Bir düşünce merkezinin görüşü

Üyeleri arasında eski kuvvet komutanları, emekli orgeneraller ve korgeneraller, eski bakanlar ve emekli büyükelçiler var. Grup zaman zaman güvenlik ve dış politika sorunları üzerinde incelemeler yayımladığı gibi, sık sık güncel konularda görüşlerini yansıtan kısa değerlendirme notlarını ilgili resmi kuruluşlara, medyaya ve sivil toplum örgütlerine ulaştırıyor. Son olarak Türkiye-ABD ve Türkiye-AB ilişkilerini tartıştı ve vardığı sonuçları iki ayrı belgede özetledi.

* * *

ABD ile ilişkiler konusunda DSAG, Irak savaşının Türkiye-ABD ilişkilerini perçinlemesi ve kaynaştırması beklenirken, Türkiye toprakları üzerinden kuzey cephesinin açılması mümkün olmayınca bu ilişkilerin tersine yara aldığını belirtiyor ve şunu ekliyor: ‘‘Kuzey'den bir harekátın engellenmesi nedeniyle, Türkiye'nin Kuzey Irak'a ilişkin çıkarlarının sürdürülebilir bir şekilde korunup korunamayacağını zaman gösterecektir.’’ Gerçekten de işin püf noktası burada DSAG'ın altını çizdiği gibi gerek Türkiye gerek ABD ilişkilerin fazla hasar almadan devam ettirilmesi için karşılıklı çaba sarf etmişlerdir. Yine de Kuzey Irak için bütün kaygıların bertaraf edildiği söylenemez. Irak'ın toprak bütünlüğü prensibi ne kadar tekrarlanırsa tekrarlansın, Kuzey Irak Kürtleri bugün Irak'ta tek silahlı güç. ABD'nin başından beri tek müttefiki savaşın tahribatına uğramayan ve kendi kendini yıllardan beri yöneten tek etnik gruptur. Kürtler kendi aralarında kavga etmedikleri ve ihtiraslarını kontrol ettikleri ölçüde savaş sonrasından kuvvetlenerek çıkacaklardır. Irak sınırında bundan sonra da komşularımız olarak fiilen Kürtleri göreceğiz.

* * *

DSAG, Türkiye ile ABD ilişkilerinin onarılması gereğine de işaret ediyor. Bu alanda en önemli unsur kuşkusuz karşılıklı güvenin yeniden tesisidir. Türkiye kendi açısından özellikle yapamayacağını vaat etmemeli, AKP hükümeti kaçamak söylemleri ve sürekli zikzakları diplomatik maharet olarak görmekten vazgeçmelidir. Ancak yine DSAG, ABD'de Türkiye karşıtı örgütlerin, ilişkilerdeki soğumadan yararlanarak Türkiye'yi kötüleme fırsatını değerlendirmeye çalıştıklarına dikkat çekmektedir. Washington'dan gelen haberlere göre önümüzdeki haftalarda Ermeni lobisinin uğraşları ile Temsilciler Meclisi'nin soykırım iddialarına yer veren bir kararı kabul etmesi ihtimali vardır. Türk-ABD ilişkilerinde istikrarı korumak bundan sonra o kadar kolay olmayabilir.

* * *

DSAG, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne yaklaşımı konusunda hazırladığı notta ise AB Konseyi'nin Türkiye ile üyelik müzakereleri hakkında karar vereceği 2004 yılı sonuna kadar Kopenhag kriterlerinin yerine getirilmesi için aslında fazla vakit kalmadığını şöyle vurguluyor: ‘‘AB Komisyonu bize revize edilmiş bir Katılım Ortaklığı belgesi sunmuştur. Bu belgedeki koşulları yerine getirmek için TBMM'ye sunulacak yeni uyum yasalarının hazırlıkları sürmektedir. Geçmiş tecrübeler asıl güçlüğün, yasaların kabulünde değil, fakat uygulanmasında ortaya çıktığını açıkça göstermiştir. Bürokratik gelenekler ve saplantılar bürokrasinin siyasi otorite tarafından etkinlikle kontrol edilememesi, güvenlik kaygılarının devamlı abartılması, yargı sistemindeki çok ciddi zaaflar, yargının politik yapı ve gündemi etkileyebilmesi, yaratıcı ve dünyaya açık Atatürk milliyetçiliğinin yerini yasakçı, vesveseli, çağdaş bir eğitim ve kültür politikasını köstekleyen, yabancı düşmanlığını teşvik eden bir milliyetçiliğin alması, Türkiye'nin sadece AB yolunu değil, fakat politik ekonomik ve sosyal evrimini engelleyen unsurlardır. Bütün bu engellerin 2004 yılına kadar aşılması çok büyük bir gayreti ve siyasal iradeyi gerektirir.’’

* * *

DSAG Kıbrıs meselesinin ve Ege sorunlarının çözümlenmesi için AB takvimini de hatırlatarak şu sonuca varıyor: ‘‘Türkiye, AB üyesi olmadığı takdirde kuşkusuz dünyanın sonu gelmez. Ancak AB üyesi olmak için politika, hukuk, ekonomi, sosyal ve yönetim alanlarında gerekli reformları yapamayan bir Türkiye'nin istikbali hakkında umutlu olmak zordur.’’

DSAG'ın belgeleri TESEV'in web sitesinde bulunabilir: www.tesev.org.tr