Borsalarda Brezilya korkusu

Hayri ÇETİNKAYA

Avrupa ve ABD borsalarını saran Brezilya korkusu, bizim borsayı da olumsuz etkiledi. Hafta başından bu yana yükselen İMKB, dün 122 puan kayıpla, 2 bin 763 puana geriledi. Borsada yüzde 4.2'lik düşüşte etkili olan Brezilya bahanesi, kâr satışlarını da hızlandırdı.

DÜNYA borsalarını Brezilya korkusu sardı. Brezilya'nın Minas Geras eyaletinin merkezi hükümete borç ödemelerini geçici olarak askıya aldığı haberleri, Latin Amerika'dan sonra Avrupa borsalarını ve Wall Street'i de olumsuz etkiledi.

Önceki gün rekor yükselişlerin yaşandığı Avrupa ve ABD borsaları dün düşüşe geçerken, hafta başından bu yana kesintisiz yükselerek 3 bin puana dayanan bizim borsa dün hızlı geriledi.

Bizim borsada da kâr satışlarının yanısıra özelikle Avrupa borsalarında kendini hissettiren Brezilya endişesinin etkili olduğu konuşuluyor.

İMKB'de hafta başında başlayan ve dün ilk seansta da devam eden yükseliş öğleden sonra tersine döndü. Borsa endeksi dün tam 122 puan birden kayıpla, 2 bin 763 puana geriledi. Hafta başından bu yana geçen üç günlük sürede yüzde 11'lik prim yapan borsa, dünkü düşüşle bu kazancın yarısına yakın bir bölümünü geri verdi. Borsada hisseler dün yüzde 4.2 oranında düştü.

HACİM 109 TRİLYON

Önceki günkü yükselişin devamı niteliğinde, sabah seansına alıcılı başlayan borsa, ilk seansı 37 puanlık artışla 2 bin 923 puandan tamamladı. Hisselerin ortalama yüzde 1.3 oranında prim yaptığı ilk seansta işlem hacmi de, yaklaşık 53 trilyon lira olarak gerçekleşti.

Fakat borsada ikinci seansta hava birden döndü. Seansın başından itibaren gelmeye başlayan satışlarla endeks ilk seanstaki düzeyinin altına geriledi. İkinci seansın ortalarına doğru artan satışlarla eksiye geçen ve birara 154 puan birden gerileyen borsa, kapanışa doğru biraz toparlanarak, günü 122 puanlık kayıpla, 2 bin 763 puandan tamamladı.

İkinci seansta da işlem hacmi, ilk seanstaki seviyesinin biraz daha üzerinde, 55 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti. Böylece borsada günlük toplam işlem hacmi, 100 trilyon liranın da üzerine çıktı ve 109 trilyon lirayı buldu. Bizim borsada dünkü düşüş, aslında üç günlük kesintisiz yükselişin ardından gelen iyi bir kâr realizasyonu olarak nitelendirilebilir. Fakat bu kâr realizasyonunda Brezilya bahane edilerek biraz panik yaratıldığı ve satışların körüklendiği de gözden kaçmadı.

Kâr realizasyonunun yanısıra, DYP Lideri Tansu Çiller'in DSP'nin kuracağı azınlık hükümetine de bazı şartlar dayatması, kurulacak denilen hükümet sorununun tekrar büyümesine neden olabilir. Böyle bir gelişme piyasaların havasını tekrar bozabilir.

Avrupa ve New York da düştü

Asya borsaları güne erken başladığı için Brezilya korkusundan dün etkilenmediler. Tokyo Borsası 'nda Nikkei Endeksi dün New York Borsası'nda Dow Jones Endeksi'nde görülen yükselmenin etkisindeydi. Nikkei Endeksi 68 puan artarak, 13 bin 536 puana yükseldi. Hong Kong Borsası'ndaki Hang Seng Endeksi de dün yüzde 4.5 artarak son 7 haftanın en yüksek rakamı olan 10 bin 693 puana çıktı.Brezilya'nın bir mali krize girme olasılığı ve Başkan Bill Clinton'un ABD Senato'sunda yargınlama sürecinin başlaması Avrupa'nın önde gelen borsalarında ciddi düşüşlere neden oldu. Paris CAC-40 Endeksi 39 puanlık düşüşle 4 bin 255 puana, Londra'da FTSE-100 Endeksi de 40 puanlık inişle 6 bin 108 puana, Frankfurt X-DAX Endeksi de 77 puan düşerek 5 bin 365 puana geriledi.