Nobel’in mistik Kuzeylisi
NOBEL Edebiyat Ödülü’nün bu yıl Norveçli yazar Jon Fosse’ye verilmesi geniş okur kitlesi için sürpriz olsa da edebiyat çevrelerinde olağan karşılandı.
Bahis sitelerinin bile en yüksek ihtimal verdiği ilk üç aday arasındaydı sonuçta.
İsveç Kraliyet Bilim Akademisi Ödül Komitesi tarafından yapılan açıklamada gerekçe olarak, “Söylenemeyeni dile getiren yenilikçi oyunları ve düzyazıları için” ifadesine yer veridi.
Açıklamada ayrıca, “Onun Norveççe Nynorsk dilinde yazdığı ve çeşitli türlere yayılan muazzam eserleri, çok sayıda oyun, roman, şiir koleksiyonu, deneme, çocuk kitabı ve çeviriden oluşmaktadır. Bugün dünyada en çok sahnelenen oyun yazarlarından biri olmakla birlikte, düzyazılarıyla da giderek daha fazla tanınmaktadır” denildi.
TÜRKÇEYE ÜÇ KİTABI ÇEVRİLDİ
Akademi’nin ödül gerekçesinde de belirttiği gibi daha çok tiyatro eserleriyle ve düz yazılarıyla öne çıkan bir isim Fosse.
Ibsen, Beckett gibi isimlerle kıyaslanan 1959 doğumlu Jon Fosse’nin Türkçede Monokl Kitap’ta çıkan ‘Üçleme’, ‘Sabahtan Akşama’ ve ‘Melankoli I-II’ adlı üç romanı bulunuyor.
Jon Fosse
Türkçede sahnelenmiş ya da çevrilmiş herhangi bir oyunu yok henüz.
Yedi yaşındayken ciddi bir kaza geçirip ölümden dönen Fosse için “Bir cerrah neşteri ne kadar hassas kullanıyorsa o da o kadar hassas yazıyor” yorumu yapılıyor.
“Şimdiye kadar yazdığım en uzun metin” diye nitelediği ve beş yılda tamamladığı biyografik romanı ‘Septoloji’nin 700 sayfasında noktalama işareti kullanmamıştı. Yaklaşık bin 250 sayfalık romanını bir tür ‘mistik gerçekçilik’ olarak tanımlıyor yazar.
Kuzey ülkelerin edebiyatına tüm dünyada büyük bir ilgi var son yıllarda. Polisiyeyle başlayan bu ilgi has edebiyatı da kapsıyor.
THE BEATLES ÜYELERİ GİBİ
Per Petterson, Dag Solstad, Karl Ove Knausgaard ve Jon Fosse...
Çevirmen Damion Searls tarafından Norveç edebiyatının dört büyük efsanesi olarak tanımlanıyor.
Bu bilgiyi X’teki sosyal medya hesabından paylaşan Ayşe Şenyer, Norveçli yazarların çevirmeni Searls’ın yaptığı bir benzetmeyi şöyle özetliyor:
“Norveç harflerinin dört büyük devlet adamını biraz The Beatles gibi düşünüyorum:
Per Petterson: Sağlam, daima güvenilir Ringo Starr.
Dag Solstad: Deneyselci, fikir adamı John Lennon.
Karl Ove Knausgaard: En sevimli Paul McCartney.
Jon Fosse: Sessiz olan, mistik, manevi, muhtemelen en usta olanları, George Harrison.
Ve bu efsane dörtlü arasından Nobel ipini göğüsleyen Jon Fosse oldu.
George Harrison (Jon Fosse) - Paul McCartney (Karl Ove Knausgaard) - John Lennon (Dag Solstad) - Ringo Starr (Per Petterson)
