Borsada ‘muhteşem’ bahar

Hayri ÇETİNKAYA

Borsanın klasik trendleri bilinir. Belirli dönemlerde olası iniş ve çıkışlarını tahmin etmek de mümkündür.

Bu yılbaşı itibariyle de İMKB'nin klasik bir yeniyıl çıkışı yapması beklendi, olmadı. Geçen yılın son çeyreğinde patlayan Asya krizine takıldı.

Yıllık bilanço beklentilerinin de etkisiyle yükselişin şubat ayında gerçekleşebileceği yorumları yapıldı. Bu kez Körfez krizi patlak verdi ve borsa yatırımcısı şubat ayında da hüsrana uğradı.

Irak Lideri Saddam'ın pes etmesiyle Körfez krizinin aşılmasına, bir engelin ortadan kalktığı düşüncesiyle yatırımcılar sevinmişti. Ayrıca içerde de enflasyonun düşeceği, özelleştirmenin hızlanacağı gibi olumlu haberler gündeme gelmeye başladığında, takvimler Mart ayını gösteriyordu. Her zaman iyimser olan ‘borsa fedaileri’ dahil, herkes Mart'tan umutluydu.

Halk arasında ‘Mart ayı dert ayı’ derler. Borsa yatırımcısı için de mart ayı dert ayı oldu.

Keza Asya krizinin yolaçtığı ilk şok dalga ve Körfez krizi atlatılırken bu kez içerde ‘‘ara rejim’’ tartışmaları ile siyaset karıştı. Askerlerin ‘‘muhtıra’’ niteliğindeki bildirisi ve Baykal destekli erken seçim tartışmaları, piyasalarda mart ayına ilişkin umutları söndürdü.

Mart'ın son haftasına kadar piyasalar sancılıydı. Döviz ve faiz spekülatif işlemlerin de etkisiyle yüksek seyrederken, borsa inişteydi. Fakat Mart biterken piyasalarda bahar sinyalleri gelmeye başladı.

İlk sinyal, Mart ayı enflasyon rakamının düşmesiyle geldi. Ardından Yılmaz ile Baykal'ın geçen hafta içinde erken seçimin 1999'da yapılması konusunda anlaştıkları yolundaki açıklamaları yapıldı. Bu açıklamalar, piyasalarda tam bir doping etkisi yarattı.

Siyasetteki olumlu havanın ardından piyasalardaki iyimserlik iyice arttı. Enflasyondaki düşüşün ardından gecelik faizler ve bono oranları da hızlı inişe geçti. Geçen hafta gecelik oranlar, yüzde 70'e kadar gerilerken, bono oranları yüzde 100'ün de altına inerek, yüzde 97'ye düştü.

Dövizde spekülatif hareketler kesildi. Bayram tatilinde 250 bin liraya kadar tırmanan dolar, geçen hafta Merkez Bankası'nın da etkin satış müdahalesiyle, 247 bin liraya geriledi. Dolardaki düşüşte, dış borsalarda paritenin 1.80 mark seviyesine gerilemesi de etkiliydi.

Rakamlar sevindiriciydi. Enflasyon, faiz, döviz düşüyordu.

2.6 MİLYAR DOLAR İŞLEM

Siyasetteki durulmaya paralel alternatif piyasalardaki hareketlilik de hız kesince, geçen hafta borsada üç aydır ertelenen patlama yaşandı. Borsa endeksi hafta boyunca 677 puan birden artarak 4 bin puanın da üzerine çıktı. Hisseler ortalama yüzde 20 prim yaptı.

Geçen hafta sadece endekste değil, işlem hacminde de rekorlar kırıldı. Hafta içinde 187 trilyon (763 milyon dolar) liralık işlem hacmiyle günlük rekor kırıldı. Haftalık toplam işlem hacmi de önceki haftaya göre, yüzde 143 oranında artarak 652 trilyon (2.6 milyar dolar) liraya fırladı.

Yarısı zaten ellerinde olan borsada işlem hacmindeki patlamada yabancı emirlerinin payı büyük. Belirsizlikler nedeniyle bir süredir borsadan uzak duran yabancılar, geçen hafta tekrar İMKB'ye büyük alımlarla dönüş yaptılar.

Borsaya taze para girişinin önümüzdeki günlerde devam etmesi bekleniyor. Fakat geçen hafta yaşanan hızlı çıkış nedeniyle kısa süreli hazmetme süreci yaşanabilir. Fakat orta vadede, Baykal oyun bozanlık yapmazsa, borsada ‘‘muhteşem’’ baharın mevsim normalleri üzerinde devam etmesi bekleniyor.

---