Aracı kurumlar kredileri kesti

Hayri ÇETİNKAYA

Piyasalarda geçen hafta Köfrez'deki barış keyfi çok kısa sürdü. Körfez krizinin anlaşma ile sonuçlanmasının ardından geçen haftaya umutlu başlayan piyasalarda bu sevinç, erken seçim tartışmaları yüzünden fazla kalıcı olmadı. Başbakan Yılmaz'ın ‘‘erken seçim düşünmüyoruz’’ yolundaki açıklamaları piyasalarda bozulan dengeleri düzeltmedi. Keza seçimin adı bile, hesapları karıştırmaya yetiyor. Seçime siyasi cephede, en fazla tepki, azınlık hükümetini dışarıdan destekleyen CHP'nin Lideri Deniz Baykal'dan geliyor. Baykal'ın son açıklamaları ile büyüyen seçim tartışmaları piyasalarda belirsizliğin derinleşmesinde de etkiliydi.

Geçen haftaya çok hızlı giren ve ilk günde yüzde 11'lik artış kaydeden borsa, izleyen günlerde seçim tartışmalarına takılınca haftayı yüzde 10'luk primle kapattı. Borsada geçen hafta yaşanan küçük çaplı toparlanma ile birlikte bir miktar taze para girmesi de dikkat çekti. Küçük yatırımcının, bugünlerde uzak durduğu borsaya taze paranın büyük bölümü, bir kaç hisseyle sınırlı da olsa yabancılardan geldi. Son dört ayda net satışta olan yabancıların alımlarını sürdürmesi, önünü görebilmesine, yani siyasi istikrara bağlı. Şirketlerin yıllık karları ve şubat ayı enflasyon rakamının da düşük çıkacak olması, borsa için olumlu beklentiler. Fakat siyasetteki gelişmeler, şirket karlarını düşük enflasyon beklentisini gölgeliyor.

ALKIŞLANACAK UYGULAMA

Borsada son günlerde ilginç bir gelişme daha yaşanıyor. Belirsizlik, dolayısıyla risk arttığı için aracı kurumların çoğu, bir süredir müşterilerine kredili işlem yaptırmıyor.

Kredilerdeki dondurmanın daha çok küçük ve orta ölçekli portföyleri bulunan yatırımcılara dönük olduğunu öğrendik. Trilyonluk portföy taşıyan büyükler için böyle bir uygulama söz konusu olmadığını da belirtelim.

Olağanüstü dönemlerde kredili işlemler yüzünden pek çok borsa yatırımcısının mağdur olduğu, zarar gördüğü dikkate alınırsa, bu girişimi alkışlamak gerek.

Aracı kurumlar, kredili işlemleri dondurma kararını müşterisinden çok, kendilerini düşündükleri için almış da olsalar, yerinde bir girişim.

Geçen hafta döviz ve faiz cephesi borsa kadar dalgalı değildi. Körfez krizinin aşılmasıyla dövizde spekülasyon da azalmaya başladı. Dış borsalarda 1.84 marka kadar çıkan dolar, hafta sonunda 1.80 mark düzeyine kadar geriledi. Paritedeki bu gelişmelere bağlı olarak doların TL. karşısındaki artış hızı azaldı. Fakat vergi reform tasarısının yarattığı endişeler nedeniyle dövize talep devam ediyor.

Faiz cephesinde de piyasalardaki nakit sıkıntısına karşın iyimserlik hakimdi. Geçen hafta gecelik faiz oranları yüzde 85 düzeyinden yüzde 79'a kadar geriledi. Bonoda oranları yüzde 120'nin de altına inerek yüzde 117'ye kadar düştü. Merkez Bankası'nın interbank kotasyonun 2-3 puanlık indirime gitmesinin faizde önemli düşüşü başlabileceği konuşuluyor.

Artan siyasi belirsizliğe karşın bono oranların geçen hafta gerilemesi mart ayının ilk ihalesini yarın yapacak olan Hazine'nin işini kolaylaştırabilir. Hazine, yarına 182 gün (6 ay) vadeli bono ihalesi düzenliyor. Bu ay 1.3 katrilyon iç borç geri ödemesi bulunan Hazine'nin zorlu martı, vergi gelirlerinin de desteği ile rahat aşabilir. Hükümetin 2000’e kadar iktidarda kalmasını kimse beklemiyor. Bu yüzden piyasaların önümüzdeki günlerde seyri siyasete endeksli olacak.

---