Keşke çocuklara sorsalardı...

Hayri ÇETİNKAYA

Piyasaları 23 Nisan'dan önce ve sonra diye ikiyi ayırmakta fayda var.

Keza Kurban Bayramı tatilinden sonra 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı öncesine kadar geçen kısa sürede piyasalarda tam bir bahar havası hakimdi.

İyimserlik için alt yapı oluşmuştu. Enflasyon düşüşe geçmiş, İş Bankası hisselerinin satış kampanyası ile kamuoyunda büyük bir özelleştirme desteği yakalanmış ve siyasiler erken seçim konusunda da Mart 1999 için anlaşmaya varmıştı.

Bayram tatili sonrasında borsa, belki biraz abartılı olmakla birlikte tırmanışa geçerken faizler de inişteydi. Borsa 23 Nisan öncesindeki 8 işlem gününde yüzde 20'nin üzerinde prim yaparken, gecelik faizler de yüzde 70'e kadar gerilemişti. Ayrıca Kurban Bayramı öncesi yüzde 110'un üzerinde seyreden bono oranları da yüzde 100'ün altına düşmüştü.

Siyasi belirsizlik ve biraz da vergi beyannameleri yüzünden uzun tatil öncesinde dorukta olan dövizdeki spekülatif işlemler de durmuştu. Merkez Bankası, günlük devalüasyonu tutturmak için piyasaya girip dolar bile topluyordu.

DÖNÜM NOKTASI

23 Nisan'da çocukların bile belki yapmayacağı fakat Başbakan Yılmaz ile CHP Lideri'nin aldığı ‘seçim hükümeti’ kararı piyasaları altüst etmeye yetti. CHP Lideri Baykal, Kurban Bayramı'nda piyasalara verdiği umut mesajlarını, üzerinden 10 gün geçmeden Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nda geri aldı.

Seçim hükümeti açıklamalarına piyasalardan, özellikle borsadan şok tepki geldi. Hafta başından itibaren 22 Nisan Çarşamba akşamına kadar üç günde borsa ortalama yüzde 6 oranında arttı. 23 Nisan'da kapalı olan İMKB, haftanın son gününde şok düşüşle açıldı ve bir günde yüzde 6.3 oranında geriledi.

Aynı şekilde, açıklamalar sonrasında siyasi gelişmelerden olumsuz etkilenen faizler de yükselişe geçti. Gecelik faizler yükselişe geçerken, yüzde 100'ün altında seyreden bono oranları da tekrar yüzde 100'ün üzerine çıktı ve yüzde 103'e kadar yükseldi.

Faizlerin tekrar yükselişe geçmesi, en başta iç borç geri ödeme yükü altında ezilen Hazine'nin işini zorlaştırıyor. Hazine yarına 9 aylık bono ihalesi açıyor. Hazine yarınki ihalede, siyasiler sayesinde biraz daha yüksek oranlarla borçlanmak zorunda kalacak.

Piyasalardaki iyimser hava 23 Nisan'da alınan yanlış kararlar yüzünden yerini tekrar güvensizliğe ve belirsizliğe bırkamaya başladı. Yakalanan bu olumlu atmosfer bu kadar kolay yokedilmemeliydi.

İş Bankası hisselerinin satışı için 700 milyon dolarlık ön talep toplanmış. Yani yüzde 12.3'lük İş Bankası (C) hisselerinin tamamını içerde satabilecek bir talep yakalanmış. İş Bankası'nı POAŞ, THY, Erdemir, Türk Telekom hisselerinin satışının izleyeceğin sözediliyor.

Fakat bağımsız ve tarafsız seçim hükümeti açıklamaları ile piyasalardaki güveni tek kalemde silerseniz, bırakın diğerlerini İş Bankası gibi bir şirketin hisselerini bile satmakta zorlanırsınız.

Keşke Baykal ve Yılmaz, 6 aylık seçim hükümeti kararını almadan önce aynı gün Meclis'te kısa süreli olarak koltuklarına oturttukları çocuklara danışsalardı.. Belki çocuklar böyle bir kararın sonuçlarını kestirip, üç aylık icraat hükümetinin ardından 6 aylık seçim hükümeti kurulacağı açıklamasının yapılmaması için iki lidere tavsiyelerde bulunabilirlerdi.

---