Hayri Çetinkaya: Savaş ve seçim korkusu piyasaları fena vurdu

Hayri ÇETİNKAYA

Seçim belirsizliğinin yanısıra Balkanlar'daki son gelişmeler piyasalarda tedirginliği artırdı. Borsa, dün panik satışların da etkisiyle şok düşüş yaşandı. İMKB Endeksi 389 puan birden kaybederek, 4 bin puanın da altına indi ve 3 bin 986 puandan kapandı. Hisseler yüzde 8.9 oranında düştü. Bono faizleri yüzde 108, repo faizi de yüzde 85'e yükseldi.

Piyasalarda seçim tedirginliğine savaş korkusu eklendi. Hafta sonu yapılacak seçimlerden iki partili koalisyon olasılığının azaldığı yolundaki beklentilerle borsada önceki gün başlayan düşüş trendi, dün Balkanlar'daki son gelişmelerin de etkisiyle hızlandı.

Borsa dün tam 389 puan birden kayıpla, 4 bin puanın da altına indi ve 3 bin 986 puandan kapandı. Borsada hisseler ortalama yüzde 8.9 oranında değer kaybetti. İMKB endeksi önceki gün 4 bin 375 puandan kapanmıştı.

En son geçen hafta, 7 Nisan'da, 4 bin 926 puanla en yüksek tarihi düzeyini yakalayan İMKB Endeksi, bu zirveden sonraki peş peşe geçen dört işlem gününde 940 puan birden geriledi. Bir başka ifadeyle borsanın son dört işlem günündeki ortalama kaybı tam yüzde 19 oranında gerçekleşti.

Borsa sabah önceki günkü yüzde 5'lik satışın devamı niteliğinde yine düşüşle açıldı. Borsa seans boyunca düşük hacimle de olsa devam eden satışların etkisiyle, ilk seansı 164 puanlık kayıpla 4 bin 211 puandan tamamladı. Hisselerin ortalama yüzde 3.7 oranında değer kaybettiği ilk seansta işlem hacmi, 41.3 trilyon lira gibi oldukça düşük düzeyde gerçekleşti.

Fakat ikinci seansta beklenen tepki alımlarının aksine panik satışlarla açıldı. Endeks daha seansın ilk dakikalarında destek noktası olarak görülen 4 bin 200 puanın altına indi. İkinci seansın ortalarına doğru, Sırp askerlerinin Arnavutluk'a girdiği yolundaki haberlerin seans salonlarına ulaşması gecikmedi. Bu haberler üzerine, borsada hızlanan satışlar birara paniğe dönüştü. Yatırımcıların panik satışları ile endeks birara 3 bin 875 puana kadar, diğer birn ifadeyle, yüzde 11'ün üzerinde geriledi.

Borsa seans sonuna doğru gelen tepki alımları biraz toparlandı, fakat son dakika alımları, borsayı yüzde 8.9'luk kayıptan kurtaracak kadar güçlü değildi. İkinci seansta işlem hacmi ilk seanstakinin oldukça üzerinde, 64.6 trilyon düzeyinde gerçekleşti.

Az zamanda çok hızlı yükselen borsada yatırımcıların, elindeki hisseleri buldukları fiyattan satmak istemeleri, bir taraftan işlem hacminin artırırken, diğer taraftan da düşüşü hızlandırdı.

TÜRKİYE'YE Mİ SALDIRDILAR?

Borsada dünkü düşüş üzerine gazetemizi arayan bazı yatırımcıların tepkileri ilginçti.

Yatırımcılar, ‘‘Neler oluyor, bilmediğimiz bir şeyler mi var?’’, ‘‘Savaş Avrupa'nın göbeğinde ve bu ülke borsalarında çok büyük düşüşler olmuyor ama İMKB'de çöküş yaşanıyor. Yoksa Türkiye'ye mi saldırdırdılar?’’

Gerçekten de Sırplar'ın Arnavutluk'a girdiği yolundaki haberler Avrupa borsalarında İMKB'deki kadar büyük tepki bulmadı.

Dow Jones Endeksi'nin önceki gün yeni zirveye ulaşmasının etkisiyle dün sabah yükselerek açılan Avrupa borsaları, Balkanlar'daki yeni gelişmeler üzerine, küçük çaplı satışlar geldi. Fakat bu borsalar, günü yine önceki günkü seviyelerinde kapattı.

Bizim borsadaki düşüş, savaş korkusundan çok, seçim sonrası beklentilere bağlanıyor. İki partili koalisyon beklentisinin azalması üzerine, özellikle büyük spekülatör ve bıyıklı yabancıların satışa geçmesi, borsadaki düşüşteki etkili oldu.

Borsa koridorlarında, dünkü şok düşüşü, orta ölçekli iki bankanın yaptığı büyük satışların körüklediği konuşuluyor.

Borsanın yanısıra, döviz ve faiz cephesindeki tedirginlik de artarak sürdü. Piyasalardaki tedirginlik nedeniyle Hazine, dünkü tahvil ihaselinrde biraz daha pahalı borçlanırken, çeşitli vadelerdeki bono oranları da, dün 6 puan birden artarak, yüzde 108'e çıktı. Gecelik repo oranları ise 4-5 puan artarak yüzde 85'e yükseldi.

Dövizde ise artan talep nedeniyle Merkez Bankası yine piyasadaydı. Doların 380 bin liraya dayanması üzerine Merkez Bankası dün döviz interbankına girdi ve dolar satarak müdahale etti.