Hayri Çetinkaya: Borsa, Tüpraş korkusunu çabuk yendi % 1.8 arttı

Hayri ÇETİNKAYA

Borsada Tüpraş nedeniyle korkulan düşüş yaşanmadı. Depremin yolaçtığı hasarın İMKB'ye bildirilmesinden sonra dün işlem görmeye başlayan Tüpraş hissesi, yüzde 16.9 düşerken borsa yüzde 1.8 oranında arttı.

BORSADA günlerdir korkuyla beklenen an dün nihayet yaşandı. Depremin yol açtığı hasar miktarı tam olarak belirlenemediği için 17 Ağustos'tan itibaren borsada sırası kapatılan Tüpraş hisseleri dün tekrar işlem görmeye başladı.

Fakat Tüpraş'ın borsada korkulan etkisinin olmadığını baştan söylememiz gerekiyor. Borsa açılır açılmaz, Tüpraş hisselerinin fiyatı, beklendiği gibi, günlük yüzde 10'luk marj içinde taban fiyatı olan 32 bin liraya geriledi. Tüpraş hissesi, ilk seansta, çok küçük hacimle dip yapmasına karşın borsa endeksinin artması dikkat çekiciydi. Tüpraş'taki satışlara rağmen endekste ağırlığı olan diğer kamu ve mali grup hisselerindeki alımlar, borsayı yükseltmeye yetti.

Borsa ilk seansı, 127 puanlık artışla, 5 bin 264 puandan tamamladı. Hisselerin ortalama yüzde 2.48 oranında prim yaptığı ilk seansta, işlem hacminin aynı oranda arttığını söylemek zor. İlk seansta işlem hacmi 35.5 trilyon lira oldu.

İkinci seansta da gözler yine Tüpraş hissesindeydi. Öğleden sonra işlemler başladığında Tüpraş hisseleri, yine yüzde 10'luk marj içinde taban fiyatı olan 28 bin 500 liradan işlem görmeye başladı. Seansın ilerleyen dakikalarında Tüpraş'ta dipten destek alımlarının gelmesi dikkat çekiciydi. En düşük fiyattan gelen destek alımları ile Tüpraş'ın fiyatı, taban değerinin bir basamak üstüne çıktı ve kapanışa kadar da 29 bin liranın altına inmedi. Günü yüzde 16.9'luk kayıpla tamamlayan Tüpraş'ın bu fiyat seviyesinde tutunmasının, yatırımcının da korkuyu kısmen üzerinden atmasına yardımcı olduğu söylenebilir.

İMKB Başkanlığı'nca, Tüpraş'ta açığa satış işlemlerinin üç gün süreyle önlenmesinin de, ikinci seansta düşüşün belirli bir seviyede durmasında etkili olduğu belirtiliyor.

İkinci seansta da yine endeks ağırlıklı hisselerdeki alımlarla borsa, önceki güne göre primli seyrini korudu. Endeks ikinci seansta ilk seanstaki değerinin biraz altına geriledi. İşlem hacmi de, biraz daha gerileyerek, 33.4 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti. Bununla birlikte Tüpraş'ın işlem gördüğü ilk günde borsanın günü yüzde 1.8 oranında primle kapatması olumlu bir gelişmeydi.

Önümüzdeki günlerde piyasalar için yeni beklenti dönemi başlayacağından sözetmek mümkün. Bugün ağustos ayına ilişkin enflasyon oranları açıklanıyor. Yaşanan felaket nedeniyle önümüzdeki dönemde, enflasyonda artış beklentisinin piyasalar için pek sevindirici değil. Ancak gelecek haftalarda, Dünya Bankası ve IMF'yle temaslar sonucu yaşanabilecek gelişmeler piyasalarda, umutları artırabilir. Fakat sanırım bugünkü koşullarda, yatırımcı için en iyisi bekleyip görmek.

Tüpraş'ta deprem kaybı 1.3 milyar doları aşıyor

TÜPRAŞ yönetiminden borsa yatırmcısının beklediği açıklama sonunda yapıldı. Tüpraş'ın depreme bağlı olarak ciro kaybı vergi ve fonlar dahil 601 trilyon (1.3 milyar dolar), hasar tutarının ise 51 trilyon lira (115 milyon dolar) olduğu açıklandı. Tüpraş'ın İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'na (İMKB) gönderdiği açıklamada, şu görüşlere yer verildi:

‘‘Üretimin durması yüzünden yıl sonuna kadar 4 milyon ton ham petrol işlenemeyecektir. Ancak bu miktarın 423 bin tonu İzmir rafinerisi, 469 bin tonu ise Kırıkkale rafinerisinden karşılanacaktır. Dolayısıyla İzmit rafinerisinin kaybı 3 milyon 185 bin ton olacaktır. Buna ilaveten üretim açığının karşılanması için 1.5 milyon tonluk ürün ithalatı yapılacaktır. 3 milyon 185 bin tonluk üretim kaybından kaynaklanan ciro kaybı vergi ve fonlar dahil 601.6 trilyon (1.3 milyar dolar) liradır. Bu meblağın 354.7 trilyon liralık kısmı 1.5 milyon tonluk ürün ithalatı ile karşılanacağından gerçekte 246.9 trilyon lira brüt ciro kaybı meydana gelecektir. Bu tutar 3.6 katrilyonluk toplam program cirosunun yüzde 7'sini oluşturuyor.’’

Bugüne kadar reasürör eksperleri ve Tüpraş'ın yaptığı hasar tespit çalışmaları sonucu kesin olmayan hasar tutarının ise yüzde 15 hata payı ile 51 trilyon 185 milyar lira (115 milyon dolar) olduğu da İMKB'ye yapılan açıklamada belirtildi. Açıklamada, hasarın sigortadan karşılanacak kısmının ise sigorta poliçesi şarlarına göre hasar tutarının yüzde 95'i olduğu da belirtildi.