Açıkçılar açıkta kaldı

Hayri ÇETİNKAYA

Ekonomik gelişmeler ve alternatif piyasalar hala borsayı gösteriyor. Enflasyondaki düşüş trendinin önümüzdeki yaz ayları boyunca da devam etmesi bekleniyor. Faizlerdeki gerileme de sürüyor.

Bono oranları geçen hafta yüzde 90 seviyesine kadar geriledi. gecelik oranlar da haftanın son günü dışında yüzde 75 düzeyinin altında seyretti.

Sadece geçen haftanın son günü maaş ödemelerinin piyasaada yarattığı nakit sıkışıklığının da etkisiyle, gecelik faizler yüzde 80'lerin üzerine çıktı. Kamu bankalarının nakit talebi gecelik oranların hafta sonunda yüzde 86'ya kadar yükselmesinde etkili oldu. Maaş ödemeleri nedeniyle piyasaya çıkan paranın bu hafta içinde geri dönmeye başlamasının da etkisiyle gecelik faizlerin yeniden yüzde 70'ler seviyesine gerilemesi bekleniyor.

Bankalar da faizlerdeki düşüş trendine ayak uyduruyor. Mevduata uyguladıkları faizleri geçtiğimiz günlerde üçer beşer puan birden düşürdüler.

Döviz piyasalarında ise pariteye bağlı olarak tek belirleyici Merkez Bankası. Çoğunluk, kısa vadede kazanç görmedikleri için dövizden hemen kurtulmaya çalışıyor. Dövizin en büyük alıcısı ise yine Merkez Bankası.

Döviz rezervi 25 milyar doların üzerine çıkmış durumda. Bunun karşılığında bankaların açık pozisyonlarının ise 7 milyar doları aştığı konuşuluyor. Dövizde durgunluğun mevsimsel nedenlerin de katkısıyla, önümüzdeki aylarda sürmesi bekleniyor.

Siyasete gelince.. Siyasette de olumsuzluktan şimdilik sözedilemez. Üstelik CHP Lideri Deniz Baykal da, sarsıntı yaratacak büyük sözler de söylemiyor. Ayrıca söylese de eskisi kadar etkili olmadığı bir gerçek. Keza en son geçen hafta içinde, şımarık çoçuklara benzettiği Yılmaz Hükümeti için ‘‘terbiye etmek lazım’’ yolundaki sözleri, piyasaları fazla sarsmadı.

Önceleri CHP Lideri Baykal'ın hükümetin devamını tehdit eden her sözü, ciddiye alındığı için etkili oluyordu. Fakat Baykal'ın, her defasında sert mesajlarını sonradan yumuşattığını piyasalar da yakaladı. Bu yüzden CHP Lideri'nin sözleri öncekiler kadar etkili olamıyor. Belki tarz değiştirmek zorunda kalabilir.

SORUN PARASIZLIK

Peki, bütün göstergeler lehine olmasına karşın Borsa neden düşüyor? Borsa geçen haftayı yüzde 1.7 zararla kapattı. Düşüş taze para girişi olmayışı ve kar realizasyonuna bağlanıyor. Bir süredir İş Bankası (C) hisseleri üzerinde yoğunlaşan yabancıların da, bu hisselere 350 milyon dolar yatırdığı düşünülürse, geçen haftaki durgunluğun nedeni biraz daha netleşir.

Bu düşüşte, haftanın son günü meydana gelen teknik arızanın da payı büyük. Keza sabah seansında yüksek fiyattan yapılan satışları, öğleden sonra kapanışa doğru daha düşük fiyattan yerine koymayı hesap edenleri yanılttı.

Dahası bu beklenmedik teknik arıza sonucu, seans tamamlanmadan işlemlerin bitirilmesi, açığa işlem yapanları da zor duruma bıraktı. Açığa işlem yapıp, olmayan hisseleri satanlar, daha sonra bunları yerine koyamayadıkları için, borsa diliyle, temerrüde düşmüş durumdalar. Bu yüzden açıkçılar, cezalı faiz ödeyecekler. İMKB'de günlük oynayan yatırımcı sayısı tahminlerden fazladır. Günlük krediciler de teknik arıza nedeniyle, sabah aldıkları hisseleri, gün içindeki gelişmelere göre, uygun bulduğu fiyattan satmayı hesap ederken, teknik arızaya takıldılar. Bu yüzden günlük yerine, gecelik fazladan kredi faizi ödemek zorundalar.

Çoğunluk hisse alıp beklemede, malını satmak isteyen yok. Bu yüzden sıkışan borsaya, biraz taze para girişi yeni çıkışı başlatabilir.

---