Faizde kamunun yeni sürprizi

Hayri ÇETİNKAYA

Piyasalarda bir süredir, az veya çok tasarrufu olan herkes, en yüksek faizi kimin verdiğini daha sıkı takip etmeye başladı.

Yüksek getiri peşinde koşanların sayısının artması, bankaları da müşteriyi memnun etmek için yeni arayışlara itti. Kuşkusuz çok değerli hale gelen parayı ele geçirmek için yaşanan bu arayışta, her banka farklı yöntem uyguluyor.

Bazıları, çok kısa vadeli cazip repo önerirken, bazıları kırık vade olarak da adlandırılan yine çok kısa vadeli değişken mevduat hesabı açıyor.

Bazı bankalar, repo veya kırık vade yerine Hazine'den aldıkları yüksek faizli bonoları, kısa vadeli dilimler halinde tasarruf sahiplerine sunuyor.

Bankalar, dövize düşkün tasarruf sahiplerini de ihmal etmiyorlar. Parasını dövizde tutmak isteyenlere de, gerek yurtiçinde gerekse yurtdışında, yine 29, 45 veya 59 günlük çok kısa vadeli hesap açmayı öneriyorlar.

Sonuçta parayı çekmek için yatırımcıya bin türlü alternatifin sunulduğu finans sektöründe, bir süredir kıyasıya faiz yarışı yaşanıyor.

YENİ GÖZDE

Bu yarışta da başı, kamu bankalarından, Ziraat ve Halk Bankası çekiyor.

Başbakan Yardımcısı Hikmet Uluğbay ve Maliye Bakanı Zekeriya Temizel de, hafta sonunda yaptıkları açıklamalarda, kamu bankalarının faizleri tırmandırdığını itiraf ettiler. Ziraat Bankası Genel Müdürü Selçuk Demiralp de daha önceki bir söyleşisinde, aynı gerçeği kabul etmişti.

Son günlerde faizi tırmandıran kamu bankalarına bir yenisi daha eklendi. yatırımcılar bu bankanın yabancısı sayılmaz. Bu banka, içi boşaltıldıktan sonra üç hafta önce kamuya geçirilen Cavit Çağlar'ın Interbank'ından başkası değil.

Çağlar'ın eski bankası Interbank, kamu bankası olmadan önce, sektörde dövize ve TL.'ye en yüksek faizi veren bankaların başında geliyordu. Merkez Bankası'nın geçen ayın ortalarında el konulduğunu açıkladığı gün Interbank, 29 günlük, 35 günlük, 49 günlük veya 59 günlük kırık vadeli TL hesaplarına yüzde 115 ile yüzde 125 arasında değişen oranlarda faiz veriyordu.

Peki Interbank'ın kamuya geçmesinden sonra ne değişti?

Merak edip sorduk.

Bu bankada, geçen hafta cuma günü itibariyle döviz ve TL. hesaplarına uygulanan oranlar operasyon önceki seyrini aynen koruyordu. Interbank, hafta sonu itibariyle, 10 milyar liranın üzerindeki 35 günlük kırık vadeli mevduata yüzde 114 faiz öneriyordu. Aynı miktar ve vadeli döviz hesabına ise yüzde 17.5 faiz veriyordu.

Interbank'ın son oranları, Ziraat ve Halk Bankası'nın oranlarının yaklaşık 10 puan kadar üzerindeydi. Para çıkışını önlemek için yüksek oranların bir süre daha devam edecekmiş

AKILLI ADAM

Kamulaştırma operasyonu sonrasında, büyük para çekilişi olabileceği ihtimaliyle, Merkez Bankası'nın denetimine geçmesiyle birlikte Interbank'ın tüm şubelerine zırhlı araçlarla para sevkiyatı yapılmıştı.

Fakat korkulduğu gibi Interbank'tan öyle büyük para kaçışı olmamıştı. Aksine kamuya geçtiği için parasını yüksek oranlarla bu bankaya getirenler bile oldu. Interbank'ın bir şubesinde, kamu bankası olarak faaliyet gösterdiği ilk gün, bir müşterinin yaklaşık 3 trilyon liralık nakit parayı, yatırmak için pazarlık yapması, yüzde 124 faizle, 81 gün vadeli olarak yatırması herkesi çok şaşırtmıştı.

Fakat bu adam akıllıydı.. Bırakın yüzde 100'lük güvenceyi, banka zaten devletin olmuştu.