Türkiye, İran (kadar) olur mu?

Eğer Türkiye daha müreffeh bir ülke olacaksa bunu bilimsel ve teknolojik gelişmelerle yapacak. Yani önce bilimimiz olacak; sonra o bilimi teknolojiye ve yeni ürün tasarımına çevirmeyi başaran mühendislerimiz; ve son olarak da o yeni ürün ve tasarımları pazara sunacak girişim sermayemiz.

Bu zinciri bazıları görmezden geliyor, bir-iki parlak çocuk çıksın Batı’daki teknolojinin bir benzerini Türkiye’de de gerçekleştirsin ve bu iş olsun bitsin diye düşünüyorlar. Oysa hayır, zincir bir bütün. Ve bilimle başlıyor her şey.

İRAN’LA BİLİMSEL KIYASLAMA

Geçen hafta Cumhuriyet’te Orhan Bursalı, Türkiye ile İran’ı bilimsel, eğitim altyapısı ve ekonomik çıktı açısından kıyaslayan çok faydalı iki yazı yazdı. Onu teyiden Taha Akyol da Hürriyet’te bir yazı kaleme aldı.
Türkiye ile İran’ı kıyaslamak aslında anlamlı bir şey. Çünkü biz yıllarca, ‘Aman ha sonra İran oluruz’ diye korkutulmuş bir milletiz ve şimdi görüyoruz ki aslında bilimsel açıdan keşke İran kadar olabilseymişiz; çok geriden başlayıp gelip bizi geçmişler çünkü.
Ben bu kıyaslama meselesini biraz daha genişletip bizi sadece İran değil, Güney Kore ve İsrail’le de karşılaştırmak istedim. Bu amaçla da, bir okuyucum sayesinde haberdar olduğum www.scimagojr.com sitesindeki verilerden yararlandım; daha doğrusu hangi ülkeleri hangi kategorilerde kıyaslamak istediğimi siteye söyledim, hesaplama işini o yaptı. Meraklısına bu siteyi öneririm.
Baktığınızda, 1996 yılında Kore ve İsrail’in yıllık bilimsel çıktısı neredeyse aynı, 10 bin yayın civarında. Türkiye onların yarısı kadar; İran ise yılda 1000 yayın bile yapamıyor. Bugüne (2014) geldiğimizde resim çok değişmiş: Kore açık ara
(68 bin yayın) önde; onu İran 37 bin yayınla izliyor; Türkiye 33 bin yayına yükselmiş, İsrail ise 15 bin yayında kalmış.

MATEMATİK VE FİZİKTE PATLAMA

Kıyaslamayı ‘genel’de değil de özel alanlarda yaparsak da eğilim üç aşağı beş yukarı genele benziyor. Mesela matematikte, 1996’da Kore’nin 797, İran’ın 75 yayını varmış. Bu alanda İsrail 1044 ile lider, Türkiye ise 240 yayınla üçüncü sıradaymış. Bugüne geldiğimizde, Kore 3 bin 887 yayınla birinci, İran 3 bin 44 yayınla ikinci, Türkiye 2 bin 121 yayınla yine üçüncü ve İsrail ise 1761 yayınla sonuncu sırada. Fizik ve astronomide, 1996’da da bugün de Kore lider. Ama 20 yıl önce İranlı bilimciler bu alanda sadece 125 makale yazmışken bugün 5 binin üzerinde makaleyle dört ülke arasında ikinciler. Türkiye, makale sayısını 579’dan 3 bin 380’e çıkarmış, İsrail ise bu rekabette de geride kalmış.Bilimin hemen hemen bütün alanları için bu dört ülke kıyaslaması hemen hemen aynı sonucu veriyor.

BİLİMİN EKONOMİ VE SİYASETE TERCÜMESİ

Buradan şunu anlıyoruz: İran, ciddi bir bilimsel patlama yaşıyor; Kore zaten ne kadar ileride olduğunu bildiğimiz bir ülke; İsrail ciddi bir gerileme içinde ve Türkiye’nin ilerlemesi (hele İran’la kıyasladığımızda) yetersiz.
‘Efendim bu bilim, önemli olan ülkelerin askeri, siyasi ve ekonomik gücü’ diye düşünenlerdenseniz hemen vazgeçin. Sadece Türkiye-İran-İsrail kıyaslaması bile bölgemizdeki lider ülke olma mücadelesini sergilemeye yetiyor.
Bölgedeki Arap ülkeleri İsrail’le başa çıkamıyordu; çünkü İsrail seviyesinde değillerdi. Bugün İsrail, İran’dan çekiniyor, çünkü İran’ın tek başına seviyesi İsrail’i geride bırakmış durumda. Bilimsel güç, kısa zamanda ekonomik ve askeri güce de dönüşüyor, bunu unutmayın. ‘Ortadoğu’nun lideri kim’ tartışmasına bir de bu açıdan bakın.