×
Lisanslı depoculuk TÜRİB ve aracılı sistem
Paylaş
LİSANSLI depoculuk sistemiyle tarımsal ürünler yatırım aracına dönüşecek… Aslında bütün amaç bu. Dahası var, hasat dönemlerindeki arz yığılması dolayısıyla oluşan fiyat düşüşlerinin önlenmesi ve piyasanın dengelenmesi sağlanacak. Çiftçi arzın yoğun olduğu zamanda değil de arzın normalleşmeye döndüğü zamanda ürününü pazara getirecek. Bu sayede; tarım ürünlerinin, fiziki mal ve numune gösterilmesine ve teslimine gerek olmaksızın, ürün senetleri veya elektronik ürün senetleri aracılığıyla ticaretinin yapılması, standardı belirlenmiş ürün ve lisanslı depo sistemiyle tarım ürünlerinde vadeli işlem ve opsiyon piyasalarına geçilmesi hedefleniyor. Anadolu ÜPAK Genel Müdürü Ali Cem Suca’yla sektörde yeni gelişmeleri konuştuk.
YATIRIMCI SAYISI ARTTI
Ali Cem Suca, önce Lisanslı Depoculuk Kanunu ve TÜRİB hakkında genel bilgi veriyor; "17.02.2005 tarihli Resmi Gazete’de 10.02.2005 tarih ve 5300 Sayılı 'Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu' yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur. Lisanslı depoculuk sisteminin avantajları; vergi muafiyeti, kira desteği, nakliye desteği, analiz desteği ile vergi istisnası ve ELÜS kredilerinden oluşuyor. Türkiye Ürün İhtisas Borsası A.Ş. (TÜRİB) konusuna gelince; sermaye piyasalarındaki pay senetlerine benzer şekilde, ELÜS (elektronik ürün senetleri), TÜRİB’de, 26 Temmuz 2019’dan beri, lisanslı depoculuk kapsamında işlem görüyor. Aradan geçen 5 yıllık süre içinde, mudi ve yatırımcı sayısı artmış, daha şeffaf ve adil fiyat oluşumu sağlanmıştır, yanı sıra lisanslı depoculuk kapasiteleri de gün geçtikçe artıyor. TÜRİB'in bir sonra açacağı piyasa, tarım ürünlerinin olmazsa olmazı, yani vadeli işlemler piyasasıdır.”
ÜPAK TARAFINDAN YAPILACAK
“Aracılık faaliyeti, Ticaret Bakanlığı tarafından faaliyet izni verilen ve TÜRİB tarafından borsa üyeliğine kabul edilen Ürün Piyasası Aracı Kurumları (ÜPAK) tarafından müşterilerin ELÜS, ELÜS’e dayalı vadeli işlem sözleşmelerine ilişkin alım veya satım emirlerinin müşteri adına ve hesabına TÜRİB’e iletilmek suretiyle gerçekleştirilmesidir” tanımını yapan Suca, "Bu noktada, ÜPAK’lar, sistemin son halkası olarak ortaya çıkmıştır. 2024 yılı içerisinde 'aracılı sisteme’ geçilecek ve mudi/müşteri kayıtları ile TÜRİB’e emir iletimi, ÜPAK’lar tarafından gerçekleştirilecek” diyor.
ANADOLU ÜPAK’IN GÜNDEMİ
Suca, genel müdürlüğünü yaptığı, Anadolu Ürün Piyasası Aracı Kurumu A.Ş. kısaca Anadolu ÜPAK'ın 5 Ocak 2024 tarihi itibarıyla, “Türkiye’nin Ürün Piyasası Aracı Kurumu” mottosu ile 23 adet İç Anadolu ve Karadeniz Ticaret Borsası sermayedarlığıyla kurulmuş olduğunun altını çiziyor. Anadolu ÜPAK'ın, sermaye piyasalarında bir sermaye piyasası aracı kurumu ne yapıyorsa, aynısını tarım piyasalarında gerçekleştirmesi hedefleniyor. Bu çerçevede, TÜRİB spot ELÜS piyasasında aracılık hizmeti verecek, mudi/yatırımcı kaydı, emir iletimi ve sonlandırmalarını kendi bünyesinde yapacak, tarımsal ürün piyasalarına, likidite, derinlik, hacim kazandıracak, hizmet sunacak. Anadolu ÜPAK, ELÜS işlemi yapmak isteyen tüm mudi/müşterilerin sisteme giriş noktası olacak. Yeni mudi/müşteri kaydı ve müşteri emirlerinin Anadolu ÜPAK’a iletimi, Anadolu ÜPAK’ın acenteleri (ticaret borsaları, sermaye piyasası aracı kurumları ve bankalar) vasıtasıyla da yapılabilecek. Şirketlerin yatırım planları için gerekli olan finansman, tarım ürünleri yoluyla sağlanabilecek, aynı şekilde tarım piyasalarının finansman sorunu çözülecek ve son tahlilde tarım piyasalarının çok daha organize hale gelmesi, ülke ekonomisine büyük katkılar yapacak. Son söz; farkındayım, biraz karışık ve teknik açıklamalar oldu. Ancak anlatılan ve hedeflenen kurumsal hedeflerin gerçekleşmesinin başta çiftçiler olmak üzere, bütün tarım ve gıda sektörünü beklenenin üzerinde etkileyeceğini özellikle belirtmek isterim.
Paylaş
