geçen bir yıl oldu 2017.

Ekonomide ise umutsuz başlayan 2017, tüketici için de şirketler için de fena geçmedi. Son ayda yüzde 11.1 oranındaki rekor büyümenin etkisi ile ortalama yüzde 7 olması beklenen büyüme bunu gösteriyor zaten. Ancak iki haneye ulaşan enflasyon ve işsizlik, yaklaşık yüzde 10 değer kaybeden TL’yi bir yana bırakırsak.

2018 bazı kamuoyu araştırmalarına göre olumlu beklentilerle başlıyor. Yüisimksek büyüme ile avantajlı girilen bir yıl olacak 2018...İş dünyasının tahmini yüzde 5 büyüme. Sanayi, perakende, finans, turizm 2018’e umutlu başlayan sektörler...

2017’nin iyi geçmesinde tabii ki kredi garanti fonu, ÖTV indirimleri, cumhuriyet tarihinde verilen en bol keseden teşvikler etkili oldu. 2018’de bu teşvikler, destekler ne kadar sürecek henüz bilinmiyor.

Bunlar kısa vadeli beklentiler.  İş dünyasının önünde çok daha büyük bir sorun var. Dijital dönüşüm. Dünyada 25 yıl sonra mevcut şirketlerin sadece üçte birinin ayakta kalması bekleniyor. Ortalama şirket ömürlerinin 60’lardan 12 yıla düşeceği tahmin ediliyor.

Dünyanın dev şirketlerinin sıralandığı Fortune 500 listesinde on yıl önceki şirketlerin yüzde 45’i artık yok.

Kurallar değişiyor. Bu dönüşüm Türkiye’de de daha çok gündemde. Özellikle büyük şirketlerin yıl sonu değerlendirmelerine de yansıyan önemli bir başlık bu. Türkiye’nin lider şirketleri durumun farkında. Ben de bu şirketlerin yıl sonu açıklamalarının satır aralarına baktım. Nasıl bir yaklaşımları var anlamaya çalıştım.

Koç Topluluğu Dijital Dönüşüm konusunu geçen yıldan itibaren stratejik önceliklerinden biri olarak belirlemişti. Ciddi bir dönüşüm içinde. CEO Levent Çakıroğlu, Capital’e yaptığı açıklamada, “Rekabetçiliği yükseğe taşımak için dijital dönüşümü başlattık. Bu konuda Türkiye’ye de öncülük etmek istiyoruz” diyor. Koç yazılımda güçlenmek için bir startup satın almış. Grubun en büyük şirketi Arçelik’in hedefi teknoloji ve yazılım şirketi olmak.

Sabancı Grubu da 2017’de “Yeni Nesil Sabancı” sloganı ile yeni stratejisini başlatmış. Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı ve CEO Mehmet Göçmen, grubun iş yapış şekillerini değiştiriyor. Perakende sektörü nedeniyle sahip olduğu 30 milyon bireysel, 10 milyon konut bilgisini yani büyük veri şansını da kullanmak için harekete geçiyor.

Zorlu Grubu da yeni dijital dönüşümün en heyecanlı takipçilerinden. Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu endüstri 4.0 olarak sanayide tanımlanan bu dönüşümü 2020’ye kadar tamamlamak istiyor. Bunun için yol haritaları da çizilmiş.

Teknoloji, dijitalleşme konusunda Eczacıbaşı’nın açıklamaları da benzer. CEO Atalay Gümrah “Dönüşüm olmazsa olmazımız. Dijital dönüşümü iş modellerimize entegre ediyoruz” diyor. Boyner Grubu’nun da en büyük hedefi büyük veriyi kullanarak değer yaratmak.

Açıklama yapan birkaç şirketin öngörüleri bunlar. Görünen o ki büyük şirketler dünyadaki bu çok hızlı dönüşümün farkında. Bu farkındalığın tüm topluma yayılması önemli. Yeni yılda Türkiye’nin kutuplaşmayı, kavgayı, kısır tartışmaları bırakıp bir an önce gerçek gündemine odaklanmasını diliyorum. İyi yıllar.

TURİZM DE DİJİTAL AVM’YE DAHİL
Dijital dönüşümün yaşandığı sektörlerden biri de turizm. Airbnb, Uber gibi dijital şirketler artık hepimizin hayatında. Sizi bilmem ama ben uzun zamandır uçak biletini, otel rezervasyonunu bilgisayar başından kalkmadan yapıyorum.Hüseyin Baraner, 40 yıllık turizmci. Almanya’da 1980’lerde Vural Öger’in sahibi olduğu Öger Turizm’deyken tanıdım. Bugün kendi şirketiyle turizmcilik yapıyor. Turizmde son birkaç yılda müthiş bir hızla dijital dönüşümün yaşandığını söyleyen Baraner, Almanya’nın turizm seyahat acentası TUİ ve Google’ın çalışmalarını aktararak şu uyarıları yapıyor:

- Turizm sektörüne bakarsak; ağır, hantal, pahalı ve dev yapılar bu kavramların yanından bile geçemiyor. Caddelerdeki, sokaklardaki pahalı ticari hücreler bu devasa hantal yapılara sağlıklı sonuçlar üretemiyor.

- Yeni kuşak tatilci ve gezginin bu beklentilerini, binlerce çalışanı olan, yaşlı dev tur operatörleri değil, Airbnb, Uber gibi online piranhalar sağlıyor.

- Yakın geleceğin turizmi artık dijital AVM’lerde yürüyecek. Dünyanın en büyük tur operatörlerinden TUI blokchain ile seyahat pazarını kökünden yenilemek istiyor.

- Google’ın da insan beynine nüfuz etmesi bekleniyor. İnsanoğlu parmakları ile değil, düşünceleri ve bakışları ile alışveriş edecek.

Benden söylemesi, gelecek on yıl içinde mevcut turizm şirket yapıları değişecek, müşteriye ulaşmak kolaylaşacak.

DEBENHAMS MALLARI TOPLADI
Debenhams Kuveyt merkezli Alshaya Grubu’nun markalarından biri. Türkiye’de Cevahir Alışveriş Merkezi ve Mall of İstanbul’daki iki mağazası ile faaliyet gösteriyor. Debenhams’ın Türkiye’deki mağazacılık operasyonunu Shaya yürütüyor. Bir süredir Debenhams’ın yıl sonuna kadar kapatılacağı konuşuluyordu. Debenhams’ın İngiltere’deki merkezinden konuya ilişkin Reuters’a yapılan açıklamada “Debenhams nisan ayında açıklanan stratejisi kapsamında, başarılı uluslararası işbirliklerimizi büyütmeyi ve düşük performans gösteren pazarlardaki varlığımızı rasyonalize etmeyi planlamaktadır” denmiş ama doğrudan kapatma kararı açıklanmamıştı. Ancak mağazaların kapanması yıl sonu itibariyle başladı. Debenhams’ın Mall of İstanbul’daki en büyük mağazasında kapanma çalışmaları hızlandı, Cevahir Mağazası ise ocak sonunda kapanıyor. Her iki mağazada da 60’ar kişi çalışıyor. Çalışanlar haklarını almış, isteyenlere de grup şirketlerinde çalışmaları önerilmiş. Shaya grubunun Türkiye’deki markaları arasında Miss Selfridge, Dorothy Perkins, Evans, Victoria Secret, Starbucks bulunuyor.