Hayri Çetinkaya: Borsa, IMF'ye uygun bütçe gazıyla 6000'e dayandı

Hayri ÇETİNKAYA

2000 yılı bütçesine ilişkin ortaya çıkan rakamların, hükümetin IMF ile stand-by anlaşması konusunda kararlı olduğu görüşünü güçlendirmesi, piyasaları coşturdu. Borsa, IMF'ye uyumlu bütçe haberleri ile 211 puan artarak 5 bin 930 puana yükseldi. Bono faizleri de olumlu beklentilerle 4-5 puan düşüşle yüzde 90'e geriledi.

HÜKÜMET ortağı parti liderlerinin ardından 2000 yılı bütçesinin dün Bakanlar Kurulu'nda da kabul edilmesi, piyasaları umutlandırdı. Piyasalarda dün sabahtan itibaren, resmi ağızlardan tam olarak açıklanmamakla birlikte, kamuoyuna sızan rakamlardan hareketle, 2000 yılı bütçesinin IMF ile anlaşma yapılmasına olanak sağlayabilecek hedefler içerdiği inancı ağır bastı.

IMF ile anlaşma sağlanabilecek bir bir bütçe umuduyla, borsa yüzde 3.7'lik primle tekrar 6000 puan sınırına yükselirken, bono faizlerinde de 4-5 puanlık düşüşle yüzde 90 seviyesine geriledi.

Önceki gün belirli hisselerdeki destek alımlarının da etkisiyle 5 in 700 puanın üzerinde kapanan borsa, haftanın son işlem gününe, yoğun alım emirleriyle, 5 bin 760 puan seviyesinden başladı. Birinci seansın açıldığı sırada toplanan Bakanlar Kurulu'ndan ilerleyen saatlerde gelmeye başlayan olumlu haberlerle, endeksteki artış hızlandı.

Hükümetin 2000 yılı bütçesi üzerinde mutabakat sağlaması ile faizlerde yaşanan hızlı düşüş de beklemede olan paranın borsaya yönelmesine yolaçtı. Taze para girişinin de etkisiyle, birara 5 bin 991 puana kadar yükselen endeks, ilk seans sonunda, 157 puanlık artışla, 5 bin 876 puandan kapandı. Hisse senetleri de ortalama yüzde 2.7 oranında prim yaptı. Borsada ilk seanstaki yükseliş, işlem hacmindeki artışla da desteklendi. İşlem hacmi dün ilk seansta, bir kaç gündür günlük işlem hacmine yakın miktarlarda, 68.7 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti.

Borsada alımlar, ikinci seansta da devam etti. İkinci seansa 5 bin 870 puan seviyesinden başlayan ikinci seans, birara gelen kár satışları ile 5 bin 859 puana kadar geriledi. Ancak Bakanlar Kurulu'ndan bütçe ile ilgili olarak gelen haberlerin etkisiyle tekrar toparlandı.

2000 yılı bütçesine ilişkin rakamların, hükümetin IMF ile stand-by anlaşması konusunda kararlı olduğu görüşünü kuvvetlendirmesinden moral bulan borsa, ikinci seans içinde birara 5 bin 985 puana kadar çıktı. Kapanışa doğru küçük çaplı kár satışları ile biraz gerileyen borsa gün sonunda toplam 211 puanlık artışla, 5 bin 930 puandan kapanhdı.

İkinci seansta da artan işlem hacmi, para girişinin devam ettiğini açıkça gösteriyor. Öğleden sonraki seansta gerçekleşen 88.7 trilyon liralık hacimle birlikte dün borsada toplam işlem hacmi 157.5 trilyon lirayı buldu.

FAİZ YÜZDE 90

IMF'ye uyumlu bütçe umutları bono faizlerinde de hızlı inişe yolaçtı. Önceki gün yüzde 95 seviyesinde işlem gören bono faizleri dün 4-5 puan birden gerileyerek yüzde 90'a indi.

Bonoda faizlerin gerilemesinde yabancı alımları da da etkili oldu. Bütçede 2000 yılı için yüzde 25'lik enflasyon hedefini duyan yabancıların, kazançlı olacağı düşüncesiyle, uzun vadeli kağıtlarda alım yaptıkları gözlendi. Bu alımların da etkisiyle oranlar birara yüzde 90'ın da altına geriledi. Ancak ardından gelen kár amaçlı satışlarla oranlar tekrar yüzde 90'ın üzerine yükseldi.

Mark 260 bin liraya yükseldi

DÖVİZ piyasalarında Alman Markı yükselişe geçti. Mark, dün serbest piyasada, dış borsalardaki gelişmelerin de etkisiyle 2 bin 250 lira birden artarak, 260 bin liraya yükseldi. Dolar ise serbest piyasada 800 lira gerileyerek 467 bin 200 liradan satıldı. Bankalararası döviz piyasasında da 465 bin liraya kadar gerileyen dolar, pazartesi valörlü işlemlerde 467 bin liradan satıldı. ABD'de eylül enflasyonun binde 5 seviyesinden yüzde 1.1'e yükseldiğinin açıklanmasının ardından dolar, dış borsalarda 1.81 mark seviyesinden 1.79 marka kadar geriledi. Doların, dış borsalarda hızlı düşüşünde, ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Greenspna'ın, hisse senetlerinde aşırı şişkinlikten sözetmesinin de etkili olduğu konuşuluyor.