Sarı altının katma değeri

EGE Bölgesi’nin sarı altını Sultaniye üzüm. Özellikle Gediz Havzası’nda 100 bin dolayında ailenin yaş ve kuru üzüm üretimiyle uğraştığı biliniyor. Yani sarı altın bu bölgede yaşayan insanların hayatında sosyo-ekonomik ve hatta kültürel yönden derin bir etkiye sahip.
Öte yandan Türkiye dünya çekirdeksiz kuru üzüm üretim ve ihracatında birinci sırada yer alıyor. Dolayısıyla dünya çekirdeksiz kuru üzüm fiyatlarının oluşmasında da belirleyici oluyor. Ülkemizde üretilen çekirdeksiz kuru üzümün yüzde 90’ı ise ihraç ediliyor. Böylece yaş üzüm ile birlikte ülkeye 700 milyon dolar civarında ihracat geliri sağlanıyor. Sonuç olarak, çekirdeksiz üzüm toplam tarımsal ürün ihracatımızda ilk üçte bulunuyor. Kendi alanında dünyanın en büyük üretici organizasyonu olan Tariş Üzüm Birliği’nin Başkanı Ali Rıza Türker’le ‘sarı altın’ı görüştük...

En büyük biziz

Ali Rıza Türker, “Birliğimiz, küresel olarak en büyük çekirdeksiz kuru üzüm alıcısı ve ihracatçısı konumunda” diyerek söze başlıyor. Başkan Türker, “Her yıl çekirdeksiz kuru üzüm rekoltesinin yaklaşık yüzde 20’sini alıyoruz. Böylelikle piyasada çekirdeksiz kuru üzüm fiyatlarının düşmesini ve dolayısıyla üreticinin mağdur olmasını önleyici bir fonksiyonu yerine getiriyoruz. Ayrıca birliğimizin gerçekleştirdiği faaliyetlerden ve yürüttüğü ürün alım politikalarından sadece ortaklarımız değil, bölgemizdeki tüm üzüm üreticileri olumlu etkileniyor. Özellikle arz ve talep dengesinin oluşmasında büyük rolümüz var. Hasat zamanında da arz fazlalığını piyasadan çekerek fiyatların düşmesini engelliyoruz” diyor.

Yukarı yönlü gelişme

Türker’in verdiği rakamlara göre, Tariş Üzüm Birliği son yıllarda önemli gelişme kaydetmiş. Birlik, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) değerlendirmesinde 2010 yılında gerçekleştirdiği ihracatla ilk 500 ihracatçı firma arasında 301’nci sırada yer alıyor. Ege Bölgesi’nden yapılan kuru üzüm ihracatında 1’nci sırada bulunan Birlik, İstanbul Sanayi Odası’nın belirlediği ‘İkinci 500 Büyük Sanayi Firması’ arasında da 284’ncü sırada bulunuyor. Başkan Türker, Tariş Üzüm Birliği açısından 2011 yılını şöyle değerlendiriyor;
“Birliğimiz bünyesinde sigortacılık faaliyetine başladık. İlerleyen yıllarda ortaklarımızın da desteğiyle sigortacılık faaliyetlerinde büyük başarılar elde edeceğimizi düşünüyorum. 2011 yılında yaptığımız diğer önemli bir hamle ise, satışlarımızı daha da artırmak amacıyla TAR-PAZ şirketini kurmak olmuştur.”

2012 BEKLENTİLERİ

Türker, 2012 yılında Üzüm Birliği’nin hedefinin, daha fazla ihracat yaparak, ihracat sıralamasında daha üst sıralara çıkmak ve aynı şekilde ciroyu da artırarak ilk 500 firma arasına girmek olduğunu söylüyor. Özellikle iç piyasada Tar-Paz aracılığıyla satış ağını yaygınlaştırmak yine hedefler arasında.�

AÇIĞA SATIŞA DİKKAT

Türker’in özellikle çiftçiye yönelik uyarıları var; “Üreticilerimizin açığa üzüm satışından kaçınması gerekiyor. Bu şekildeki satışlar talebi olumsuz etkileyerek fiyatların düşmesine yol açmakta. Ayrıca üretici ortaklarımızın zirai ilaç ve gübre kullanımında bölgede görev yapan teknik personelin önerilerini dikkate alması büyük önem taşıyor. Bu hem dış piyasadaki Türk üzümü imajının zarar görmemesi hem de üreticilerimizin ekonomik çıkarları açısından çok ciddi bir konu.”

ORTAK DESTEĞİ

Türker, bugüne kadar elde ettikleri tüm kazanımlarda üzüm üreticisinin desteğinin çok büyük olduğunu söylüyor. “Bize güvenmeye devam etsinler” diyen Türker, “Piyasa dengesini sağlamak için üretici ortaklarımız özellikle yaş üzüm üretimine ağırlık vermeli. Hem daha fazla katma değer sağlanır hem de kuru üzümde arz fazlası önlenmiş olur” şeklinde konuşuyor.

TARIM SANAYİ ENTEGRASYONU

Tariş Üzüm Birliği bünyesinde 14 kooperatif ve 15 bin dolayında üretici ortak bulunuyor. Ortaklardan satın alınarak Alaşehir Entegre Üzüm İşletmesi’nde işlenip  iç ve dış piyasaya satılan çekirdeksiz kuru üzümün yanında, pekmez, üzüm sirkesi, balsamik sirke, fıçı sirke, alkol sirkesi, elma sirkesi, şalgam suyu, Limon sosu, nar sosu, Turşu yap üretimi yapılıyor. Ayrıca tahin, helva, üzüm lokumu, salamura yaprak fason olarak ürettirilip tüketiciye sunuluyor. Başkan Türker’e göre, Tariş Üzüm Birliği tarım-sanayi entegrasyonunu gerçekleştirmiş durumda. Hedef, üretici ortağa daha fazla hizmet götürmek, tüketiciye de kaliteli ürün sunmaya devam etmek.